طعم گس نفت لیبی و نیجریه
در روزهای اخیر رسانه‌های خارجی با استناد به داده‌ها و تحلیل‌های خود، متفق‌القول خبر از افزایش تولید نفت اوپک و کاهش پایبندی اعضای این کارتل به سهمیه‌بندی داده بودند.
انتشار گزارش ماه آگوست سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام در روز پنج‌شنبه مهر تاییدی بر تمامی این تحلیل‌ها بود و نشان داد که مجموع تولید نفت اوپک در ماه جولای حدود ۵ درصد یعنی بیش از ۱۷۲هزار بشکه در روز رشد داشته است. مقصر اصلی این افزایش تولید نه کشورهای امضاکننده توافق بلکه دو کشوری هستند که تعهدی به اجرای سهمیه‌بندی ندارند.
به گزارش بازتاب به نقل از تعادل ، نیجریه و لیبی در ماه گذشته میلادی در مجموع ۱۸۷هزار و ۶۰۰ بشکه به تولید روزانه خود افزودند و در نبود کاهش تولید کشورهایی همچون آنگولا، کویت، ونزوئلا و نیز عراق اکنون وضعیت بازار ممکن بود بدتر از حالت فعلی شود. با این وجود کاهش ذخایر نفت امریکا و نیز افزایش تقاضا تا حدودی اثر عملکرد اوپک را خنثی کردند. این وضعیت منجر شد که قیمت‌ها در این ماه رشد داشته باشند تا بعد از مدت‌ها، اوپک جور بالا بردن قیمت‌ها را به دوش نکشیده و از شرایط صعودی بازار متمتع شود درحالی که نقشی در به وجود آمدنش نداشته است.
بخشش لازم نیست لیبی را اعدام کنید
انتشار گزارش اخیر اوپک نشان می‌دهد که براساس داده‌های مربوط به منابع ثانویه، تولید نفت این کارتل برای دومین ماه متوالی بالاتر از سهمیه تعیین شده در توافق کاهش تولید دسامبر ۲۰۱۶ است. در ماه جولای مجموع تولید نفت اوپک به ۳۲میلیون و ۸۶۹هزار بشکه در روز رسید که ۱۷۲هزار و ۶۰۰ بشکه بیشتر از ماه ژوئن به شمار می‌رود. در این میان همانطور که در هفته‌های اخیر بارها مورد اشاره قرار گرفت، نیجریه و لیبی بیشترین سهم را از این افزایش تولید داشته‌اند. لیبی به تنهایی بیش از ۱۴۵هزار بشکه به تولید روزانه خود و اوپک افزوده است. به عبارت دیگر قریب به ۹۰درصد رشد تولید اوپک در ماه جولای مربوط به کشوری است که از اجرای توافق کاهش تولید معاف است. در کنار لیبی، نیجریه نیز روزانه بیش از ۳۴هزار بشکه را تجربه کرده است. پس از این دو کشور، عربستان‌سعودی با ۳۱هزار و ۸۰۰ بشکه افزایش در تولید روزانه، متهم بعدی تجاوز اوپک از سهمیه‌بندی تعیین شده اواخر سال ۲۰۱۶ است. در این میان عراق در اتفاقی که تاکنون کمتر شاهد آن بودیم در ماه جولای تولید خود را بیش از ۳۳هزار بشکه در روز کاهش داده تا شاید از فشارها بر این کشور در رابطه به عدم تعهدش نسبت به توافق کاهش تولید کاسته شود. البته آن چیزی که عراقیها در گزارش مستقیم خود به اوپک اعلام کردند، کاهش ۱۵۰هزار بشکه‌یی تولید این کشور در ماه جولای است. این اختلاف آمار اعلامی اوپک و آمار مستقیم عراق از لنگیدن یک جای کار حکایت می‌کند.
عراقیها از همان ابتدای توافق اعلام کرده بودند که داده‌های اعلامی توسط منابع ثانویه را قبول ندارند و آن را دارای خطا می‌دانند. تولید ایران نیز در این ماه رشدی قریب به روزانه ۷هزار بشکه‌یی داشته است. این در حالی است که اعلام مستقیم ایران حاکی از افزایش ۲۰هزار بشکه‌یی در تولید نفت این کشور دارد. طبق معمول، عربستان در صدر جدول تولید اوپک بوده و در ماه جولای روزانه ۱۰میلیون و ۶۷ هزار بشکه نفت تولید کرده است. پس از آن عراق و ایران به ترتیب با ۴میلیون و ۴۶۸هزار و ۳میلیون و ۸۲۴هزار بشکه در روز در رتبه‌های دوم و سوم ایستادند.
