غلبه شعلههای آتش رگ سفید بر تدابیر ژنرال زنگنه
روزانه ۵۰۰ هزار دلار از سرمایه مردم در چاه نفتی ۱۴۷ میدان رگ سفید دود میشود و به آسمان میرود. نماینده ویژه وزیر نفت در حادثه دکل ۹۵ شرکت ملی حفاری درباره زمان مهار آتشسوزی معتقد است: «مهار کامل این حادثه به ۵۰ تا ۶۰ روز زمان نیاز دارد.»
این تنها بخشی از خسارت عظیم جدیدترین بحران صنعت نفت کشور است. ۷ آبان چاه نفتی ۱۴۷ رگ سفید آتش میگیرد، دکل حفاری ذوب میشود، دو نفر از کارکنان جان خود را از دست میدهند و حالا بعد از گذشت چندین روز شعلههای آتش همچنان زبانه میکشد.
هدایت الله خادمی، نائب رئیس اول کمیسیون انرژی مجلس، میگوید: دکل ذوبشده در آتش، خودش ۲۵ میلیون دلار قیمت داشته است. با اینوجود به نظر میرسد خسارت بیشتر از این حرفهاست.
۶۰ روز طول میکشد تا ۱۴۷ خاموش شود
متوسط تولید میدان نفتی رگ سفید ۶۰ هزار بشکه در هر روز است. با آتشسوزی چاه ۱۴۷ این میدان، روزانه ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ بشکه نفت کشور میسوزد. بلافاصله پس از آغاز بحران، نماینده ویژه وزیر نفت به منطقه اعزام میشود. ستاد بحران تشکیل میشود، اما اظهارنظرها چندان امیدوارکننده نیست. به نظر میرسد حریق چاه نفتی رگ سفید به این زودیها فروکش نخواهد کرد.
به گزارش دانشجو محمد علی امینی؛ ارتفاع چند ده متری شعلههای آتش، خروج سیالات اشتعالزا با فشار بالا از دهانه چاه، نبود منابع آبی کافی برای خاموش کردن آتش، تخریب سازه چند صد تنی دکل نفتی روی دهانه چاه و نبود دسترسی مناسب به محل حادثه، شرایطی است که به گفته مدیرکل روابط عمومی وزارت نفت، کار مهار آتش را با مشکل زیادی مواجه کرده است. کسری نوری در همین رابطه گفته «با توجه به شرایط موجود، برآورد اولیه ما برای مهار کامل آتش و خاموش کردن این چاه نفتی، حداقل چیزی در حدود ٣٠ تا ٤٠ روز است!» این در حالی است که نماینده ویژه وزیر نفت در حادثه دکل ۹۵ شرکت ملی حفاری درباره برآورد زمانی مهار آتشسوزی معتقد است: «مهار کامل این حادثه به ۵۰ تا ۶۰ روز زمان نیاز دارد.» کسری نوری، اما میگوید حوادث مشابه این اتفاق در نفت شهر و همین رگ سفید قبلاً رخداده! با اینوجود گویا وزارت نفت هنوز آمادگی مقابله با این حوادث را ندارد!
رگ سفید، محل امتحان وزارت نفتیها!
آتشسوزی شروع میشود، وضعیت بحرانی است، اما انگار بحران بزرگتر این است که همه از زیر بار مسئولیت شانه خالی میکنند. طبق گزارشهای موثق پس از ۴۸ ساعت از شروع حادثه، مسئولین منتظر انفجار مخازن گازوئیل بودهاند! و هیچکس مسئولیت مهار آتش را به عهده نگرفته است. مدیرانی هم که از تهران به محل حادثه رفتهاند، ساعات کوتاهی را در منطقه حضور داشتند و با بالگرد به اقامتگاه میرفتند تا شب را در محلی بهجز محل حادثه به صبح برسانند. بالاخره بعد از کشوقوسهای فراوان، مناطق نفتخیز جنوب با معرفی مهندس مسعود حیدری مسئولیت مهار چاه را بر عهده میگیرد.
