روابط ایران و کردستان عراق پس از رفراندوم به کدام سو می‌رود؟
پس از حواشی ناشی از رفراندوم استقلال کردها در تاریخ 25 سپتامبر، دولت منطقه ای کردستان و ایران در حال تقویت روابط هستند.
المانیتور در مقاله ای به موضوع روابط کردهای عراق و جمهوری اسلامی ایران پرداخته است.
در این مقاله می خوانیم: پس از حواشی ناشی از رفراندوم استقلال کردها در تاریخ 25 سپتامبر، دولت منطقه ای کردستان و ایران در حال تقویت روابط هستند.
کردهای عراق به تهران اطمینان داده اند که آنها به گروه های مخالف کرد اجازه نمی دهند حملات فرامرزی را در کردستان عراق، به نمایش بگذارند و بین روابط اربیل و تهران تنش ایجاد کنند . چرا که این موضوع پس از رفراندوم بحث بر انگیز 25 سپتامبر بیش از هر زمان دیگر برای شکست سیاست های عراق در منطقه خطرآفرین خواهد بود .
شاید بر همین اساس هم باشد که علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در تاریخ 21 ژانویه در گفتگو با رسانه ها اعلام کرد ” ما نمی توانیم این واقعیت را که بعضی گروه های ضد انقلابی از سرزمین های کردنشین برای کشتن سربازان و شهروندان خود استفاده می کنند تحمل کنیم، گرچه مناطق تحت کنترل دولت مرکزی مد نظر ما نیست . “
به گزارش «انتخاب»در پی برگزاری همه پرسی ماه سپتامبر، دولت منطقه ای کردستان موسوم به KRG در معرض یک انفجار اقتصادی و فشار سیاسی همه جانبه قرار گرفت. مقامات KRG در حال تلاش برای اصلاح روابط خود با بغداد و کشورهای همسایه، از جمله ایران هستند . اهمیت ایران از این جهت است که این کشور ، یک بازیگر کلیدی با مرزی وسیع با منطقه کردستان است که نفوذ فراوانی نیز در بغداد دارد .
مقام های ارشد هر دو منطقه کردستان عراق و ایران طی جلساتی در تهران گام های مثبتی به سمت پذیرش KRG به عنوان یک دولت شریک و مسئول در منطقه برداشته اند. بر اساس یافته های پایگاه خبری المانیتور، هیئت رهبری بارزانی به وضوح به ایرانیان توضیح داده است که وابستگی بیش از حد آنها به ترکیه و غرب ، از جمله آمریکایی ها ، در سال های گذشته نابجا بوده و اکنون از خط مشی های خود برای اتحاد با ایران و عراق استفاده خواهند کرد .
ایران در جریان برگزاری انتخابات 25 سپتامبر، به همه احزاب کرد در مورد برگزاری رفراندوم هشدار داد . هشداری که البته در آن دوره گوش شنوایی نداشت . اما تهران به طور مستقیم و غیر مستقیم تمام تلاش خود را به کار بست تا کردها را متوجه شرایط ناگوار منطقه کند . از سوی دیگر اغلب گذرگاه های مرزی در خلیج فارس را به عنوان یک شاهرگ حیاتی در اختیار دولت مرکزی عراق قرار داد تا کنترل اغلب مناطق مهم و به ویژه مناطق کرد نشین را در اختیار بگیرد . این اقدامات باعث شد روزانه 30 هزار بشکه نفت در منطقه تولید شود که تقریبا نیمی از کل درآمد دولت کردستان را تامین می کند .
رفتار پذیرا و مثبتی که ایرانیان نسبت به نمایندگان کردی ارائه می دهند، نشان می دهد ، روند تنبیهی تهران علیه کردها تمام شده است. با این حال ایران قبل از پذیرش نماینده کردها در تهران موفق به کسب پیروزی مهم دیگری علیه کردهای عراق شد.
گفته می شود که ایران به شدت نگران امنیت مرز غربی خود با کردستان عراق و فعالیت های خصمانه برخی کشورهای منطقه است و در نتیجه از تمامی ابزارها برای گسترش اطلاعات مفید خود در منطقه استفاده می کند. طی دهه 90 ایران بارها با تجاربی ناگوار و ناخوشایند در خصوص کردهای منطقه مرزی رو به رو بوده است. برای مثال زمانی که در سال 1992 کردها استقلال خود را به رسمیت شناختند و چندین گروه مخالف کرد با هزاران نفر از نیروهای پیشمرگه در این منطقه مستقر شدند و برای چند دهه با نیروهای نظامی و مرزی ایران چالش داشتند.
اما با توجه به وضعیت اقتصادی وخیم در کردستان عراق که KRG را به سمت ورشکستگی برده است ، به نظر می رسد کردهای عراقی ها گزینه ای به جز این ندارند که به ایران در مورد امنیت مناطق مرزی اعتقاد داشته باشند . موضوعی که شمخانی از آن به عنوان ” خط قرمز جمهوری اسلامی ایران ” یاد می کند.
به نظر می رسد که اربیل و تهران موافقت کرده اند که بر اساس توافقنامه های امنیتی قبلی در منطقه مرزی خود همکاری کنند ، گرچه اجرای درست این طرح به واکنش احزاب کردی که در کردستان عراق حضور دارند بستگی مستقیم دارد .