رشد ۳ درصدی قیمت نفت ایران
میانگین قیمت سبد نفتی مرجع اوپک در ماه جولای به ۴۶دلار و ۹۳سنت در هر بشکه رسید که نسبت به قیمت ماه ژوئن رشد ۳.۸درصدی را نشان می‌دهد. گران‌ترین نفت در میان اعضای اوپک در ماه جولای متعلق به امارات‌متحده‌عربی است. کشوری که هر بشکه نفت موربان خود را به طور میانگین ۵۲ دلار و ۵۴ سنت به فروش رساند. ارزان‌ترین نفت نیز به ونزوئلا تعلق دارد و نفت مری این کشور در ماه جولای حدود ۴۴دلار و ۹۷سنت در هر بشکه ارزش داشته است. نفت سنگین ایران نیز در این ماه با رشدی بیش از ۳درصد، حدود ۱دلار و ۴۰سنت نسبت به ماه ژوئن افزایش قیمت داشت و هر بشکه ۴۶دلار و یک سنت معامله شد.
در بازارهای بین‌المللی نیز قیمت نفت در نیویورک و لندن در ماه گذشته بهبود داشتند. در ماه جولای هم نفت وست‌تگزاس اینترمدیت و هم نفت برنت به بالای ۵۰ دلار در هر بشکه رسیدند. کارشناسان اوپک، علت اصلی این رشد قیمت را کاهش ذخایر نفت، افزایش تقاضا و بهبود مارجین پالایشگاهی می‌دانند.
با وجود کاهش ذخایر نفت امریکا در هفته‌های متوالی اخیر فاصله قیمت نفت برنت و دبلیوتی‌آی نیز در ماه جولای به ۲دلار و ۴۷سنت در هر بشکه رسید. از دیدگاه اوپک آنچه که باعث افزایش قیمت در ماه جولای شد نه رشد پوزیشن‌های خرید بلکه روی آوردن معامله‌گران به راهبرد Short Covering بود. در چنین راهبردی، معامله‌گر همان سهام یا کالایی را که به فروش می‌رساند مجددا خریداری می‌کند تا در صورت افزایش قیمت از زیان جلوگیری کرده باشد. بنابر گزارش اخیر اوپک، صندوق‌های پوشش ریسک در ماه جولای، پوزیشن‌های فروش خود را به میزان معادل ۱۶۳میلیون بشکه کاهش دادند.
اقتصاد جهانی
پیش‌بینی رشد اقتصاد جهانی یکی از مهم‌ترین بخش‌های گزارش ماهانه اوپک است که به بررسی وضعیت رشد اقتصادی در کشورهایOECD و اقتصادهای نوظهوری همچون روسیه، برزیل، چین و هند می‌پردازد. در گزارش روز پنج‌شنبه این سازمان، پیش‌بینی رشد جهانی اقتصاد نسبت به گزارش ماه گذشته بدون تغییر و در سطح ۳.۴درصد باقی مانده است. همچنین رشد اقتصادی کشورهایOECD به خصوص منطقه یورو تا بدین جای سال فراتر از انتظار اوپک بوده و انتظار می‌رود در سال جاری و سال آینده شاهد رشد اقتصادی ۲درصدی در این کشورها باشیم. اما قسمت جذاب پیش‌بینی‌ها جایی است که به هند مربوط می‌شود؛ ثبت رشد ۷درصدی در سال ۲۰۱۷ و رشد ۷.۵درصدی در سال ۲۰۱۸ حسابی است که اوپکی‌ها روی اقتصاد هند باز کرده‌اند. در مورد چین نیز اوپکی‌ها پیش‌بینی می‌کنند که رشد اقتصادی این کشور در سال آینده حدود ۴/۰درصد کاهش پیدا کند و از ۶.۷ درصد در سال جاری به ۶.۳ درصد در سال ۲۰۱۸ برسد. رشد اقتصادی چین نیز تا بدین‌جای سال بهتر از آن چیزی بوده که اوپکی‌ها انتظار داشتند. در مورد برزیل، اوپک پیش‌بینی رشد ۵/۰درصدی در سال جاری و ۱.۵درصدی در سال ۲۰۱۸ را دارد. اقتصاد روسیه نیز از منظر کارشناسان اوپک در سال ۲۰۱۷رشد ۱.۲درصدی و در سال آینده رشد ۱.۴درصدی را تجربه خواهد کرد.
