سابقه زنان “لیست امید” انتخابات شورای شهر تهران
سال‌هاست که هر بار حرفی از انتخابات به میان می‌آید یک پای حرف‌ها به اهمیت حضور زنان در این عرصه اختصاص دارد.
موضوعی که به‌صورت یک مطالبه درآمده است، آن هم به این دلیل که ورود زنان به عرصه تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌های کلان از دو راه، یکی برگزاری انتخابات و برگزیده‌شدن از پایین و دیگری درک توانمندی‌های آنها از جانب مدیران کشور و انتصابشان در جایگاه‌های مدیریتی ممکن می‌شود.
هرچند در سال‌های اخیر اندک‌اندک تعداد زنانی که در دستگاه‌های اجرایی و در پست‌های مدیریتی منصوب شده‌اند، بیشتر شده اما هنوز هم با شرایط ایده‌آل فاصله دارد. به‌همین‌دلیل هم بسیاری از جریان‌های حامی حضور زنان خواهان حضور پررنگ آنها در فهرست‌های انتخاباتی بودند. در نهایت فهرست اصلاح‌طلبان با داشتن 6 زن در لیست 21نفره تا حدی این خواسته را برآورده کرد اما نه کاملا.
تمام زنان شورا
نگاهی به آمار ورود زنان به عرصه شوراها در کشور از اولین دوره برگزاری انتخابات شوراهای شهر و روستا نشان می‌دهد که تعداد نامزدهای زن هر دوره نسبت به قبل افزایش داشته و هر دوره، زنان بیشتری به شوراها راه پیدا کرده‌اند. دوره اول از میان هفت هزار و 276 نفر کاندیدای زن، تعداد هزار و 375 نفر وارد شوراهای شهر و روستا شدند. در دوره دوم با توجه به اینکه میزان کاندیداتوری زنان کاهش یافت و به رقم پنج هزار و 867 نفر رسید اما زنان بیشتری با دو هزار و 336 نفر توانستند در شوراها حضور یابند. این رقم در دوره سوم به هفت هزار و 129 نفر کاندیدا رسید اما میزان موفقیت ورود زنان به شورا به هزار و 410 نفر کاهش یافت. در سال چهارم و حال حاضر، فعالیت شوراها با افزایش دو برابری کاندیداتوری زنان یعنی رسیدن تعداد نامزدهای زن به عدد 12 هزار و 96 نفر مواجه شد که در مقایسه با ادوار پیش، به طرز چشمگیری بیشتر بود. در نهایت هم 6 هزار و 96 زن توانستند وارد شوراهای شهر و روستا شوند؛ بنابراین حضور زنان از دوره اول تا دوره چهارم 4, 4 برابر شده است. امسال هم درحالی‌که چند روز بیشتر به انتخابات شورای شهر و روستا نمانده آمار حضور زنان بسیار بیشتر از دوره‌های پیش به نظر می‌رسد. به گفته رئیس ستاد انتخابات کشور امسال از کل داوطلبان شرکت در انتخابات شوراهای شهر و روستا، در مجموع 178 هزار و 85 نفر زن شرکت کرده‌اند که این رقم 6,3 درصد کل داوطلبان را تشکیل می‌دهد.
زنان لیست امید چه کرده‌اند؟
تعداد زنان فهرست اصلاح‌طلبان اگرچه فعالان حقوق زنان را کاملا راضی نکرد اما جای خالی برخی چهره‌ها در آن به چشم می‌خورد ولی به‌هرحال یک دستا‌ورد حداقلی و مفید محسوب می‌شد. نگاهی به سوابق زنانی که در این فهرست به چشم می‌خورند، نشان می‌دهد که آنها در صورت انتخاب‌شدن چه قدم‌هایی برای شهر و زنان آن می‌توانند بردارند.
زهرا نژادبهرام
زهرا نژادبهرام، در دوره پیشین مجلس شورای اسلامی با شایعه کاندیداتوری خود مواجه بود اما اعلام کرد که کاندیدا نمی‌شود. او حالا وارد انتخابات شورای شهر تهران شده است. نژادبهرام نویسنده کتاب «موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران» است. او متولد سال ۴۲ و اولین معاون فرماندار زن کشور محسوب می‌شود. زهرا نژادبهرام معتقد است که شهر مکانی بوده که با حضور انسان هویتی زنده به خود گرفته است. شهر موجودی است که رشد و بلوغ و بالندگی آن در سیمای ساکنان آن به نمایش درمی‌آید. او در زمینه شهری، معتقد است که زنان مطالباتی از فضای شهری و محل سکونت دارند. شهر جایی است که باید مادری کرد، همسری کرد، کارمندی کرد، ثروت تولید کرد، تفریح کرد و هویت و فرهنگ را شکل داد. او می‌گوید مانند جین جاکوبز، یک شهرساز آمریکایی، باید درس شهرسازی را در خیابان آموخت و در سامان‌دادن به شهر، به هنر نیاز است. او حالا کاندیدا شده تا در صورت نمایندگی، با نمایندگانی به قول او مواجه باشیم که با پوشیدن لباس قانون‌گذاری در پارلمان شهری ضمن احترام به حقوق شهروندی همگان تصویر نمایش نگاه زنانه به مدیریت شهری را که همراه با هنر و برنامه‌ریزی دوجنسیتی است، همساز کنند.
