سهم تجار ایرانی از اقتصاد اربعین پشت مرزهای بسته/ امید به بازگشایی مرز سومار در جنگ اقتصادی
سال گذشته، کالاهای مورد نیاز زائران اربعین بیشتر از سه مرز سومار، خسروی و دریای خرمشهر به عراق صادر می‌شد، اما در سال جاری فعالیت‌های مرز سومار متوقف و مرز خسروی نیز برای تردد‌های مسافران در نظر گرفته شده است. از این روی، اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق سه پیشنهاد برای رفع مشکلات تجار برای صادرات کالا به عراق ارائه داده است.
سالانه میلیون ها تن برای شرکت در مراسم اربعین حسینی به سمت عراق روانه می شوند و در این میان، زائران ایرانی نقش پررنگی در برگزاری این مراسم دارند. این مراسم با پیاده روی به سمت کربلا از سمت مرزهای ایران آغاز و به همین منظور موکب هایی جهت خدمت رسانی به زائران در کشور عراق برپا می شود؛ موکب هایی که بخشی از فعالیت آن ها ارائه و توزیع کالاهای اساسی به زائران پیاده است. از آنجا که زیرساخت های کشور عراق برای تأمین نیازهای زائران به خصوص تأمین کالاهای اساسی فراهم نیست، هر ساله بخشی از این نیازها از سوی ایران و دیگر کشورها تأمین می شود. پیش‌بینی می شود در سال جاری به دلیل مناسب بودن آب و هوا و همچنین حذف ویزا، تعداد زائران بیشتری برای شرکت در اجتماع عظیم حسینی روانه عراق شوند و به همین دلیل، باید تدارکات لازم جهت تأمین نیازهای آن ها در اولویت قرار گیرد.
همان گونه که نباید از برگزاری باشکوه مراسم اربعین غافل شد، نباید از کنار اقتصاد اربعین و بازار چند میلیونی که در این مراسم فراهم می شود نیز به سادگی گذشت؛ بنابراین، برای استفاده از این بازار چند میلیونی اربعین نیاز است تا تجار ایرانی برای صادرات کالاهای خود بیش از گذشته به مرزها دسترسی داشته باشند؛ اما در سال جاری وضعیت مرزها در این روزها چگونه خواهد بود؟
در سال گذشته کالاهای مورد نیاز زائران اربعین بیشتر از سه مرز سومار، خسروی و دریای خرمشهر به عراق صادر می شد اما در سال جاری گویا برخی از این مرزها آمادگی صادرات کالا را ندارند.
مرز سومار در ابتدا از سوی طرف ایرانی در اواخر اردیبهشت ماه سال جاری تا اطلاع ثانوی روی صادرکنندگان کالای ایرانی بسته شد و سپس در مرداد ماه طرف عراقی طی نامه ای به مسئولین عراقی این مرز را تعطیل کرد؛ بنابراین، هم اکنون صادرکنندگان کالا نمی توانند از این مرز به مانند سال گذشته جهت صادرات کالا استفاده کنند. تصویر دو نامه مربوط به تعطیلی مرز سومار-مندلی را در زیر می بینید.
مرز خسروی نیز به دلیل مسافری اعلام شدن آن در سال جاری، امکان صادرات کالا به کشور عراق را نخواهد داشت؛ بنابراین، ممکن است مرز پرویزخان که گفته می شود یکی از دو مرز اصلی برای صادرات کالاهای ایرانی به عراق است، نیز بدین ترتیب با اختلالاتی همراه شود. همچنین مرز مهران دیگر مرز مهم برای صادرات کالای غیرنفتی ایران به عراق به گفته شعبان فروتن رئیس اتاق بازرگانی ایلام در این ایام به دلیل تردد به عتبات عالیات تعطیل می شود.