تقاضای جهانی نفت
بهبود فراتر از انتظار اقتصادی در کشورهای OECD و چین اثر خود را در پیش‌بینی تقاضای نفت اوپک گذاشته و آن را بهبود داده است. اکنون اوپک از انتظار رشد یک میلیون و ۳۷۰هزار بشکه در تقاضای روزانه نفت در سال ۲۰۱۷ خبر می‌دهد که نسبت به گزارش پیشین، رشد ۱۰۰هزار بشکه‌یی را نشان می‌دهد. اوپک صراحتا در گزارش خود اعلام کرده که این بهبود عمدتا منعکس‌کننده داده‌های فراتر از انتظار کشورهای OECD در ۳ماهه دوم سال است. بر این اساس انتظار می‌رود که مجموع تقاضای جهانی نفت در سال جاری به ۹۶میلیون و ۴۹۰هزار بشکه در روز برسد. برای سال ۲۰۱۸ نیز اوضاع به همین منوال است و گزارش ماه آگوست اوپک از رشد یک میلیون و ۲۸۰هزار بشکه‌یی تقاضا برای سال آینده خبر می‌دهد که اندکی بالاتر از گزارش ماه جولای است. بدین‌ترتیب مصرف جهانی نفت در سال آتی به ۹۷میلیون و ۷۷۰هزار بشکه در روز خواهد رسید. البته سهم اصلی از این رشد تقاضا یعنی یک میلیون و ۷۰هزار بشکه در روز را کشورهای خارج از OECD به عهده خواهند داشت و مشارکت کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در حد ۲۱۰هزار بشکه در روز خواهد بود.
عرضه جهانی نفت
اوپک پیش‌بینی می‌کند رشد روزانه عرضه نفت رقیبانش در سال جاری به میزان ۷۸۰هزار افزایش یابد که این پیش‌بینی نسبت به گزارش قبلی اوپک ۲۸هزار بشکه در روز کمتر است. بدین‌ترتیب عرضه نفت خام کشورهای غیراوپکی در سال ۲۰۱۷ به ۵۷ میلیون و ۷۷۰هزار بشکه در روز خواهد رسید. کاهش بیش از انتظار تولید نفت امریکا در ۳ماهه دوم سال ۲۰۱۷ علت اصلی اصلاح رو به پایین پیش‌بینی اوپک از عرضه نفت کشورهای غیراوپکی به شمار می‌رود. این وضعیت در رابطه با رشد عرضه سال ۲۰۱۸ نیز دیده می‌شود. اوپک توقعاتش از رشد عرضه نفت این دسته از تولیدکنندگان در سال آتی را به میزان ۴۲هزار بشکه در روز کاهش داده و به یک میلیون و ۱۰۰هزار بشکه در روز رسانده است تا میانگین تولید نفت غیراوپکی‌ها در سال ۲۰۱۸ به ۵۸ میلیون و ۸۷۰هزار بشکه در روز برسد. انتظار می‌رود که ایالات‌متحده، برزیل و کانادا پیشران‌های اصلی این رشد عرضه باشند و کاهش تولید در مکزیک، چین، کلمبیا و نقاط دیگر را پوشش دهند.
روند ذخایر
براساس گزارش ماه آگوست اوپک، مجموع ذخایر تجاری نفت کشورهای OECD در ماه ژوئن با طی روند کاهشی نسبت به ماه قبل به ۳میلیارد و ۳۳میلیون بشکه رسید. در چنین سطحی، ذخایر تجاری نفت این دسته از کشورها به میزان ۲۵۲میلیون بشکه بالاتر از میانگین ۵ ساله(منتهی به ژوئن۲۰۱۷) است. از این ۲۵۲میلیون بشکه ۱۴۲میلیون بشکه سهم مازاد ذخایر نفت خام و ۱۱۰میلیون بشکه سهم مازاد فرآورده‌های نفتی است. به عبارت دیگر ذخایر تجاری نفت کشورهای OECD اکنون در سطح ۶۳.۸ روز ایستاده که حدود ۴.۱روز بالاتر از میانگین ۵ ساله است.