او به دولتی‌ها، از جمله شهیندخت مولاوردی نزدیک است. زمانی که اعتراض‌ها به دیدار پاپ و مولاوردی بالا گرفته بود، نوشت که بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ هزار نفر کاتولیک در جهان زندگی می‌کنند. آنان مانند مسلمانان به‌شدت به رهبران دینی خود وابسته و گوش به فرمان آنان هستند. با توجه به وجود نقاط مشترک بین ادیان ابراهیمی چنین دیدارهایی می‌تواند زمینه تعامل و تبادل‌نظر بین ادیان را فراهم کند تا بر‌اساس اشتراک به تفاهم برسند. پاپ در سخنرانی‌های اخیر خود به فرزندآوری تأکید کرده. درعین‌حال این موضوع برای کشور ما هم به‌عنوان یک استراتژی مطرح است. سفر مولاوردی به واتیکان و دیدار او با پاپ نشان‌دهنده تمرکز ایران روی موضوعاتی مانند تحکیم بنیان خانواده، رفع خشونت و اتحاد و تعامل ادیان در زمینه حل مشکلات جهانی است.
زهرا صدراعظم نوری
زهرا صدراعظم‌نوری (متولد ۱۳۴۱ در تهران) فعال سیاسی اصلاح‌طلب و اولین شهردار زن در جمهوری‌اسلامی ایران است. او در سال ۱۳۷۵ با حکم غلامحسین کرباسچی به‌عنوان شهردار منطقه ۷ تهران منصوب شد. صدراعظم‌نوری که دکتری مدیریت محیط‌زیست دارد، اکنون مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران است. او برای شرکت در انتخابات شورای شهر تهران در سال ۱۳۹۶ نامزد شد و در لیست امید قرار گرفت. صدراعظم نوری در انتخابات شوراها در سال ۱۳۹۲، به‌عنوان عضو علی‌البدل شورای شهر تهران انتخاب شد. او 32 سال سابقه فعالیت در حوزه‌های مدیریتی، اجرایی، علمی و فرهنگی کشور دارد که نمونه‌های زیر جزئی از آنها هستند:
مشاور معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، عضو کمیته محیط‌زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشاور اجتماعی معاون وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری‌های کشور، مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و عضو شورای راهبردی زنان فرهیخته، عضو کمیسیون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی، عضو کمیته آموزش شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، مدیرکل برنامه‌ریزی و توسعه شهری، شهردار منطقه 7 تهران، رئیس محیط‌زیست شهر تهران، عضو شورای‌عالی سیاست‌گذاری کمیسیون‌های وزارت کشور، عضو شورای بررسی مسائل اجتماعی شهر تهران و عضو شورای سیاست‌گذاری کمیسیون‌های وزارت آموزش‌وپرورش کشور.
الهام فخاری
الهام فخاری جزء چهره‌هایی از فهرست اصلاح‌طلبان است که برای مردم کمتر شناخته شده. او درحال‌حاضر مسئول روابط عمومی شورای سیاست‌گذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان است اما حوزه فعالیت غیر‌سیاسی‌اش بیشتر به عرصه روان‌شناسی برمی‌گردد. فخاری که متولد 1354 اصفهان است در انجمن روان‌شناسی ایران، انجمن مطالعات برنامه‌ریزی درسی ایران و جمعیت توسعه علمی ایران عضویت دارد.
