قطار سریع‌السیر تهران-اصفهان همچنان در کیلومتر صفر

اگرچه طی روزهای اخیر دستور معاون اول رئیس جمهور برای تسریع در اجرای پروژه راه آهن سریع‌السیر تهران – قم – اصفهان، بارقه امیدی برای آغاز این پروژه است، اما ظاهرا مشکل فاینانس همچنان پابرجاست.

پروژه قطار سریع‌السیر تهران-قم-اصفهان اگرچه در پیش از انقلاب قرار بود از سوی یک شرکت ژاپنی راه اندازی شود، اما تا سال ۸۲ طرح مسکوت ماند و سپس در ۸۶ بار دیگر مطرح و قرار شد در سال دوم دولت دهم (۸۹) با همکاری شرکت چینی به پایان برسد.

به گزارش مهر، بار دیگر در دولت یازدهم در سفر حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران به اصفهان این پروژه کلنگ زنی و مقرر شد تا پایان دولت دوازدهم تکمیل شود. اما تاکنون تنها کمتر از ۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

تأکید جهانگیری بر تسریع در اجرای پروژه

این اتفاق سبب شد تا روزهای ابتدایی هفته گذشته (۱۳ مرداد ماه) اسحاق جهانگیری به همراه وزرای اقتصاد و راه و رئیس سازمان برنامه و بودجه و مدیران عامل شرکت های ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل و راه آهن جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان دو نهاد اصلی مجری و سیاستگذار راه آهن سریع السیر تهران قم اصفهان به همراه مسئولان نهاد تخصصی اجرای پروژه های پیمانکاری بزرگ کشور در این نشست اقدام به ارائه گزارشی در خصوص میزان پیشرفت و اقدامات انجام شده کردند.

معاون اول رییس جمهور در این نشست با اشاره به اهمیت این پروژه به عنوان پروژه ای ملی و نیز انتظار مردم برای اجرای آن، از وزارت راه و شهرسازی خواست در اسرع وقت همه جوانب این پروژه را مورد بررسی قرار داده و گزارشی جامع در خصوص میزان سرمایه گذاری مورد نیاز، نحوه تأمین مالی، نحوه بازپرداخت تسهیلات و برنامه زمان بندی اجرای طرح به سازمان برنامه و بودجه ارائه دهد تا این سازمان تصمیم گیری نهایی را در خصوص نحوه اجرا و تخصیص اعتبار مورد نیاز انجام دهد.

ویژگی های پروژه/ سابقه کاری شرکت چینیِ فاینانسرِ پروژه

راه‌آهن سریع‌السیر تهران – قم – اصفهان به عنوان نخستین و بزرگترین راه‌آهن پرسرعت کشور به طول ۴۱۰ کیلومتر با سرعت عملیاتی ۳۰۰ کیلومتر در ساعت در قالب ۲۲ ست قطار هشت واگنی طراحی شده و قادر به جابه‌جایی ۱۶ میلیون مسافر در سال است و در طول مسیر از شهرهای قم، دلیجان و میمه عبور می‌کند.

این پروژه شامل دو قطعه تهران- قم به طول ۱۶۵ کیلومتر و قم- اصفهان به طول ۲۴۵ کیلومتر است که توسط یک نهاد تخصصی پیمانکاری پروژه های بزرگ عمرانی وابسته به یکی از نهادهای مهم کشور و مشارکت شرکت دولتی راه آهن چین در حال اجرا است.

اگرچه برخی خبرها از پیشرفت کمتر از ۵ درصدی ساخت این پروژه حکایت دارد و تنها کارگاه های مربوطه تجهیز شده اند، اما نماینده ایرانی شرکت چینی مدعی است زیرسازی قم ـ اصفهان ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

این پیشرفت کُند در حالی است که نماینده این شرکت چینی در ایران مدعی است، شرکت راه آهن دولتی چین در ۶ سال اخیر چند هزار کیلومتر خط آهن قطار سریع السیر در چین میان شهرهای مادر با شهرهای کوچکتر با سرعت ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت احداث کرده است.

