سرانجام دشمنی عربستان با ایران
یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: «بدون شک بن سلمان تا جایی که بتواند جلو می‌رود. اگر همه شانس‌هایش استفاده کرد و نتوانست به نتیجه دلخواه برسد، قطعا برمی‌گردد و به سراغ ایران میآید که پای میز مذاکره بنشیند.
امروز نشست اتحادیه عرب برگزار می‌شود. نشستی که ایران در دستور کار اصلی اش قرار دارد و به عقیده برخی عربستان به دنبال آن است که اعراب را بیش از پیش علیه ایران متحد کند. در همین خصوص علی خرم دیپلمات سابق کشورمان طی گفت‌وگو با فرارو عنوان کرد: «به نظرم در این باره بهتر است ابتدا انتهای خط را در نظر بگیریم. انتهای خط این است که اعراب تا جایی که در توان داشتند و دارند، در قبال ایران دشمنی کردند و از مدت‌ها قبل سازماندهی خودشان را انجام دادند. در نتیجه جمع کردن آن‌ها توسط عربستان هیچ ارزش افزوده جدیدی را به همراه نخواهد داشت؛ لذا این جمع کردن صرفا نامش برنامه ریزی علیه ایران است. در حقیقت بن سلمان با این جلسه قصد دارد گزارشی از دستاورد‌های خود طی دیدار با ترامپ ارائه کند. زیرا به عقیده او این اقدام می‌تواند اعراب را تشویق کند تا بهتر و بیشتر عربستان را همراهی کنند؛ لذا نشست اتحادیه عرب هیچ اتفاق و تصمیمی جدیدی را رقم نخواهد زد که آن‌ها تا امروز انجام نداده باشند.»
وی با اشاره به دیدار‌های بن سلمان با مقامات اروپایی و آمریکایی گفت: «تماام تلاش‌های وی اقدام علیه ایران است. اما سوال این است که آیا اقدامات قبلی او به نتیجه رسیده است یا خیر؟ به هرحال تاحدودی موفق شده است که دشمنی‌ها علیه ایران بیشتر شود. به عنوان مثال حمله اخیر به سوریه بدون شکی عربستان در بخشی از آن سهیم و به واسطه درخواست بن سلمان از رئیس جمهور ایالات متحده بود. بخشی درخواست اسرائیل بود. در غیر این صورت آمریکا نمی‌بایست غیرقانونی و برخلاف حقوق بین‌الملل تا زمانی که اثبات نشده که حمله شیمیایی کار چه کسی بود، دست به این حمله می‌زد.»
او تاکید کرد: «اقدام ترامپ در خصوص حمله به سوریه به طور قطع خارج از قوانین حقوقی است، اما او این کار را انجام داد، زیرا چندین گروه و کشور از جمله اسرائیل و عربستان از او قول گرفتند. به هرحال عربستان بودجه چهارهزارمیلیارد دلاری برای حمله به ایران در نظر گرفته است که بخشی از آن را در حمله به سوریه هزینه می‌کند؛ لذا نقش بن سلمان را باید حداکثر منفی در نظر گرفت. یعنی هرکار بتواند انجام می‌دهد. اعم از جنگ با ایران، سرنگونی حکومت و … این را باید سقف کار در نظر گرفت و اگر نتوانست باید آن را توانایی ایران یا شرایط بین‌المللی دانست.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد: «به عنوان مثال بعد از دیدار بن سلمان با رئیس جمهور فرانسه، مکرون اعلام کرد که ولیعهد عربستان از او خواسته که علیه ایران وارد کارزار شود که واکنش مکرون کاملا منفی بود. این به دلیل علاقه به ایران نیست بلکه به این دلیل است که چنین مسئله‌ای در چارچوب منافع و امنیت ملی فرانسه قرار ندارد. ترامپ هم متوجه شده که این کار‌ها مقدور نیست. همانطور که اخیرا از در مجلس سنا از پمپئو پرسیده شد که آیا هنوز هم معتقدی با هزار بمب میتوان تمام تاسیسات ایران را نابود کند؟ او در پاسخ گفته بود که با توجه به اطلاعاتی که امروز داریم، خیر؛ بنابراین اگر بن سلمان نتواند به آن حداکثری که می‌خواهد، برسد ناشی از دو عامل است. یکی قدرت ایران است و دیگری شرایط بین‌الملل. اینگونه نیست که او هرچه بخواهد، کشورهای دیگر هم انجام دهند.»
