“روز سوال” جواب روحانی چیست؟

بعد از نامه حسن روحانی به علی لاریجانی در خصوص حضور وی در مجلس حالا همه در انتظار روز موعود هستند. این روز نه تنها تابوی سوال از رئیس جمهور در کشور شکسته می‌شود بلکه روحانی وعده داده که صحبت‌های مهمی برای آن روز خواهد داشت.

چندین سال است که تحلیلگران سیاسی و حامیان دولت تاکید دارند، حسن روحانی باید با مردم صادقانه صحبت کند و بدون مخفی‌کاری، از مشکلات و موانع موجود در کشور صحبت کند. اما تا امروز هر زمان که روحانی در برابر دوربین‌ها قرار گرفته از این مسئله خودداری کرده است و نارضایتی‌های بسیاری را چه در شبکه‌های اجتماعی و چه رسانه‌های رسمی ایجاد کرده است.

از سوی دیگر نظرات مرد در کوچه و خیابان هم دال بر این است که معمولا از صحبت‌های روحانی در تلویزیون یا سخنرانی‌های مختلفش، نتوانسته افکار عمومی را قانع کند و عمده انتقادات به وی این است که او شفاف و صریح صحبت نمی‌کند. این روند حتی در مصاحبه اخیر او در رسانه ملی هم وجود داشت و موجب نشد که اظهارت روحانی رضایت عمومی را فراهم کند و بعد از صحبت‌هایش انتقاد‌های بسیاری به وی مطرح شد.

اما در این میان او پیش از مصاحبه تلویزیونی خود نامه‌ای خطاب به علی لاریجانی رئیس مجلس نوشت و در خصوص طرح سوال از رئیس جمهور در بهارستان اعلام آمادگی کرد و عنوان کرد: «سؤال از رئیس جمهور کشور با مراعات حداقل دو نکته می‌تواند مبارک باشد؛ اولاً در چارچوب قانون اساسی باشد، ثانیاً در زمان و شرایط مناسب کشور اقدام شده باشد، که متاسفانه هیچکدام از این دو حاصل نشده است. اما برای جلوگیری از هر نوع اختلاف بین قوا و احترام به مجلس شورای اسلامی انشاء الله در فرصت مقرر به مجلس خواهم آمد و به سوالات پاسخ خواهم داد. البته این امر می‌تواند فرصت خوبی باشد تا برخی از حقایق را برای مردم عزیز کشورم بازگو نمایم که آن‌ها صاحب واقعی کشورند و مشروعیت من و شما نیز از آراء آن‌ها است.»

این چند خط موجب شد تحلیل‌های مختلفی مطرح شود و برخی معتقد بودند که این نوعی تهدید است و برخی تاکید داشتند روحانی به دنبال این است که از فرصت پیش آمده استفاده کند و بالاخره تصمیم کرفته که شفاف و واضح در خصوص مشکلات و موانع موجود در کشور صحبت کند. نکته جالب توجه این است که روحانی در پایان مصاحبه تلویزیونی خود نیز بار دیگر به این مسئله اشاره کرد و گفت: به مجلس خواهد رفت و مردم را در جریان برخی موضوعات خواهد گذاشت.

حضور روحانی در مجلس چاقوی دولبه است

در همین خصوص مهدی مطهرنیا تحلیلگر مسائل سیاسی طی گفتگو با فرارو عنوان کرد: «صحبت کردن از پشت‌پرده‌ها با توجه به سیگنال‌های موجود نشان می‌دهد که ریسک بالایی دارد و خطرناک است؛ لذا سوال مهم این است که آیا روحانی حاضر است این ریسک را قبول کند و در این مسیر قدم بگذارد؟ به عقیده من شواهد نشان می‌دهد که هنوز زمان پذیرش خطر از سوی روحانی فرا نرسیده است و رئیس جمهور آمادگی لازم برای این شرایط را ندارد. اما با این وجود او در روز حضور در مجلس، تلاش خواهد کرد به عنوان فردی که آرای اکثریت مردم را به دست آورده و به واسطه وعده‌های انتخاباتی، مجددا به ساختمان پاستور برگشته است، پاسخگوی مردم باشد.»

وی ادامه داد: «اما مردم باید این را درک کنند که روحانی صرفا رئیس جمهوری است که قدرت قوه مجریه را در حد محدود در اختیار دارد ود نقطه مقابل روحانی باید تلاش کند که این را به مردم منتقل کند که او در سرحد ممکن برای رفع مشکلات و پاسخ به مطالبات عمومی مردم تلاش کرده است. یعنی باید به گونه‌ای صحبت کند که مردم متوجه شوند که او در راستای وعده‌های انتخاباتی خود تا چه حد تلاش و از همین قدرت محدود استفاده کرده است. این به تعبیر مشخص و در مفهوم کلان (نه در جزئیات) نشان می‌دهد که دستان او تا چه حد بسته است.»

او تصریح کرد: «بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که روحانی با حضور در مجلس به جزئیات مشکلات و محدودیت‌های خود اشاره کند. او صرفا اگر قرار به بیان این موارد باشد به صورت کاملا کلان صحبت خواهد کرد؛ لذا گمان نمی‌کنم حضور روحانی در مجلس شگفتی بسیاری به همراه داشته باشد. اما مردم تا حدودی با برخی ابعاد محدودیت‌های رئیس جمهور در آن روز آشنا خواهند شد. اما همین اندازه هم به نظر من او و تیم همراهش را با مشکل مواجه خواهد کرد و جریان‌های مخالف دولت را به تحرکات جدید وا خواهد داشت.»

