سایه داروک بر مناظره جانسون و هانت
تنش روزهای اخیر در رابطه بریتانیا و ایالات متحده، به اندازهای مورد توجه رسانههای دو کشور قرار گرفته است که به مهمترین موضوع اولین مناظره نامزدهای نخستوزیری بریتانیا تبدیل شد.
به گزارش بازتاب به نقل از شرق، بوریس جانسون و جرمی هانت، وزیران خارجه سابق و فعلی بریتانیا که بیشترین بخت را برای جانشینی ترزا می، نخستوزیر این کشور دارند، هر کدام با نگاهی متفاوت به رابطه بریتانیا و ایالات متحده، تنش دیپلماتیک اخیر بر سر یادداشتهای کیم داروک سفیر بریتانیا در آمریکا را مورد توجه قرار دادند.دونالد ترامپ در روزهای گذشته و پس از آنکه داروک در یادداشتهای خود، وضعیت کاخ سفید را بحرانی و پرآشوب توصیف کرده بود، سفیر بریتانیا را «حواسپرت و احمق» خطاب قرار داد و سپس حمایت همهجانبه ترزا می، نخستوزیر مستعفی بریتانیا، از داروک را نیز «اقدامی احمقانه» خواند.جرمی هانت که در حال حاضر وزیر خارجه بریتانیاست، در مناظره با جانسون که از حامیان سرسخت ترامپ محسوب میشود، اظهارات رئیسجمهور ایالات متحده را «غیرقابل قبول» دانست و وعده داد داروک را تا ماه ژانویه 2020 که دوره مأموریتش در واشنگتن به پایان میرسد، در سمت خود حفظ خواهد کرد.
بوریس جانسون که در سالهای گذشته وزیر خارجه بریتانیا بود و در حال حاضر بیشترین بخت را برای کسب سمت نخستوزیری این کشور دارد و از زمان روی کارآمدن دونالد ترامپ به تمجید از رئیسجمهور ایالات متحده پرداخته است، با اشاره به رابطه خوب خود با کاخ سفید و نزدیکبودن زمان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، خواستار آن شد این مشاجره، تأثیری بر روابط لندن – واشنگتن نداشته باشد.
نوع رابطه لندن و واشنگتن که همواره از آن به عنوان «رابطه خاص» یاد شده است، پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نه تنها مورد توجه ویژه این دو نامزد نخستوزیری این کشور قرار دارد، بلکه موضوعی است که بارها مورد بحث مقامهای ارشد دو کشور قرار گرفته یا رسانهها به آن پرداختهاند. دونالد ترامپ هم بارها با حمایت از برگزیت وعده داده است با خروج لندن از اتحادیه اروپا، قراردادهای اقتصادی و تجاری «شگفتانگیزی» با لندن به امضا خواهد رساند تا اقتصاد بریتانیا چندان تحت تأثیر برگزیت قرار نگیرد. این وعدههای ترامپ در حالی بارها تکرار شده است که در فرصت حدود چهارماهه تا اولتیماتوم 31 اکتبر 2019، نرخ برابری پوند در برابر دلار آمریکا به کمترین میزان در دو سال اخیر خود رسیده تا نگرانیها نسبت به چشمانداز اقتصادی بریتانیا پس از برگزیت همچنان تداوم داشته باشد.«نایجل شین والد»، سفیر پیشین بریتانیا در آمریکا، درباره تنش اخیر ایجادشده میان دو کشور میگوید: «واکنش دونالد ترامپ به علنیشدن یادداشتهای داروک درباره وضعیت این روزهای کاخ سفید بر ارزیابیها و تفاسیر سفیر بریتانیا در ایالات متحده صحه گذاشت. اگر واقعا رابطه سالهای اخیر لندن و واشنگتن همانگونه که میگویند خاص و ویژه بود، اتفاقات و رایزنیهای پشت پرده سیاسی و دیپلماتیک مانع از انتشار یادداشتهایی میشد که اینگونه خشم ترامپ را برانگیخت. واقعیت این است که رابطه کنونی بریتانیا و ایالات متحده این روزها و در پی بحران برگزیت و نیز سیاستها و شخصیت رئیسجمهور فعلی آمریکا با چالشها و تقابلهای زیادی روبهروست. به همین دلیل عملیشدن قراردادهای تجاری که ترامپ وعده داده نیز بسیار خوشبینانه و دور از واقعیت است».