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در خصوص چشم‌انداز این اقدامات و دشمنی‌های عربستان، گفت: «بدون شک بن سلمان تا جایی که بتواند جلو می‌رود. اگر همه شانس‌هایش استفاده کرد و نتوانست به نتیجه دلخواه برسد، قطعا برمی‌گردد و به سراغ ایران میآید که پای میز مذاکره بنشیند. نمونه این مسئله در خصوص ترکیه بود. یک زمانی آن‌ها راه دشمنی با ایران را در پیش گرفته بودند و به رابطه‌اش با امریکا و اتحادیه اروپا افتخار می‌کردند. تا جایی که می‌توانست هم پیش رفت، اما در نهایت از همه آن‌ها سرخورده شد و دوباره برگشت و با ایران وارد یک رابطه مسالمت آمیز شد؛ و گفت: می‌خواهد سیاست نگاه به شرق داشته باشد و قصد دارد با ایران در ارتباط باشد.
وی افزود: «حالا عربستان هم مانند ترکیه است و این روز‌ها روی مود دشمنی است. به هرحال جوان است و گمان می‌کند همه خواسته‌هایش دست یافتنی است. اما نمی‌داند که آن‌ها جیبش را خالی می‌کنند و ممکن است به هیچکدام از خواسته‌هایش هم نرسد. به خاطر همین است که این روز‌ها همه از او استفاده می‌کنند و از یک سو اسرائیل از او کولی می‌گیرد و از سوی دیگر ایالات متحده. ضمن اینکه باید صبر کرد دید این سیاست در داخل عربستان تا چه حد دوام خواهد آورد. به هرحال با توجه به بافت داخلی و حضور سلفی‌ها و وهابی‌ها و تندرو‌های در این کشور، مشخص نیست تا چه زمانی می‌تواند این راه را ادامه دهد.»
او در پاسخ به اینکه با توجه به هزینه داشتن اقدامات بن سلمان برای ایران، ما چه سیاستی باید در پیش بگیریم اظهار کرد: «بدون شک اقدامات بن سلمان برای ایران بسیار هزینه خواهد داشت، اما ایران یا باید از اهداف خود کوتاه بیاید یا به نحوی کنار بیاید و راه‌هایی پیدا کند. مثلا راه‌ها را برای بن سلمان ببندد. به عنوان مثال عربستان به سراغ آمریکا می‌رود. باید ببینیم حالا آیا می‌شود راهی نزدیک به اظهارات اخیر ترامپ در خصوص مذاکره با ایران و روسیه در خصوص آینده سوریه، پیدا کرد؟ خب این یک درخواست واقعی است. البته منظور من این نیست که درباره روابط دوجانبه مذاکره کنیم، ولی یقینا روسیه به این درخواست پاسخ مثبت می‌دهد و ایران هم باید به این فکر کند.»
این دیپلمات سابق عنوان کرد: «واقعیت این است که طی ۴۰ سال گذشته همه در پرتو دشمنی ایران و آمریکا نان خوده‌اند جز ایران. عربستان استفاده کرده، اسرائیل استفاده کرده، چین و روسیه و ترکیه هم به همین ترتیب. حتی افغانستان و آذربایجان هم از این دشمنی سود برده‌اند. ما تنها کشوری هستیم که از این دشمنی هیچ نفعی نبردیم. خب چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است. نمی‌شود که تا ابد ساز دشمنی بزنیم. حداقل بیاییم و در خصوص سوریه خلاف‌هایی که آمریکا انجام داده است را پست میز مذاکره به خودش بگوییم. این را گفت: تا به اینجا برسم که قطعا اقدامات بن سلمان برای ایران هزینه دارد مگر اینکه ایران سرچشمه را ببند و اجازه ندهد امثال عربستان و اسرائیل از این دشمنی استفاده کنند.»
خرم در پایان گفت: «در مجموع به عقیده من تا زمانی که بن سلمان تا اوج دشمنی با ایران نرود هرگز حاضر به نشستن پای میز مذاکره نیست. در ماجرای آمریکا و کره شمالی هم همین اتفاق افتاد. یعنی تا زمانی که ایالات متحده تا اوج دشمنی با کره شمالی نرفته بود حاضر نبود با آن‌ها پای میز مذاکره بنشیند. آن‌ها حتی تا تهدید به جنگ هسته‌ای هم انجام دادند و نهایتا به این نتیجه رسیدند که بهتر است پای میز مذاکره بنشینند. الان ترامپ همین پیشنهاد را به ایران و روسیه داده است؛ لذا برای اینکه حداقل عربستان را در سوریه خلع سلاح کنیم، باید پای میز مذاکره بنشینیم. اینگونه می‌توانیم راه‌ها را بر بن سلمان ببندیم و او را به میز مذاکره بکشانیم.»
