شباهت زندگی کودکان قربانی جنایات/ کودکان را در شرایط احتمالی خطر قرار ندهید

خبر کشته شدن « ندا » کودک ۴ ساله افغانستانی ساکن مشهد، اگرچه کوتاه بود، اما غمی سنگین به همراه داشت. این بار نیز کودکی دیگر قربانی خشونت شد و بار دیگر چرایی وقوع چنین حوادثی را درحالی مطرح کرد که لایحه «حمایت از حقوق کودکان» همچنان در انتظار رسیدگی نمایندگان مجلس به سر می‌برد.

ندا کودک ۶ ساله‌ای است که در هرات به دنیا آمد و ۴ سال پیش همراه با خانواده‌اش به مشهد مهاجرت کرد. ندا عصر هفتم فروردین برای خرید نان به یک نانوایی نزدیک خانه‌اش رفت و در حال بازگشت به خانه اش یکی از همسایگان، او را به بهانه دادن غذا به منزلش کشاند. آن همسایه مرد ۴۱ ساله‌ای است که در حیاط منزلش بساط فروش میوه پهن می‌کرد. این مرد خودش ۳ فرزند دارد، او معتاد است و پس از دستگیری اعتراف می کند که به قصد اذیت و آزار، به ندا تجاوز کرده و سپس او را کشته است.

مطهره ناظری، رییس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه درمورد چرایی وقوع چنین جنایات هولناکی از منظر جرم‌شناختی، روانشناختی و جامعه شناختی دلایل بسیاری وجود دارد که هر یک از علت‌ها از سوی متخصصین آن حوزه قابل نقد و بررسی است، گفت: تدوین قوانین حمایتی و پیشگیرانه در بروز و عدم بروز چنین جنایاتی قابل توجه است. این در حالی است که هم اکنون در انتظار تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در صحن مجلس شورای اسلامی هستیم.

وی با اشاره به اینکه نقش عوامل فردی و محیطی در وقوع چنین حوادثی قابل کتمان نیست، افزود: بی تردید عوامل دیگری نیز در بروز این حد از خشونت اثرگذار است؛ خشونتی فراگیر که همه روزه کودکان بسیاری را قربانی خود می‌کند. در سال‌های اخیر موارد مشابهی چون آزار و قتل ستایش، نیایش و آتنا، کودکان معصومی که قربانی رفتارهای غیرانسانی مجرمین خود شده‌اند حاکی از آن است که چنین جرم و جنایاتی همواره در کمین کودکانمان است.

این وکیل دادگستری در ادامه اظهار کرد: این در حالی است که باید جامعه را برای کلیه افراد بویژه کودکان به جهت آسیب پذیری بیشترشان ایمن ساخت و زمینه بروز جرم را نسبت به کودکان به حداقل رسانید، اما جامعه همچنان نسبت به کودکان غیرایمن است. لاجرم پیشگیری از وقوع چنین وقایع دلخراشی با کاستن از زمینه بزه دیدگی کودکان اجتناب ناپذیر است. این به آن معناست که هر یک از ما با آماده سازی کودکانمان زمینه بزه دیدگی آنان را کاهش دهیم.

ناظری با اشاره به اینکه در کلیه این جنایات آنچه که از منظر جرم شناسی قابل توجه است نظریاتی است که سبک زندگی افراد را مولفه‌ای قابل اهمیت در بزه دیده‌گی تلقی می کند، تصریح کرد: پس از وقوع چندین جنایت مشابه با اندکی تامل می‌توان دریافت که سبک زندگی کودکان بزه دیده جنایات نیز مشابه یکدیگر بوده است و البته این سبک می بایست به سمت و سوی ایمن سازی رفتارها تغییر یابد.

وی با بیان اینکه برای نمونه کودکی که به تنهایی در معابر عمومی تردد می‌کند بیش از سایرین در معرض بزه دیده‌گی است، توضیح داد: ارتکاب جرم نسبت به این کودک، هزینه و مخاطرات کمتری برای مجرم بالقوه به همراه دارد در نتیجه چاره‌ای نیست جز اینکه با تغییر رفتارهایمان در مواجهه با کودکان آنان را در معرض شرایطی که احتمال خطر می رود قرار ندهیم.

رییس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان با تاکید بر اینکه باید بدانیم که کودکان مان را تا زمانی که کودک هستند و بدرستی قدرت تشخیص و تمیز مسائل را ندارد، تنها نگذاریم، گفت: همچنین باید به کمک مربیان و با شیوه‌ای صحیح به کودکانمان آموزش دهیم که صرفا به والدین خویش اعتماد کنند چرا که اعتماد غیر منطقی و بدون پشتوانه به افراد و محیط پیرامون بیش از هر چیز دیگر منجر به قربانی شدن کودکان می شود.

این وکیل دادگستری با بیان اینکه اگر چه که این آموزش می بایست در فضایی انجام گیرد که موجب سلب اعتماد کودک از محیط زندگی اش و ناآرامی وی نشود، افزود: چرا که کودکان بیش از هرچیز به حس امنیت نیاز دارند بنابراین در گام نخست با آموزش مهارت‌های زندگی و در معیت آن آموزش مهارتهای فرزندپروری به افراد آنان را به والدینی آگاه مبدل کنیم، به نحوی که با کمک والدین، معلمان و مربیان آموزشی، کودکانی که نسبت به پیرامون خود ایمن هستند و به حق خویش بر جسم و روحشان آگاهند، پرورش دهیم.

وی در پایان اظهار کرد: امید است که با تدوین قوانین پیشگیرانه و حمایتی به ویژه تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان، همچنین با آموزش مستمر خانواده‌ها بخصوص کودکان، افزایش مسوولیت پذیری اجتماعی و توجه قوه قضاییه به روان درمانی مجرمان جرایم منافی عفت و جرایم علیه حیات ، دیگر شاهد وقوع چنین جنایات غیرانسانی نسبت به کودکان و هیچ انسان دیگری، نباشیم.