به گزارش تابناک ،بنابراین در سال جاری با تعطیلی یا درگیر شدن برخی مرزها برای تردد زائران به عراق، عملاً صادرات کالا به این کشور با وقفه جدی مواجه خواهد شد که این باعث می شود، دیگر کشورهای رقیب جایگزین ایران در این بازار چند میلیونی شوند.
اما راهکار چیست؟
به دلیل مشکلات پیش آمده برای مرزها جهت صادرات کالا در این ایام، اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با ارسال نامه ای به معاون وزیر کشور و دبیر ستاد اربعین در مورخه 16 شهریور ماه 1398، پیشنهادهایی را جهت برطرف کردن این مشکلات و استفاده هر چه بهتر تجار ایرانی از اقتصاد اربعین ارائه کرد که این پیشنهادها به شرح زیر است:
مذاکره با نخست وزیری عراق جهت بازگشایی مجدد و موقت مرز سومار برای تردد کامیون های صادراتی
تلاش جدی برای بازگشایی مرز چیلات (دهلران) با رایزنی با دولت عراق که دسترسی مناسبی به شبکه سراسری راه آهن و شاهراه اصلی زمینی کشور دارد و مجوز هیأت دولت ایران را نیز دارد.
هماهنگی با استانداری و سایر مقامات خوزستان و سازمان بنادر خرمشهر و بندر امام جهت فعال شدن کشتیرانی در ایام قبل و بعد از اربعین و جلوگیری از افزایش بی رویه کرایه حمل دریایی
نتیجه نامه نگاری به کجا رسید؟
دکتر سید حمید حسینی، دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق طی مصاحبه ای با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: در یک هفته گذشته با توجه به گشایش مرز خسروی جهت عبور مسافران اربعین و متوقف شدن فعالیت مرز سومار در دو ماه گذشته، نگران لطمه خوردن صادرات کشور به عراق و اقتصاد مراسم با شکوه اربعین بودیم و لذا اقدام به نامه نگاری و تماس با ستاد اربعین، دفتر ریاست جمهور، وزارت خارجه و دکتر ظریف، سفیر ایران در عراق و حتی اتاق و استاندار کرمانشاه نمودیم و نهایتا اطلاع حاصل شد که به زودی مرز سومار بازگشایی خواهد شد و اعزام زائرین اربعین باعث مختل شدن صادرات کشور نخواهد شد.
وی افزود: لذا به نمایندگی از فعالین اقتصادی از توجه مقامات کشوری به مطالبه صادرکنندگان تشکر کرده و انتظار داریم که از فرصت اربعین در جهت تحکیم روابط سیاسی، فرهنگی، اجتماعی واقتصادی دو کشور حداکثر بهره برداری به عمل آید.
گفتنی است، علاوه بر مشکلات پیش آمده برای استفاده از مرزهای مشترک جهت صادرات برخی کالاها در این ایام، در سال جاری عراق واردات برخی کالاها از ایران به این کشور را نیز ممنوع اعلام کرده است. برخی کالاهای ممنوع الورود از ایران به کشور عراق که در این ایام به عنوان کالاهای ضروری شناخته می شوند، عبارتند از: چای ایرانی، آب معدنی، آبمیوه و انواع شربت و نوشیدنی. دولت باید راهکاری برای صادرات این کالاها به کشور عراق نیز پیدا کند.
همچنین در سال گذشته، نرخ پروازهای اربعین به شدت رشد داشت و مسئولین ذی ربط دلیل این موضوع را افزایش نرخ دلار آزاد عنوان می کردند. نرخ دلار آزاد در ایام اربعین سال گذشته بین 14 تا 15هزار تومان در نوسان بود. با کاهش حدود 15 درصدی نرخ دلار آزاد در ایام اربعین سال جاری در مقایسه با سال گذشته و سقوط آن به زیر 12 هزار تومان، به نظر می رسد که نرخ پروازهای اربعین نیز باید در مقایسه با سال گذشته 15 درصد کاهش یابد.