کمبود امکانات و عدم مدیریت بحران عامل طولانی شدن آتشسوزی
بحران رگ سفید انگار حالا حالاها نمیخواهد تمام شد و تا روزهای آینده همچنان شاهد سوختن سرمایههای بیتالمال هستیم! هنوز زمزمههای وزیر نفت درباره بحران آتشسوزی مخزن ۲۰۰۱ پتروشیمی بوعلی از ذهن مردم پاک نشده. زنگنه درباره مخزن ۲۰۰۱ گفته بود: «آتش مخزن زمانی خاموش میشود که سوخت درون آن اتمام شود!» بالاخره پس از ۳ روز، نفت تمام شد و مخزن خاموش شد! ماحصل آن آتشسوزی خسارت چند ده میلیون یورویی بود که روی دست مملکت گذاشته شد.
در حادثه بوعلی قبل از بررسی علل فنی مهمترین موردی که به چشم میخورد و وزیر نفت نیز به آن اذعان کرد، نبود فرمانده برای مهار آتش بود. او در جلسه مدیریت بحران در ماهشهر گفته بود: «باید هرچه سریعتر فرماندهای متخصص و کاردان برای این عملیات انتخاب شود. من نیز تا زمانی که آتش بهطور کامل خاموش شود برای پشتیبانی و نظارت در منطقه خواهم بود.» زنگنه خود معتقد بود عملیات فرمانده ندارد، اما خودش هم فرماندهی را قبول نکرد تا مسئولیت خسارتهای فراوان به عهده او نباشد.
ابعاد ماجرای بوعلی به همینجا ختم نمیشود. ۲۷ اسفندماه سال ۹۴ و در حالی که تنها دو روز به پایان سال باقیمانده بود با صدور حکمی علی یزدانی مدیرعامل باسابقه سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر به دلایل نامشخصی برکنار میشود و مرضیه شاهدایی که هیچگونه سابقه فعالیت در واحدهای فرآیندی مجتمعهای پتروشیمی کشور ندارد صرفاً با شعار برابری مردان و زنان در وزارت نفت به این سمت منصوب میشود. ظاهراً مهمترین دلیل برکناری علی یزدانی از مدیریت عامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر، نه ضعف مدیریتی بوده، نه وجود پروندههای قضائی و یا حقوق نجومی، بلکه وی صرفاً به دلیل گرایش اصولگرایی از کار برکنار شد.
۵۱ حادثه نفتی از شروع وزارت زنگنه تا پایان سال ۹۵!
وزارت نفت زنگنه تاکنون بیش از ۵۱ حادثه نفتی را به خود دیده است. ژنرال، اما در این حوادث عملکرد سینوسی از خود بهجای گذاشته که نمیتواند آمار مطلوبی برای وزیر پرادعای نفت باشد. اگر ارزش تأسیسات نفتی در حال بهرهبرداری (منظور پالایشگاهها – پتروشیمی و سایر تأسیسات پشتیبانی، نه طرحها و پروژههای نفت و گاز و پتروشیمی) را فقط ۷۰۰ میلیارد دلار در نظر بگیریم که شاید بیشتر از این رقم نیز باشد، یکی از وظایف اصلی وزیر نفت، سرویس و نگهداری صحیح از تأسیسات و حفاظت از آنها در قالب پیشگیریهای ایمنی و حفاظت در مقابل حوادث است.
اوایل اردیبهشت سال ۹۴ وزیر نفت بخشنامهای با عنوان دستورالعمل برای سلامت، ایمنی و محیط زیست در صنعت نفت ابلاغ میکند و اعلام میشود این بخشنامه باید حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ آن در دستور کار هیئتهای مدیره شرکتهای اصلی و فرعی تابعه قرار گیرد؛ اما انگار بعد از گذشت ۵ / ۲ سال از ابلاغ، اتفاق خاصی در ایمنی صنعت نفت نیفتاده و حالا باید هر روز منتظر حوادث جدید نفتی باشیم.
چاه ۱۴۷ رگ سفید اولین بحران دوران مدیریت ژنرال نبوده و با این وضع به نظر میرسد آخرین هم نخواهد بود. سرمایههای خدادادی مردم دود میشود درحالیکه مسئولین وزارت نفت کمترین توجهی به مسئله ایمنی صنعت نفت ندارند. اولویتهای فعلی ساختمان طالقانی چیز دیگری است. از طرفی آقایان در پی واگذاری میادین به خارجیها هستند و میخواهند هر چه سریعتر آلبوم عکسشان را پر کنند، از طرفی حوادث نفتی یکی پس از دیگری رخ میدهد و سرمایههای این مملکت از بین میرود.