آنچه در روزهای اخیر میان لندن و واشنگتن گذشته، فشارها بر بوریس جانسون را افزایش داده است، چراکه او به عنوان مهمترین حامی ترامپ و سیاستهایش شناخته میشود. این فشارها باعث شده جانسون در مناظره با هانت، از مواضع پیشین خود عقبنشینی کند و بپذیرد لندن برای تعیین سفیر در واشنگتن باید منافع خود را بیش از جو حاکم بر کاخ سفید مورد توجه قرار دهد.موضوع دیگری که باعث جدل جرمی هانت و بوریس جانسون شد، برگزیت و مهلت رو به پایان بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا بود. جانسون بارها در اظهارات خود گفته بود حتی اگر تا 31 اکتبر 2019 هیچ توافقی میان بریتانیا و اتحادیه اروپا حاصل نشود، او به عنوان نخستوزیر، اقدام به خروج از اتحادیه اروپا خواهد کرد. هانت از این موضع رقیب خود انتقاد کرد و خروج بدون توافق را تهدیدی جدی برای اقتصاد بریتانیا دانست. اما جانسون در پاسخ به این انتقادها به تغییر موضع هانت اشاره کرد و گفت «باید تغییر موضع شما را ستایش کنم چراکه در سال 2016 شما علیه برگزیت کمپین تشکیل دادید و امروز از خروج با توافق حمایت میکنید». با اینکه جانسون از دادن پاسخ به انتقادهای هانت طفره رفت اما موضعگیریها و اظهارات سالهای اخیر او در قبال برگزیت و رابطه با ایالات متحده این احتمال را تقویت میکند که انتخاب جانسون به عنوان نخستوزیر بریتانیا دقیقا همان چیزی است که ترامپ میخواهد چراکه با نفوذی که روی جانسون دارد، میتواند در تصمیمگیریهای او اثرگذار باشد.موضوع درز یادداشتهای سفیر لندن در واشنگتن، در افکار عمومی بریتانیا هم واکنشهایی در پی داشت. بر اساس نظرسنجیهای انجامشده، اکثریت سؤالشوندگان از انتشار این یادداشتها ناراضی بودند و آن را نقض اطلاعات محرمانه دولتها میدانستند. اما گروهی دیگر نیز اعتقاد داشتند دیدگاههای سیاسی سفیر بر واقعیت موجود تأثیر گذاشته است.بخشی از این یادداشتها که روز یکشنبه در یکی از روزنامههای عامهپسند بریتانیا منتشر شد، به سیاست «آشفته و بیحسابوکتاب» دولت ترامپ در قبال ایران اشاره داشت. سفیر بریتانیا در یکی از یادداشتهایش با اشاره به پیام تهدیدآمیز واشنگتن به تهران در پی ساقطشدن پهپاد خود، وجود چنین پیامی را از اساس زیر سؤال برده است. هنوز مشخص نیست این یادداشتها از چه طریق بهدست رسانهها افتاده است اما روزنامه نیویورکتایمز میگوید فردی که این یادداشتها را به روزنامه بریتانیایی ارسال کرده، بهخوبی میدانسته است ترامپ نسبت به این موضوع واکنش تندی نشان خواهد داد و خواستار تغییر سفیر بریتانیا در ایالات متحده خواهد شد. فرد ارسالکننده هم دقیقا با همین انگیزه که سفیر بعدی بریتانیا همسوتر با کاخ سفید باشد، دست به چنین اقدامی زده است.
کریستوفر میلر، یکی دیگر از سفرای سابق بریتانیا در آمریکا، میگوید: «استنباط من این است که این تنش تا زمان انتخاب جانشین ترزا می فرو مینشیند و نخستوزیر جدید بریتانیا میتواند بدون فشار درباره سفیر آینده لندن در واشنگتن تصمیمگیری کند. حتی افراطیترین هواداران برگزیت نیز نمیخواهند در این ماجرا بازیچه ترامپ قرار گیرند».
کنارهگیری داروک
فشارهای دونالد ترامپ سرانجام نتیجه داد و روز گذشته «کیم داروک»، سفیر بریتانیا در ایالات متحده که از سال 2016 به این سمت انتخاب شده بود، از مقام خود کنارهگیری کرد. داروک گفته است در شرایط فعلی امکان ادامه فعالیت ندارد و برای جلوگیری از بدترشدن تنش میان ایالات متحده و بریتانیا از سمت خود کنار میرود. دونالد ترامپ پس از انتشار یادداشتهای داروک که سیاستهای کاخ سفید را «آشفته و بدون منطق» دانسته بود، اعلام کرد دیگر با سفیر بریتانیا کار نخواهد کرد و در هیچ مراسمی از او دعوت نخواهد شد. ترزا می روز گذشته و در نامه خود به پارلمان بریتانیا برای اعلام کنارهگیری داروک، از این اقدام ابراز تأسف کرد.