شهربانو امانی
شهربانو امانی زنگنه که یکی از قدیمی‌ترین فعالان سیاسی فهرست اصلاح‌طلبان محسوب می‌شود متولد سال 1339 است. او نماینده مردم ارومیه در دوره‌های پنجم و ششم مجلس شورای اسلامی و مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران در امور زنان و خانواده است. امانی‌انگنه در نوزدهم شهریور ۱۳۵۸ مصادف با سالروز درگذشت آیت‌الله طالقانی به همراهی گروهی از خیران، صاحب‌نظران و جوانان ارومیه «سازمان توحیدی انفاق» را پایه‌گذاری کردند. او در سال ۱۳۶۰ به‌عنوان مددکار در سازمان بهزیستی تازه‌تأسیس مشغول به کار شد و سپس به ریاست مجتمع حمایتی قدس و پس از آن مجتمع خدمات حمایتی شهید جعفری ارومیه درآمد. در سال ۱۳۷۵ با کسب بیشترین درصد آرا، ۴۷،۲۰ و مجموع رأی ۱۸۹,۵۲۶ توانست به‌عنوان نخستین زن از حوزه انتخابیه ارومیه، استان آذربایجان‌غربی و همچنین در مقام نخستین زن از دیار آذربایجان به مجلس شورای اسلامی دور پنجم راه پیدا کند. امانی، برای بار دوم موفق به ورود به مجلس ششم شد و به‌همراه سهیلا جلودار‌زاده اولین زنانی بودند که به‌سمت منشی در هیأت‌رئیسه مجلس انتخاب شدند. او در تاریخ چهارم آذر ۱۳۹۲، با حکم دکتر معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، به‌عنوان مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در امور زنان و خانواده منصوب شد.
بهاره آروین
بهاره آروین هم یکی از چهره‌های دیگر فهرست اصلاح‌طلبان است که بیشتر شخصیت علمی دارد تا سیاسی. او مدیر گروه روش‌شناسی انجمن جامعه‌شناسی ایران است. ایده «شهرداری شیشه‌ای» آروین او را بیشتر از هر چیز دیگری سر زبان‌ها انداخت.
او درباره این ایده می‌گوید: «باید همه داده‌ها و اطلاعاتی از شهرداری که درحال حاضر در دسترس شورای شهر قرار دارد یا طبق قانون می‌تواند در اختیار شورای شهر قرار داشته باشد، از طریق یک سامانه آنلاین در اختیار همه شهروندان قرار گیرد. این داده‌ها و اطلاعات شامل میزان بودجه و نحوه هزینه‌کرد آن، نحوه واگذاری پروژه‌های بالای یک میلیارد تومان، مجوزها و کاربری‌‌ها و دیگر داده‌ها و اطلاعات مشابه است، همچنین انتشار علنی مذاکرات شورا و انتشار علنی رأی تک‌تک اعضا در مباحث مختلف.»
ناهید خداکرمی
ناهید خداکرمی دیگر عضو فهرست اصلاح‌طلبان است که بیشتر از اهالی دنیای سیاست بین اهالی حوزه علمی و پزشکی شناخته شده است. او متخصص باروری و مامایی و رئیس انجمن علمی مامایی ایران است. خداکرمی دانش‌آموخته دکتری تخصصی علوم بهداشتی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و همچنین دبیر کارگروه سلامت و محیط‌زیست معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری است.
نگاهی به آمار ورود زنان به عرصه شوراها در کشور از اولین دوره برگزاری انتخابات شوراهای شهر و روستا نشان می‌دهد که تعداد نامزدهای زن هر دوره نسبت به قبل افزایش داشته و هر دوره، زنان بیشتری به شوراها راه پیدا کرده‌اند. دوره اول از میان هفت هزار و 276 نفر کاندیدای زن، تعداد هزار و 375 نفر وارد شوراهای شهر و روستا شدند. در دوره دوم با توجه به اینکه میزان کاندیداتوری زنان کاهش یافت و به رقم پنج هزار و 867 نفر رسید اما زنان بیشتری با دو هزار و 336 نفر توانستند در شوراها حضور یابند. این رقم در دوره سوم به هفت هزار و 129 نفر کاندیدا رسید اما میزان موفقیت ورود زنان به شورا به هزار و 410 نفر کاهش یافت. در سال چهارم و حال حاضر، فعالیت شوراها با افزایش دو برابری کاندیداتوری زنان یعنی رسیدن تعداد نامزدهای زن به عدد 12 هزار و 96 نفر مواجه شد که در مقایسه با ادوار پیش، به طرز چشمگیری بیشتر بود. در نهایت هم 6 هزار و 96 زن توانستند وارد شوراهای شهر و روستا شوند؛ بنابراین حضور زنان از دوره اول تا دوره چهارم 4, 4 برابر شده است. امسال هم درحالی‌که چند روز بیشتر به انتخابات شورای شهر و روستا نمانده آمار حضور زنان بسیار بیشتر از دوره‌های پیش به نظر می‌رسد. به گفته رئیس ستاد انتخابات کشور امسال از کل داوطلبان شرکت در انتخابات شوراهای شهر و روستا، در مجموع 178 هزار و 85 نفر زن شرکت کرده‌اند که این رقم 6,3 درصد کل داوطلبان را تشکیل می‌دهد.
