علیشیری به انتقادات صندوق توسعه ملی پاسخ داد
رئیس سابق سازمان سرمایه‌گذاری درخصوص انتقادات مطرح شده نسبت به طرح موضوع تبدیل صندوق توسعه ملی به قلک گفت: وقتی یک نهاد کارکرد اصلی خود را از دست بدهد، عناصر آن در مسیر معیوب حرکت می‌کنند.
بهروز علیشیری، رئیس سابق سازمان سرمایه گذاری خارجی چندی پیش در گفتگو با مهر نقدهایی را نسبت به عملکرد صندوق توسعه ملی مطرح کرد که این مصاحبه با تیتر « صندوق توسعه ملی به قلک ارزی تبدیل شده است» منتشر شد.
پس از انتشار این مصاحبه، یک عضو ناظر صندوق توسعه ملی در واکنشی، نکاتی را در رابطه با این مصاحبه مطرح کرد. اکنون در پاسخ به این مطالب، بهروز علیشیری، رئیس سابق سازمان سرمایه‌گذاری، توضیحاتی را به خبرگزاری مهر ارسال کرده است:
پاسخ یک عضو هیات امنای صندوق توسعه ملی در نوع خودش کم‌نظیر بود. هیچ رد محتوایی در جوابیه وجود ندارد. سرشار از مفاهیم توهین، تبنیه و افترا است. عصبانیت و تشویش در سراسر آن موج می زند. تعجب می کنم که چرا یک عضو ناظر مجلس در صندوق توسعه ملی، این جوابیه را ابلاغ کرده اند. با این وجود، این اقدام را یک گام رو به جلو می دانم. شاید بتواند به ما کمک کند تا به طرف بازنگری در ساختاره و کارکردهای صندوق به عنوان پیشران توسعه کشور حرکت کنیم.
استفاده از ادبیات غیرفنی و واژگانی نظیر سیاه نمایی یا صلاح مملکت و یا بازی در زمین سعودی ها، تخلفات سازمانی، نقد و نقب به مسئولان ارشد سه قوه، بر شاخه نشستن و بن چیدن و وکیل مدافع توسعه، توصیه به آزادگی و دین داری متن را تهاجمی کرده و شبیه یک کیفرخواست است که خداوند همه را در مسیر مقدس خود هدایت کند.
در این بین، کلمه وکیل مدافع توسعه اگرچه با بار معنایی منفی آن نگاشته شده است؛ اما رگه درستی دارد. بنده متخصص مسائل توسعه اجتماعی و اقتصادی از برترین دانشگاه صاحب رتبه ایران هستم و رساله خود را با بزرگترین صاحب نظر مسائل توسعه در جهان، در دانشگاه برکلی کار کرده ام و لذا ناگزیر هستم در حیطه تخصصی خودم حرف بزنم. شاید برخی دلخور شوند، این خارج از اختیار من است و بر پایه این عادت بد، در طی چند دهه گذشته بیشترین توصیه ها و ابتکارات توسعه ای و نهادی را برای اقتصاد ایران ارایه داده ام.
ایده اولیه و مشارکت در تاسیس همین صندوق توسعه ملی، مطالعه فضای کسب و کار برای اولین بار در کشور، طراحی ایده اتاق گفتگوی دولت و بخش خصوصی، صدور اوراق مشارکت ارزی دولتی برای اولین بار طراحی قانون مشارکت عمومی و خصوصی برای طرح در زیربنایی کشور برای نخستین بار و موارد دیگری که امروز نقش مهمی در اقتصاد کشور دارند، را ارایه کرده ام.
اینکه چرا این موضوع در افکار عمومی مطرح شده است، خوب دلیلش روشن است. شما بهتر می دانید مباحث فنی و کارشناسی باید در اتاق فکر و تنظیم گیر افکار عمومی، نهادهای تخصصی و آکادمیک مطرح می شود تا به پختگی کافی برسد؛ اما اینکه چرا با مسئولان ذیربط دولت و مجلس مطرح نکرده ام، ناشی از بی اطلاعی مطلق تهیه کنندگان این پاسخ است که توصیه می کنم اگر حوصله دارند بروند و آرشیو مدارک صندوق توسعه ملی و مجلس شورای اسلامی را ورق بزنند تا متوجه شوند که بنده این نکات را خدمت رئیس جمهور وقت، صندوق توسعه ملی و اتفاقا کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفته و نوشته ام و به صورت رسمی، حتی جلساتی با ریاست کمیسیون و غیره داشته ام.
باید یادآور شد که طرح مسائل فنی و تخصصی مستقل از احراز یا عدم احراز پست های سیاسی و اقتصادی است. البته این موضوعات را همزمان با رسانه ها هم طرح بحث کرده ام. برای مثال در روزنامه دنیای اقتصاد در بهار ۱۳۹۱ گفته ام که صندوق، شبیه حساب ذخیره ارزی است. دوباره در تیرماه ۱۳۹۱ موضوع ابهام در ماده ۸۴ قانون برنامه پنجم را با رسانه ها مطرح کرده ام.
