رکوردشکنی سوختن جنگل‌ها در نوروز ۹۷

روزهای پایانی 96 و عید 97، سیاه‌ترین و تلخ‌ترین روزها برای جنگل‌های ایران بود. روزی نبود که خبر آتش‌سوزی در یکی از جنگل‌های شمالی به گوش نرسد. آتش‌سوزی‌هایی که بخشی از آن به گرمای بی‌سابقه هوا در چنین زمانی مربوط می‌شد، اما بخش قابل توجه آن مربوط به گردشگرانی بود که بدون آگاهی، این سرمایه عظیم را نابود کردند. در این ایام از جنگل‌های تالش در گیلان گرفته تا جنگل‌های نوشهر مازندران و جهان نمای گلستان، همگی درگیر آتش‌سوزی بودند و مساحت قابل توجهی را از دست دادند.

روزنامه آرمان:طی آتش‌سوزی‌های مازندران که در جنگل‌های نوشهر، چالوس، دودانگه ساری، رامسر و چند جنگل دیگر رخ داد، مساحتی بالغ بر 100هکتار از جنگل‌های هیرکانی دچار حریق شد! مساحت انبوهی که صدها سال برای ترمیم آن زمان لازم است که البته واضح است هیچ‌گاه به آن داده نخواهد شد! در گیلان هم رقم عجیب و غریب 134هکتاری خسارت به جنگل‌ها و مراتع و البته مزارع چای گزارش شده است. ارقامی که تولید آنها بیش از هر چیز به آتش‌های گردشگران و شکارچیان در جنگل‌ها و مراتع مربوط می‌شود و تفریحاتی که نتیجه‌اش نابودی سرمایه‌های چند‌هزار‌ساله ملی است. مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه نوروز 97، بی‌سابقه‌ترین آمار آتش‌سوزی جنگل‌های مازندران رقم خورد، گفت: بیش از صد هکتار از اراضی جنگلی مازندران طی این ایام، طعمه حریق شده است؛ پس در روزی که زمین میزبان ما است، باید حرمت میزبانی طبیعت را نگاه داریم. حسین ‌علی ابراهیمی کارنامی درباره حفاظت از محیط زیست مازندران در روز طبیعت از سوی شهروندان و مسافران نوروزی، اظهار کرد: مهم‌ترین موضوعات درباره روز طبیعت، بحث زباله و روشن‌ کردن آتش به‌ویژه در عرصه‌های جنگلی است که صدمات فراوانی به محیط زیست وارد می‌کند.

او از تمامی گردشگران خواست از برپایی هرگونه آتش در جنگل‌ها خودداری کنند، تاکید کرد: نوروز 97، بی‌سابقه‌ترین آمار آتش‌سوزی جنگل‌های مازندران رقم خورد و ده‌ها فقره آتش‌سوزی در سطح استان اتفاق افتاد که وسعت برخی از مناطق به بیش از 40هکتار می‌رسد. این مسئول با بیان اینکه در کمال تاسف بیش از 100هکتار از اراضی جنگلی مازندران طی این ایام، طعمه حریق شده است، اظهار کرد: جنگل‌های ما به ‌حد کافی لطمه خورده است و ظرفیت بیش از این را ندارد و از هر گونه صدمه به درختان، شکستن شاخه‌ها، ریشه‌کن کردن بوته‌ها و برپایی آتش خودداری کنید.

آتش‌سوزی‌ بی‌سابقه جنگل‌ها در ایام نوروز

روز گذشته فرمانده یگان حفاظت از منابع طبیعی با بیان اینکه آتش‌سوزی جنگل‌ها در ابتدای سال در 10سال گذشته بی‌‌‌سابقه بوده است، گفت: این روزها بسیاری از مردم باغات و اراضی کشاورزی را به ویلا و خانه‌های شخصی تغییر کاربری می‌دهند. قاسم سبز علی درباره آتش‌سوزی جنگل‌های شمال کشور در ایام تعطیلات نوروز افزود: از ابتدای سال‌جاری تاکنون ۱۵۰هکتار از اراضی جنگلی در شمال کشور دچار حریق شده و به ۱۰‌درصد از این اراضی خسارت‌های جدی وارد شده، اما ۹۰‌درصد آتش‌سوزی‌ها خسارت جدی به جنگل‌ها وارد نکرده و لاش ‌برگ‌ها در سطح جنگل مانع از آسیب جدی به آنها شده است. او با اشاره به بازدید کارشناسان از جنگل‌ها تاکید کرد: گزارش کارشناسان از مناطق جنگلی که دچار حریق شدند؛ نشان‌دهنده این است که در روزهای اخیر جنگل‌ها در حال بازگشت به حالت طبیعی هستند. فرمانده یگان حفاظت از منابع طبیعی به افزایش دما در روزهای ابتدایی سال‌جاری اشاره کرد و گفت: افزایش دما و وزش بادهای گرم در ابتدای سال باعث شد تا در استان‌‌های شمالی از گیلان تا گلستان در مناطق مختلف در جنگل‌ها و مراتع آتش‌سوزی‌هایی اتفاق بیفتد.

