سه ادعای خلاف واقع،که سبب شده کدخدایی تعطیلی بیشتر مجلس را تجویز کند!
در حالی که غیرکارشناسی و غیرواقع‌بینانه بودن و دوری از مسائل اصلی کشور، از اصلی انتقادات دلسوزان کشور از مصوبات مجلس شورای اسلامی در سالهای گذشته بوده است، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان با اذعان به همه این مشکلات مجلس، راه حلی را پیشنهاد کرده است که می‌توان از آن این گونه برداشت کرد که آقای سخنگو به عمق مشکلات قوه مقننه واقف نیست.
به گزارش «تابناک»، آقای کدخدایی روز دوشنبه 27 آذر ماه در ششمین همایش ملی نقش پژوهش در فرآیند قانونگذاری اظهار داشته است که «برخی اوقات مصوباتی در شورای نگهبان بررسی می‌شود که هیچ فایده‌ای برای کشور نداشته و تنها زمان مجلس را می گیرد. به عنوان مثال در موضوعات مربوط به سیاست خارجی، مصوبات مجلس اغلب هیچ مشکلی را حل نمی‌کند و این مصوبات راهکاری عملیاتی ندارند.» و برای حل این مشکل جدی، پیشنهاد کرده که «به جای تولید انبوه قوانین جزئی و تعارض آنها در اجرا باید به جامعیت قوانین نیز توجه کرد. قطعاً تصویب قوانین جامع با چند جلسه صحن علنی مجلس امکان‌پذیر نیست و این کار نیازمند بررسی‌های بیشتر و اقدامات کارشناسی‌شده قابل قبول است؛ البته بهتر است در این راستا تعداد جلسات علنی مجلس در هفته کاهش پیدا کرده و نمایندگان بیشتر زمان خود را به برگزاری جلسات کارشناسی و تخصصی در تصویب قوانین اختصاص دهند.»
سخنگوی شورای نگهبان برای نشان دادن بی‌کیفیتی مصوبات مجلس شورای اسلامی به قوانین کنگره آمریکا در مورد ایران اشاره کرده است و گلایه کرده است که آن چه که در مجلس ایران به تصویب می‌رسد نمی‌تواند واکنش مناسبی به اقدامات قانونگذاران آمریکایی باشد.
اگر چه شواهد زیادی انتقاد کدخدایی از بی‌خاصیت بودن اغلب قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی را تائید می‌کند ولی ظاهراً ایشان باید سه برداشت خود درباره کار مجلس شورای اسلامی را اصلاح کند. این برداشت‌های اشتباه که البته آن قدر در سالهای گذشته تکرار شده‌اند که حداقل برای تعدادی از نمایندگان مجلس به یک باور تبدیل شده‌اند، از این قرار هستند:
تعداد جلسات مجلس در ایران زیاد است
مجلس به شکل انبوه قانون تولید می‌کند ولی این قوانین اجرایی نمی‌شوند.
ما در ایران قانون بیش از حد نیاز داریم، مشکل در اجراست.
الف) آیا تعداد روزهای کاری و جلسات مجلس زیاد است؟
برای ابطال ادعای اول کافی است که تعداد روزهای کاری مجلس شورای اسلامی را با روزهای کاری کنگره آمریکا مقایسه کنیم. آمار نشان می‌دهد که طی چهار سالی که مجلس قبلی یعنی مجلس نهم مشغول به کار بوده است، کلا 425 جلسه مجلس تشکیل شده است؛ به عبارت دیگر مجلس نهم به طور متوسط در هر سال 106 جلسه داشته است در حالی که تقویم روزهای کاری کنگره آمریکا نشان می‌دهد که کنگره در سال جاری میلادی، 182 روز کاری خواهد داشت.
کمتر بودن روزهای کاری مجلس شورای اسلامی را با معیارهای دیگری هم می‌توان نشان داد. از جمله این که روزهای کاری مجلس در ایران در صورتی که نمایندگان در تعطیلات نباشند، فقط از یکشنبه تا چهارشنبه است، در حالی که هفته کاری نمایندگان کنگره پنج روز است. علاوه بر این، نمایندگان مجلس شورای اسلامی یک ماه تعطیلات تابستانی دارند، در حالی که کنگره آمریکا چنین تعطیلاتی ندارد. در واقع به غیر از دو هفته آخر سال میلادی که کنگره جلسه ندارد، کنگره در همه هفته‌ها، حداقل دو روز کاری دارد.