زنان لیست امید چه کرده‌اند؟
تعداد زنان فهرست اصلاح‌طلبان اگرچه فعالان حقوق زنان را کاملا راضی نکرد اما جای خالی برخی چهره‌ها در آن به چشم می‌خورد ولی به‌هرحال یک دستا‌ورد حداقلی و مفید محسوب می‌شد. نگاهی به سوابق زنانی که در این فهرست به چشم می‌خورند، نشان می‌دهد که آنها در صورت انتخاب‌شدن چه قدم‌هایی برای شهر و زنان آن می‌توانند بردارند.
زهرا نژادبهرام
زهرا نژادبهرام، در دوره پیشین مجلس شورای اسلامی با شایعه کاندیداتوری خود مواجه بود اما اعلام کرد که کاندیدا نمی‌شود. او حالا وارد انتخابات شورای شهر تهران شده است. نژادبهرام نویسنده کتاب «موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران» است. او متولد سال ۴۲ و اولین معاون فرماندار زن کشور محسوب می‌شود. زهرا نژادبهرام معتقد است که شهر مکانی بوده که با حضور انسان هویتی زنده به خود گرفته است. شهر موجودی است که رشد و بلوغ و بالندگی آن در سیمای ساکنان آن به نمایش درمی‌آید. او در زمینه شهری، معتقد است که زنان مطالباتی از فضای شهری و محل سکونت دارند. شهر جایی است که باید مادری کرد، همسری کرد، کارمندی کرد، ثروت تولید کرد، تفریح کرد و هویت و فرهنگ را شکل داد. او می‌گوید مانند جین جاکوبز، یک شهرساز آمریکایی، باید درس شهرسازی را در خیابان آموخت و در سامان‌دادن به شهر، به هنر نیاز است. او حالا کاندیدا شده تا در صورت نمایندگی، با نمایندگانی به قول او مواجه باشیم که با پوشیدن لباس قانون‌گذاری در پارلمان شهری ضمن احترام به حقوق شهروندی همگان تصویر نمایش نگاه زنانه به مدیریت شهری را که همراه با هنر و برنامه‌ریزی دوجنسیتی است، همساز کنند.
او به دولتی‌ها، از جمله شهیندخت مولاوردی نزدیک است. زمانی که اعتراض‌ها به دیدار پاپ و مولاوردی بالا گرفته بود، نوشت که بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ هزار نفر کاتولیک در جهان زندگی می‌کنند. آنان مانند مسلمانان به‌شدت به رهبران دینی خود وابسته و گوش به فرمان آنان هستند. با توجه به وجود نقاط مشترک بین ادیان ابراهیمی چنین دیدارهایی می‌تواند زمینه تعامل و تبادل‌نظر بین ادیان را فراهم کند تا بر‌اساس اشتراک به تفاهم برسند. پاپ در سخنرانی‌های اخیر خود به فرزندآوری تأکید کرده. درعین‌حال این موضوع برای کشور ما هم به‌عنوان یک استراتژی مطرح است. سفر مولاوردی به واتیکان و دیدار او با پاپ نشان‌دهنده تمرکز ایران روی موضوعاتی مانند تحکیم بنیان خانواده، رفع خشونت و اتحاد و تعامل ادیان در زمینه حل مشکلات جهانی است.
زهرا صدراعظم نوری
زهرا صدراعظم‌نوری (متولد ۱۳۴۱ در تهران) فعال سیاسی اصلاح‌طلب و اولین شهردار زن در جمهوری‌اسلامی ایران است. او در سال ۱۳۷۵ با حکم غلامحسین کرباسچی به‌عنوان شهردار منطقه ۷ تهران منصوب شد. صدراعظم‌نوری که دکتری مدیریت محیط‌زیست دارد، اکنون مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران است. او برای شرکت در انتخابات شورای شهر تهران در سال ۱۳۹۶ نامزد شد و در لیست امید قرار گرفت. صدراعظم نوری در انتخابات شوراها در سال ۱۳۹۲، به‌عنوان عضو علی‌البدل شورای شهر تهران انتخاب شد. او 32 سال سابقه فعالیت در حوزه‌های مدیریتی، اجرایی، علمی و فرهنگی کشور دارد که نمونه‌های زیر جزئی از آنها هستند:
مشاور معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، عضو کمیته محیط‌زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشاور اجتماعی معاون وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری‌های کشور، مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و عضو شورای راهبردی زنان فرهیخته، عضو کمیسیون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی، عضو کمیته آموزش شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، مدیرکل برنامه‌ریزی و توسعه شهری، شهردار منطقه 7 تهران، رئیس محیط‌زیست شهر تهران، عضو شورای‌عالی سیاست‌گذاری کمیسیون‌های وزارت کشور، عضو شورای بررسی مسائل اجتماعی شهر تهران و عضو شورای سیاست‌گذاری کمیسیون‌های وزارت آموزش‌وپرورش کشور.