بخشی از آتش‌سوزی‌ها در مناطق صعب‌العبور اتفاق می‌افتد و امکان حضور آتش‌نشان در آن مناطق وجود ندارد، بالگردها نیز در بخش‌های صعب ‌العبور جنگل نمی‌توانند فرود آیند و فقط می‌توانند آب‌پاشی کنند. سبزعلی با تاکید بر اینکه مهم‌ترین چالش ما در سطح کشور فرهنگسازی است، بیان کرد: معتقدم اگر در کنار هر درخت یک مامور هم باشد، اما تا فرهنگسازی مناسب در این زمینه صورت نگیرد باز هم جنگل‌ها آتش‌خواهند گرفت و هیچ‌تاثیری ندارد. حریق‌های صورت گرفته در ابتدای سال‌جاری در شمال کشور در طول 10سال گذشته در کشور بی‌‌‌‌سابقه بوده است. او با بیان اینکه عمل اصلی آتش‌سوزی‌های اخیر صددرصد انسانی بوده، ادامه داد: زمانی که سفرهای بین‌ استانی آغاز می‌شود، حریق در جنگل‌ها هم شروع می‌شود کم‌ توجهی و سهل‌انگاری مردم به‌ رغم تذکراتی که در این زمینه داده می‌شود باعث بروز آتش‌سوزی می‌شود. البته اقدامات مناسبی در این زمینه صورت گرفته و با کمک دولت و مجلس درصدد وضع قوانینی در زمینه ممنوعیت روشن کردن آتش در مناطق جنگلی و مرتعی هستیم.

امیدواریم قانون‌ گذار جریمه و پرداخت خسارت‌های سنگین برای آنها در نظر بگیرد تا مانع آتش‌سوزی در جنگل‌ها شود. به گزارش ایلنا، فرمانده یگان حفاظت از منابع طبیعی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره تصرفات در اراضی ملی گفت: تصرفات در اراضی ملی با توجه به تعاملات گسترده با دستگاه‌های قضائی و پیگیری‌هایی که در این زمینه می‌شود نسبت به سال‌های گذشته به حداقل رسیده است و دستگاه‌های مختلف همچون نیروی انتظامی، قوه قضائیه، سازمان ملی مسکن و زمین و امور اراضی و سازمان جنگل‌ها در این زمینه به جد کار می‌کنند. از همین رو این موضوع به شدت در حال کاهش است.

جنگل‌های ایران در سال ۹۷ سوختند

از شروع سال ۱۳۹۷ جنگل‌های ماسال، لاهیجان، آمل کهنه ده، رودسر، لنگرود، مرزن آباد، ساری، بهشهر، جهان نمای کردکوی، باران کوه گرگان، بندپی بابل و … در آتش سوختند. میراث گرانبهای جنگل‌های شمال ایران که از یخبندان دوره سوم زمین شناسی به سلامت گذشته است در آتش غفلت ما می‌سوزد. کسانی که فقط با توصیه‌های ایمنی ساده، فصل گرم و باد و بی‌توجهی به دلایل ریشه‌ای این آتش‌سوزی‌ها تقصیر را به گردن مثلث حریق (اکسیژن مواد سوختی و حرارت) می‌اندازند، بدانند که اصلا این حد از آتش‌سوزی خارج از فصل، غیرمتعارف و بیش از حد معمول است و این گونه ساده نگاری شانه خالی کردن از مسئولیت است. چه کسانی پاسخگو و مسئول نابودی میراث کهن چندین‌ساله جنگل‌های هیرکانی است؟ آتش در جنگل‌ها، مراتع با حوادث مشابه و فضای شهری قابل مقایسه نیست. آتش در منابع طبیعی با ابزار آلات آتش‌نشانی قابل مهار نیست، اصولا مدیریت آتش‌سوزی و حوادث مشابه در منابع طبیعی باید کاملا مبتنی بر اصول علمی و برنامه کوتاه‌مدت (فوری)، میان‌مدت و دراز مدت برنامه‌ریزی شود. مهار و مدیریت حریق در جنگل و عرصه‌های منابع طبیعی فرابخشی است.

سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری کشور، سازمان حفاظت از محیط زیست، نیروهای نظامی و انتظامی، بسیج، سپاه، ارتش، نیروهای انتظامی، هلال احمر، کمیسیون کشاورزی مجلس، استانداری‌ها، نهادهای مسئول زیر مجموعه، شهرداری‌ها، سازمان‌های مردم‌ نهاد، مردم روستاهای منطقه و … همگی باید تجهیز آموزش و توجیه باشند و زیر نظر و تحت مدیریت شایسته ستاد مرکزی مدیریت حریق با یک مدیر واحد و مدیر میدان چابک بلافاصله وظیفه مند و سیستماتیک وارد عمل شوند. نه می‌شود جلوی گرم شدن هوا را گرفت و نه جلو وزش باد را، اما می‌توان آموزش داد، برنامه ‌ریزی کرد، از نهادهای علمی و دانشگاهی برای پیشگیری و راهکارهای علمی کمک گرفت، به سراغ تجربه‌های موفق بین‌المللی رفت. حداقل در کمترین شرایط موجود می‌توانیم حساسیت و توجه ملی نسبت به جنگل‌های چند صد‌ساله هیرکانی و گونه‌های ارزشمند آن را بر انگیخت.