ب) آیا مجلس به شکل انبوه قانون تولید می‌کند؟!
یک بررسی تابناک که در هفته‌های گذشته منتشر شد، نشان می‌دهد که نمایندگان مجلس شورای اسلامی تقریبا هر شش ماه یک بار یک قانون قابل اعتنا درباره مسائل مختلف کشور نوشته‌اند، به عبارت دیگر در فهرست قوانینی که در 18 ماه نخست کار مجلس دهم به تصویب رسیده است، جدای از لوایحی که دولت به مجلس تقدیم کرده و با تصویب مجلس به قانون تبدیل شده‌اند، تنها سه طرح قابل اعتنای نوشته شده توسط نمایندگان مجلس وجود داشته است. جدای از این تعدادی در حدود 20 طرح نمایندگان مجلس نیز به قانون تبدیل شده‌اند که نمی‌توان آنها را قابل اعتنا دانست چون طرح‌های کوتاه نهایتا یک صفحه‌ای بوده‌اند که نمی‌توان آن را قانونگذاری جدی دانست.
تازه از میان همین سه طرح قابل اعتنای مصوب مجلس دهم، یک طرح به مقابله با تحریم‌های آمریکا اختصاص داشته است که به احتمال زیاد در زمره قوانینی است که آقای کدخدایی آن را بی‌خاصیت می‌داند.
در حالی تعداد طرح‌های قابل اعتنای تبدیل شده به قانون در 18 ماه اول کار مجلس دهم عدد سه را نشان می‌دهد که جالب است بدانید بررسی موسسه پیو نشان می‌دهد کنگره فعلی آمریکا تنها در هفت ماهه اول سال 2017، به عدد 46 مصوبه قابل اعتنا رسیده است. با کمی حساب و کتاب می‌توان به این نتیجه رسید که تعداد مصوبات قابل اعتنای آمریکایی‌ها، تقریبا سی تا چهل برابر طرح‌های قابل اعتنای تبدیل به قانون شده مجلس ماست!
ج) آیا ما قانون‌های تصویب شده زیادی داریم؟
وجود انبوهی از قوانین تصویب شده که اجرا نمی‌شوند یکی دیگر از ادعا‌های خلاف واقعی است که به طور مداوم درباره فرایند قانونگذاری در ایران تکرار می‌شود.
فرض کنید که ما آمار بند قبلی درباره مقایسه سرعت تصویب قوانین قابل اعتنا در مجلس ایران و کنگره آمریکا را نادیده بگیریم و چشم خود را بر این واقعیت ببندیم که حجم طرح‌های پیشنهاد شده در کنگره آمریکا علیه اقتصاد ایران از مجموع طرح‌های پیشنهادی نمایندگان مجلس برای اقتصاد خودمان بیشتر است؛ با این حال مرور فهرست مصوبات کنگره نشان می‌دهد که قانونگذاری در ایران تا چه حد از مسائل روز عقب مانده است.
واقعیت این است که کنگره آمریکا به شکل هفتگی و ماهانه در حال تصویب قوانینی است که واقعا نمی‌دانیم مجلس شورای اسلامی چند سال و یا چند دهه دیگر توانایی ذهنی و کارشناسی ورود به آنها را خواهد داشت.
قانون حمایت از خلاقیت در تحقیقات هواشناسی، قانون تقویت توان دولت در مقابله با جرایم سایبری، قانون ارتقای کارآفرینی زنان، قانون برقراری عدالت در دسترسی به تحقیقات مربوط به سرمایه‌گذاری و قانون حمایت از سالمندان از جمله مصوبات کنگره آمریکا از ابتدای سال جاری تاکنون است که تا زمانی که مجلس ما احساس کند قانونگذاری در این حوزه‌ها ضروری است، سالها و شاید دهه‌ها خواهد گذشت!