این استاد دانشگاه افزود: «از سوی دیگر روحانی باید در نظر داشته باشد که این روز‌ها کشور در وضعیت ملتهبی به سر می‌برد و این را از سیگنال‌های موجود در جامعه می‌توان فهمید که مردم رضایت چندانی ندارند و به روش‌های مختلف هم این را بروز داده اند؛ لذا حضور روحانی در مجلس می‌تواند نوعی چاقوی دولبه باشد. یعنی از یک سو روحانی اگر به جزئیات بپردازد و اظهارات بسیار جنجالی مطرح کند نه تنها ممکن است بر التهاب جامعه بیافزاید بلکه جریان‌های مخالف را دوباره در برابر خود خواهد دید. از سوی دیگر اگر هم نخواهد با مردم صادق باشد و آن‌ها را در جریان قرار دهد، بر سطح نارضایتی‌ها خواهد افزود.»

مطهرنیا در پایان گفت: «بنابراین به عقیده من روحانی باید به گونه‌ای عمل کند که میان این دو مسله نوعی بالانس و توازن ایجاد کند. زیرا در هر دو صورت جریان رقیب و مخالف دولت تحرکات و اقداماتشان علیه دولت را آغاز خواهند کرد، اما باید به نوعی سخن بگوید که مردم را با خود همراه کند. به عبارت ساده‌تر باید در سطحی سخن بگوید که بر التهاب جامعه اضافه نشود. زیرا واقعیت این است که حتی اگر روحانی نخواهد واقعیت‌ها را بیان کند با توجه به پیشرفت تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی در کوتاه‌ترین زمان ممکن اطلاعات در اختیار عموم قرار خواهد گرفت و این صرفا شرایط او در جامعه را دچار مشکل می‌کند.»

کاسه صبر روحانی لبریز شده است

همچنین داریوش قنبری نماینده ادورا مجلس در گفتگو با فرارو اظهار کرد: «از نامه آقای روحانی به آقای لاریجانی مشخص است که ایشان مصمم هستند که درباره علل بروز مشکلات اخیر در کشور حرف‌هایی که بنا به دلایلی تا امروز مطرح نکرده اند را بیان کنند. دلیلش هم به نظر من فشار تندرو‌ها طی این ماه‌ها است. آن‌ها در ماه‌های اخیر تمام تمرکز خود را معطوف بر اعمال فشار به دولت کردند و اگر نگاهی به اظهار نظرات این گروه‌ها در این مدت بیاندازید، می‌بینید که به صورت پیوسته و متمرکز سعی داشتند به افکار عمومی القا کنند که دولت تنها مقصر مشکلات کشور است و تا حدودی هم موفق عمل کردند. به همین دلیل گویا کاسه صبر آقای روحانی لبرزی شده است و می‌خواهد با حضور در مجلس به نکات مهمی اشاره کند.»

وی ادامه داد: «تندرو‌ها طی این مدت تلاش زیادی کردند که دولت آقای روحانی را مسبب مشکلات اقتصادی امروز کشور معرفی کنند و این مسئله را نادیده گرفتند که دولت روحانی وارث دولتی است که خود آن‌ها تشکیل دادند و به دلیل ندانم‌کاری یا بی‌مسئولیتی مشکلات بسیاری برای کشور به وجود آورد. آن‌ها بودند که باعث شدند شش قطعنامه بین‌المللی علیه ایران تصویب شود و خسارت زیادی به کشور وارد کند و یک ویرانه به آقای روحانی تحویل دادند و اتفاقا آقای روحانی عملکرد خوبی داشتند که موفق شدند تورم را مهار کنند و رشد اقتصادی را از منفی به مثبت تغییر دهند.»

او افزود: «اما آنچه که موجب شد وضعیت کشور دوباره نابسامان شود بخشی به دلیل روی کار آمدن ترامپ بود و بخشی دیگر به دلیل فعالیت‌های همین گروه‌های تندرو بود که علیه دولت طی یک سال گذشته بود. اگر نگاهی به اظهارات و سخنرانی‌های این گروه‌ها بیاندازید می‌بینید که مداوم بر دولت تاخته اند و سعی کرده اند دولت را مقصر همه اتفاقات جلوه دهند. آن‌ها چه در داخل و چه بیرون مجلس بار‌ها و بار‌ها در برنامه‌های دولت کارشکنی کردند. هنوز فراموش نکردیم که چه جنجالی در مجلس به راه انداختند که FATF تصویب نشود؛ بنابراین به نظر می‌رسد که اینبار روحانی می‌خواهد از این فرصت استفاده کند و درباره این اقدامات شفاف صحبت کند.»

قنبری در پایان گفت: «در مجموع برداشت من از نامه آقای روحانی به آقای لاریجانی این است که باید منتظر حرف‌های مهمی از سوی رئیس جمهور باشیم و این می‌تواند جو حاکم در کشور در قبال دولت را کاملا متحول کند. واقعیت این است که بخشی از این نارضایتی‌هایی که نسبت به دولت وجود دارد به دلیل همین عدم شفافیت آقای روحانی طی یک سال گذشته است. مردم انتظار دارند اگر مشکل و مانعی وجود دارد، رئیس جمهور با آن‌ها در میان بگذارد. اینگونه انتظارات در جامعه هم به سطح معقولی خواهد رسید و مردم دولت را همراهی خواهند کرد.»