یکبار دیگر در شهریور ماه ۹۲ ایرادات اساسنامه و تسهیلات دهی صندوق را با رسانه طرح کرده ام؛ یادآوری می کنم که این جانب تا نیمه سال ۱۳۹۳ به زعم دوستان در قدرت بوده ام و می بینید که طرح مسائل فنی و دلسوزانه، صاحب یا فاقد قدرت اجرایی نمی خواهد. در عین حال این نقدها به صندوق توسعه ملی و همچنین سایر صندوق های توسعه ای موازی را با انجام مطالعات تفصیلی تهیه کرده و در اختیار مقامات ارشد کشور قرار داده ایم. این فهم ناصواب است. من در آن گفتگو به تله عدم توازن نقش و بخش اشاره کردم.
معتقد هستم که وقتی یک نهاد کارکردهای اصلی خود را بازی نمی کند، عناصر و بازیگران آن می توانند در مسیر معیوب طی طریق کنند. من در گذشته هم در مقالاتم و هم در گفتگوهای فنی با اصحاب رسانه، از مدیران مزایده ای در اقتصاد کشور صحبت کرده ام. این یک آگزیوم عام است و علاوه بر اشاره به ضعف نهادی و از ریخت افتادگی های آن، به یک سندروم در اقتصاد ایران اشاره دارد. من با بخش عظیمی از مدیران ارشد صندوق در حال حاضر و گذشته دوست صمیمی هستم و آنها را سالها است که می شناسم؛ لذا تسری واژه توهین بی وجه است اما وقتی شما این جوابیه سراسر توهین را که مشاهده می کنید، این انگاره راسخ تر می شوید که جایگاه مدیریت حرفه ای و فارغ از مسائل سیاسی و جناحی، چقدر با اهمیت جلوه می کند و آن را تثبیت می کند.
من در آن گفتگوی اول عرض کردم که صندوق توسعه باید در بازارهای داخلی و بین المللی وارد شود، سبد سرمایه گذاری خود را متنوع کند و در بسترهای سرمایه گذاری خود به حداکثر سود آوری برسد. منابع جدیدی تجهیز کرده و منابع را اهرم سازی کند و به پروژه های توسعه ای بخش خصوصی کشور تزریق کند. بانی صدور اوراق مشارکت ارزی و ریالی باشد، علمیات ادغام و تملک را انجام دهد و مثل یک ژنراتور برای اقتصاد ایران باشد؛ یعنی منابع خود را برای نسل های آینده ایران ذخیره سازی مولد کند. حالا این جوابیه می گوید چرا شما در زمین سعودی بازی می کنید، این یعنی فرار از پاسخگویی نفی به موضوع این یعنی پاک کردن صورت مساله، مساله روشن است، قابل مسامحه نیست.
بله همین طور است. آن زمان که در توجیه پذیری تاسیس این صندوق حرف می زدیم، آن را به عنوان ابزاری مانع شکنندگی اقتصاد ایران می دانستیم. یک نهاد ضربه گیر نهادی در مواجه با فشارهای اقتصادی بیرونی نظیر تحریم ها.
اما فراموش نمی کنیم که این کارکردها حداقلی است؛ این نهاد نباید روی حداقل ها بخوابد. این نهاد پیشران توسعه ایران است و ما ناگزیریم تا اصلاح مسیر نهایی آن مداوم این نکات را یادآور شویم. دوستان آستانه تحمل خود را بالاتر ببرند. نمی خواهیم و البته نمی توانیم به چهل سال قبل و به دوره نوجوانی پس برویم و از ادبیات آن دوره استفاده کنیم.
حتما در گذشته این کار را انجام داده ام و با مدیرعامل منتخب کنونی شخصا نشست داشته ام. خدمتشان انتصاب را تبریک گفته و برخی از مسائل را مطرح کرده و البته اعلام آمادگی کرده ام تا به ایشان در این موارد به صورت غیررسمی کمک کنم. در همین چند روز با برخی اعضای هیات عامل صحبت کرده و توصیه کرده ام که نشستی در صندوق با کمیسیون برنامه مجلس یا اتاق اینجانب داشته باشیم با حضور خبرنگاران یا بدون حضور آنها. خدمت نماینده محترم مجلس هم زنگ زده ام و پیام کتبی گذاشته ام.
یادآور می شوم پایه گذار اتاق گفتگوی بخش خصوصی و دولت، حتما در گفتگوی فنی برای پیشبرد منافع ملی و بهیه سازی کارکردی نهادهای اقتصادی به طور ذاتی استقبال می کند. انشالله در این مسیر جلو برویم.
