فرید زکریا: اقدامات تلافی‌جویانه نتیجه فشار آمریکا به ایران است

«فشار حداکثری علیه ایران نتوانست رفتار این کشور را تغییر دهد یا آن را به میز گفت‌وگوها بازگرداند، بلکه تهران را برای اقدامات تلافی‌جویانه تحریک کرد».

روزنامه «کیهان» در ویژه‌های خود نوشت:

فرید زکریا روزنامه‌نگار و تحلیلگر آمریکایی در واشنگتن پست نوشت: «دشمن صاحب رأی است»؛ این نقل قولی است که به سون تزو (Sun Tzu)، استراتژیست نظامی باستانی چین نسبت داده می شود. تزو توصیه می‌کند که انسان باید دشمنش را بشناسد. این دقیقا بیانگر مهم‌ترین کاستی سیاست ترامپ در برابر ایران است. استراتژی دولت ترامپ اعمال فشار دوچندان بر ایران و وادار کردن سایر کشورها به پیروی از تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده و در نتیجه تسلیم کردن ایران است.

واکنش اولیه تهران به این سیاست خویشتندارانه بود. ایران به سادگی در پی عبور از آمریکا برآمد؛ به پایبندی به برجام ادامه داد و تلاش کرد، با سایر کشورها تجارت کند. اما این تلاش ها به دلیل نقش دلار در سیستم مالی بین‌المللی با مضیقه روبه‌رو شد.

فرید زکریا می‌افزاید: اقدام بعدی تهران این بود که نشان دهد این نوع فشار حداکثری هزینه ای دارد. «ایجاد مزاحمت برای شناورهای در حال تردد در خلیج فارس، سرنگونی پهپاد آمریکایی، به‌کارگیری نیروهای نیابتی منطقه ای و یورش اخیر به تأسیسات نفتی عربستان همگی در راستای این اقدام صورت گرفت. پیام این اقدام ها روشن است: پیامدهای دشمنی با ایران می‌تواند در سراسر خلیج فارس گسترش یافته و در عرضه جهانی نفت اختلال ایجاد کند.»

دشمن رأی‌اش را داد! این رفتار بی تردید مخالف انتظارات دولت ترامپ بود. فشار حداکثری علیه ایران نتوانست رفتار این کشور را تغییر دهد یا آن را به میز گفت‌وگوها بازگرداند، بلکه تهران را برای اقدامات تلافی جویانه تحریک کرد.

درست همانند ایالات متحده، کسانی در ایران نیز با برجام مخالف بودند و عقیده داشتند که تهران در ازای قول آمریکا برای برداشتن تحریم‌ها و اجازه بازگشت ایران به اقتصاد جهانی، امتیازات بزرگی را واگذار کرده است. آنها پیش‌بینی کردند که واشنگتن به تعهداتش پایبند نخواهد ماند. با خروج ترامپ از برجام ادعای آنها به حقیقت پیوست. عجیب است که ایالات متحده تنها با حمایت تعداد اندکی از هم‌پیمانانش راهبردی تازه و پرخطر را علیه ایران برگزید. ترامپ برای شروع این راهبرد به هم‌پیمانان اروپایی خود اهمیتی نداد و به نظر می رسد، این دلیل اصلی استعفای ماتیس بود. اروپایی ها نیز حق رأی دارند و گذشته از همیاری، برخی از آنها فعالانه در پی خنثی کردن سیاست های ایالات متحده در برابر ایران هستند. حتی امارات متحده عربی، وفادارترین هم‌پیمان عربستان سعودی، نیز در ماه های اخیر بین خود و ریاض فاصله ایجاد کرده و قصد خروج از یمن به عنوان یک مداخله شکست خورده را دارد.