فرار دوباره کره جنوبی از پرداخت پول ایران با کلیدواژه «جزئیات»/ چرا کره‌ای ها دارایی ایران را پرداخت نمی‌کنند؟

در پی سفر معاون وزیر خارجه کره جنوبی به وین و دیدارها او با طرف‌های غربی و علی باقری، موضوع دارایی‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های کره‌ای بار دیگر داغ شده است. سئول بر ضرورت رایزنی در خصوص جزئیات آزادسازی دارایی‌های ایران تأکید دارد؛ با فرض برداشته شدن تحریم‌های آمریکا، معلوم نیست منظور کره‌ای‌ها از «جزئیات» چیست.

«بازتاب»؛ آرش صفار- هم‌زمان با انتشار اخبار پیشرفت در گفتگوهای وین، موضوع دارایی‌های مسدود شده ایران در کشورهای خارجی بار دیگر مورد توجه قرار گرفته است.

چند روز پیش، خبرگزاری «یونهاپ» کره جنوبی از سفر «چوی جونگ کان» معاون وزیر خارجه این کشور به وین، با هدف گفتگو با دیپلمات‌های حاضر در مذاکرات ایران، 1+4 و ایالات‌متحده خبر داد.

مجموع دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی، حدود 7 میلیارد دلار برآورد شده است.

همچنین سخنگوی وزارت برق عراق اعلام کرد که این کشور آماده پرداخت همه طلب ایران است؛ هر چند روز بعد اعلام شد که منظور سخنگو، پرداخت کل مطالبات ایران –به جز مبلغ مربوط به دسامبر 2021- بابت فروش گاز بوده است و این مبلغ به صندوق اعتباری بانک تجارت عراق واریز شده است.

در وین، چوی جونگ کان با «علی باقری»، مذاکره‌کننده ارشد ایران گفتگو کرد؛ یک مقام آگاه در تیم مذاکره‌کننده ایران اعلام کرد که گفتگوی باقری و معاون وزارت کره جنوبی در خصوص موضوعات دوجانبه، از جمله دارایی‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های این کشور بوده و مطلقا ربطی به موضوعات هسته‌ای نداشته است.

علی باقری پس از دیدار با دیپلمات کره‌ای با تأکید بر اینکه تحریم‌های یکجانبه آمریکا نمی‌تواند توجیهی برای عدم پرداخت بدهی‌ها به ایران باشد، خودداری غیرقانونی و غیرقابل توجیه کره جنوبی از بازپرداخت بدهی‌های خود را نقطه‌ای تیره در تاریخ روابط دو کشور دانست و خواستار آزادسازی سریع منابع ایران توسط سئول شد.

وزارت خارجه کره جنوبی نیز اعلام کرد که تهران و سئول در خصوص آزادسازی دارایی‌های ایران و ضرورت انجام رایزنی‌ برای مشخص کردن جزئیات روند انتقال پول به ایران توافق کردند.

هم‌زمان «احمد امیرآبادی فراهانی»، عضو هیات رئیسه مجلس با بیان اینکه طی چند ماه اخیر فروش منابع نفتی افزایش یافته است، اظهار داشت که حدود پنج میلیارد دلار از منابع بلوکه شده ایران آزاد شده که بخش عمده‌ای از آن وارد کشور و مابقی به خط اعتباری تبدیل شده است.

از سال 2018 که رئیس‌جمهور پیشین امریکا با خروج از برجام تحریم علیه ایران را از سر گرفت، منابع ایران در کره جنوبی که عموما مربوط به فروش میعانات گازی به این کشور است، مسدود شد.

مقام‌های وزارت خارجه و بانک مرکزی در دولت روحانی و رئیسی، مکررا با مقام‌های کره جنوبی در خصوص آزادسازی این منابع گفتگو و مذاکره داشته‌اند؛ سئول همواره بر ضرورت آزادسازی دارایی‌ها ایران تأکید کرده، اما تحریم‌های آمریکا در خصوص دسترسی ایران به چرخه دلار و تحریم‌ بانک‌های ایرانی، از جمله بانک مرکزی را مانع این کار دانسته‌اند.

تصور می‌شد که با به قدرت رسیدن «جو بایدن»، در سایه تمایل دولت او به احیای توافق هسته‌ای 2015 ممکن است معافیت‌هایی برای آزادسازی منابع ایران در بانک‌های خارجی در نظر گرفته شود؛ برخی تحلیل‌گران در نظر گرفتن چنین معافیت‌هایی را در دوران کرونا، موضوعی می‌دانستند که حسن‌نیت دولت بایدن را نشان می‌داد.

با این وجود مقام‌های دولت بایدن بارها در خصوص عدم پیروی از تحریم‌های علیه ایران، به متحدان خود هشدار داده‌اند.

با توجه به ابراز رضایت نسبی دیپلمات‌های حاضر در وین از پیشرفت مذاکرات، افزایش تلاش‌ها برای مشخص شدن سازوکار آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده ایران، منطقی به نظر می‌رسد.

با این وجود با در نظر گرفتن اینکه برداشته شدن تحریم‌ها و از بین رفتن موانع حقوقی آزادسازی پول‌های ایران در گرو «توافق بر سر همه چیز» است، به نظر می‌رسد سفر معاون وزیر خارجه کره جنوبی، بیش‌تر با هدف نشان دادن جدیت این کشور در پرونده دارایی‌ها ایران انجام شده باشد.

از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که حتی در صورت توافق نهایی و برداشته شدن تحریم‌ها، سئول خواهان باقی ماندن دست‌کم بخشی از 7 میلیارد دلار دارایی ایران در بانک‌ها کره‌ای، به عنوان خط اعتباری برای خرید کالاهای این کشور باشد.

باید در نظر داشت که در سایه رکود اقتصادی ناشی از همه‌گیری دو ساله کرونا و افزایش هزینه‌های دولتی، هیچ کشوری از خروج پول از بانک‌های خود بدون اینکه کمکی به احیای اقتصادی آن باشد، استقبال نمی‌کند.

باید دید نتیجه آنچه دیپلمات ارشد کره‌ای «رایزنی‌ برای مشخص کردن جزئیات روند انتقال پول به ایران» نامیده است، چه خواهد بود.