الهام فخاری
الهام فخاری جزء چهره‌هایی از فهرست اصلاح‌طلبان است که برای مردم کمتر شناخته شده. او درحال‌حاضر مسئول روابط عمومی شورای سیاست‌گذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان است اما حوزه فعالیت غیر‌سیاسی‌اش بیشتر به عرصه روان‌شناسی برمی‌گردد. فخاری که متولد 1354 اصفهان است در انجمن روان‌شناسی ایران، انجمن مطالعات برنامه‌ریزی درسی ایران و جمعیت توسعه علمی ایران عضویت دارد.
شهربانو امانی
شهربانو امانی زنگنه که یکی از قدیمی‌ترین فعالان سیاسی فهرست اصلاح‌طلبان محسوب می‌شود متولد سال 1339 است. او نماینده مردم ارومیه در دوره‌های پنجم و ششم مجلس شورای اسلامی و مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران در امور زنان و خانواده است. امانی‌انگنه در نوزدهم شهریور ۱۳۵۸ مصادف با سالروز درگذشت آیت‌الله طالقانی به همراهی گروهی از خیران، صاحب‌نظران و جوانان ارومیه «سازمان توحیدی انفاق» را پایه‌گذاری کردند. او در سال ۱۳۶۰ به‌عنوان مددکار در سازمان بهزیستی تازه‌تأسیس مشغول به کار شد و سپس به ریاست مجتمع حمایتی قدس و پس از آن مجتمع خدمات حمایتی شهید جعفری ارومیه درآمد. در سال ۱۳۷۵ با کسب بیشترین درصد آرا، ۴۷،۲۰ و مجموع رأی ۱۸۹,۵۲۶ توانست به‌عنوان نخستین زن از حوزه انتخابیه ارومیه، استان آذربایجان‌غربی و همچنین در مقام نخستین زن از دیار آذربایجان به مجلس شورای اسلامی دور پنجم راه پیدا کند. امانی، برای بار دوم موفق به ورود به مجلس ششم شد و به‌همراه سهیلا جلودار‌زاده اولین زنانی بودند که به‌سمت منشی در هیأت‌رئیسه مجلس انتخاب شدند. او در تاریخ چهارم آذر ۱۳۹۲، با حکم دکتر معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، به‌عنوان مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در امور زنان و خانواده منصوب شد.
بهاره آروین
بهاره آروین هم یکی از چهره‌های دیگر فهرست اصلاح‌طلبان است که بیشتر شخصیت علمی دارد تا سیاسی. او مدیر گروه روش‌شناسی انجمن جامعه‌شناسی ایران است. ایده «شهرداری شیشه‌ای» آروین او را بیشتر از هر چیز دیگری سر زبان‌ها انداخت.
او درباره این ایده می‌گوید: «باید همه داده‌ها و اطلاعاتی از شهرداری که درحال حاضر در دسترس شورای شهر قرار دارد یا طبق قانون می‌تواند در اختیار شورای شهر قرار داشته باشد، از طریق یک سامانه آنلاین در اختیار همه شهروندان قرار گیرد. این داده‌ها و اطلاعات شامل میزان بودجه و نحوه هزینه‌کرد آن، نحوه واگذاری پروژه‌های بالای یک میلیارد تومان، مجوزها و کاربری‌‌ها و دیگر داده‌ها و اطلاعات مشابه است، همچنین انتشار علنی مذاکرات شورا و انتشار علنی رأی تک‌تک اعضا در مباحث مختلف.»
ناهید خداکرمی
ناهید خداکرمی دیگر عضو فهرست اصلاح‌طلبان است که بیشتر از اهالی دنیای سیاست بین اهالی حوزه علمی و پزشکی شناخته شده است. او متخصص باروری و مامایی و رئیس انجمن علمی مامایی ایران است. خداکرمی دانش‌آموخته دکتری تخصصی علوم بهداشتی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و همچنین دبیر کارگروه سلامت و محیط‌زیست معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری است.