معاون راه آهن: الی سی ۱۳.۶ میلیارد یوآنی چینی ها همچنان فعال است/ چرا پروژه بارها دست به دست شد؟

نورالله بیرانوند معاون برنامه ریزی و اقتصاد حمل و نقل شرکت راه آهن ۲۰ خرداد ماه در حاشیه نمایشگاه ریلی در جمع خبرنگاران درباره استفاده از LC چین در احداث خط آهن سریع السیر تهران-قم-اصفهان گفت: ارزش این ال سی ۱۳.۶ میلیارد یوآن است و مشکل خاصی ندارد و در حال حاضر چینی‌ها آن را برای ایران فعال کرده اند. اعتبار این LC نزد بانک موجود بوده و هر موقع اسناد آن به بانک ارائه شود در مقابل پیشرفت پروژه به شرکت سازنده پرداخت خواهد شد.

اگرچه معاون شرکت راه آهن از فعال بودن ال سی چینی خبر داده است، اما به نظر می رسد یکی از مشکلات این پروژه، عدم امکان استفاده از خط اعتباری چینی هاست.

اتفاقی که سبب شده تا کنون دستگاه مجری این پروژه چندین بار میان شرکت راه آهن با شرکت ساخت تغییر کند؛ چرا که اسناد اعتباری را شرکت راه آهن در زمان وزارت آخوندی در راه و شهرسازی با شرکت چینی به امضا رسانده و اسلامی پس از روی کار آمدن در این وزارتخانه، دستگاه مجری این پروژه را از شرکت راه آهن به شرکت ساخت منتقل کرد؛ اما چون به دلیل مشکلات ایران در زمینه همکاری های بانکی بین المللی، امکان انتقال ال سی از راه آهن به شرکت ساخت وجود نداشت، بار دیگر در دولت تصویب شد تا دستگاه مجری پروژه راه آهن سریع السیر از شرکت ساخت به شرکت راه آهن برگردد. اما در عمل شرکت ساخت آن را اجرا کند!

تأخیر طولانی و ۶ ساله در اجرای پروژه ملی قطار سریع السیر تهران قم اصفهان در حالی است که سالانه تعداد زیادی مسافر در این مسیر جابه جا می شوند که به دلیل گران بودن هواپیما و پایین بودن سرعت قطار، به ناچار به جاده روی آورده اند؛ سفرهایی که سبب شده تا علاوه بر هدررفت سوخت، منابع ملی نیز به هدر برود.

گفتنی است بر اساس آمار، به خاطر یارانه ای بودن نرخ سوخت در ایران، سالانه ۳۰ میلیارد دلار بنزین و ۲۹ میلیارد دلار گازوئیل نسبت به مابه التفاوت قیمت جهانی سوخت، به هدر می رود؛ با راه اندازی سیستم حمل و نقل ریلی سریع السیر، می توان مانع بخش نسبتا مهمی از هدررفت سالانه سوخت شد.

معاون شرکت ساخت: ۱۵ روزه باید گزارش بدهیم/ دنبال فعال کردن ال سی چینی هستیم

در همین زمینه عباس خطیبی معاون ساخت و توسعه راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور که در جلسه این هفته معاون اول رئیس جمهور با دست اندرکاران و متولیان پروژه قطار سریع السیر تهران قم اصفهان حضور داشت، در گفت وگو با مهر تصریح کرد: معاون اول رئیس جمهور دستور داد تا وزارت راه و شهرسازی سریعتر گزارشی از کم و کیف کار تهیه کند.

وی افزود: بر اساس این دستور قرار است وزارت راه و شهرسازی، مبالغ لازم و اعتبار مورد نیاز برای تکمیل طرح را نیز احصا کند که شرکت ساخت و توسعه این گزارش را ۱۵ روزه تهیه و به رئیس سازمان و برنامه و بودجه و وزیر راه و شهرسازی ارائه خواهد کرد.

این مقام مسئول در شرکت ساخت و توسعه ادامه داد: دستور معاون اول رئیس جمهور تأثیر مهمی در تسریع در اجرای پروژه خواهد داشت و تا کنون برای این پروژه، نشستی در این سطح برگزار نشده بود.

به گفته خطیبی این پروژه قرار است از محل فاینانس چین تأمین اعتبار شود اگر بتوانیم ال سی چین را فعال کنیم، مشکل اجرای این پروژه حل خواهد شد.

معاون شرکت ساخت و توسعه گفت: قرار است جلسه دیگری برگزار شود و در آن همه جزئیات پروژه تشریح خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: این پروژه، خاص، بزرگ و سنگین است که همین موارد اجرای کار را سخت کرده است. زمانی که رئیس جمهور قول اجرای این پروژه را تا ۱۴۰۰ داده بود، مشکلات تحریم در کار نبود.