رمزگشایی از شکسته شدن «سکوتِ پارلمانی» محمدرضا عارف /اصلاح‌طلبان تن به جدایی از اعتدالیون خواهند داد؟
آن طور که از سخنان عارف پیش بینی می شود او پرچم استقلال سیاسی اصلاح طلبان از اعتدالیون را در دست گرفته است و این بار نمی خواهد خاطره تلخ انتخابات مجلس دهم برایش زنده شود. او بعد از یک سال و اندی سکوت درباره ائتلاف سال 94 ، برای انتخابات سال 98 اعلام استقلال کرده است و نمی خواهد با جریان اعتدال در یک زمین بازی کند.
محمدرضا عارف که «مرد انصراف‌های انتخاباتی» لقب گرفته است این روزها بیشتر از هر زمان دیگری زیر تیغ انتقادات قرار دارد؛ او معاون اولی دولت اصلاحات، ریاست فراکسیون امید، ریاست شورای عالی اصلاح‌طلبان و… را در کارنامه خود دارد اما موضعش در بسیاری از مناقشات «سکوت» است! رویکردی که بارها موجب گلایه بسیاری از چهره های جریان اصلاحات شده است.
با این وجود او مدتی است که در کنایه و لفافه انتقاداتش را مطرح می کند و سکوت خود را اینگونه شکسته است، سخنان اخیر او اما پرسروصدا و جنجالی شده است، آنجا که از شکسته شدن ائتلاف بین اصلاحات و اعتدالیون در سال 98 گفته است.
بازگشت به عقب؛ از انصراف دقیقه 90 تا سکوت در بهارستان
همه چیز از سال 92 شروع شد؛ عارف که قبل از انتخابات ریاست جمهوری 92 اعلام کرده بود در صورت کاندیدا شدن خاتمی یا هاشمی، نامزد نخواهد شد در روز چهارم ثبت نام به ستاد انتخابات وزارت کشور رفت و برای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، ثبت نام کرد. بخت با نامزد یکدست اصلاح طلب انتخابات ریاست جمهوری یازدهم یار نبود و او در چند روز مانده به جمعه انتخابات به درخواست رئیس دولت اصلاحات از صحنه انتخابات کنار رفت و تا حسن روحانی کاندیدای اصلح اصلاح گرایان در آن انتخابات شود.
او البته در بیانیه انصرافی خود نامی از حسن روحانی نیاورد و اعلام کرد تنها به درخواست سید محمد خاتمی از رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری انصراف داده است. با این وجود، کناره گیری عارف از انتخابات 92 پیروزی بزرگی را به نفع ائتلاف اصلاح طلبان و اعتدالیون رقم زد و دست اصولگرایان را از پاستور کوتاه کرد.
انصرافی که هر چند عارف شخصا راضی به آن نبود اما نامش را بر سر زبان ها انداخت. آن زمان بسیاری از چهره‌های سیاسی از ایثار دقیقه 90 عارف سخن می گفتند و اصلاح طلبان و اعتدالیون به فکر جبران فداکاری او بودند. انتخابات مجلس دهم شاید بهترین فرصت برای جبران مافات بود. در این انتخابات تمام سی کرسی تهران به فهرست اصلاح طلبان به سرلیستی عارف رسید و عارف توانست بر صندلی ریاست فراکسیون امید تکیه بزند.
با آغاز بکار مجلس دهم بحث بر سر ریاست مجلس بالا گرفت؛ محمدرضا عارف برای انتخابات هیئت رئیسه مجلس با علی لاریجانی رقابت کرد تا بر دوران 8 ساله ریاست او بر خانه ملت پایان دهد. نتیجه اما این بار هم ان نشد که او می خواست. اتفاقاتی که در انتخابات هیئت رئیسه مجلس اتفاق افتاد آرزوهای عارف را نقش بر آب کرد و ردای ریاست بهارستان بار دیگر به علی لاریجانی رسید. بعد از انتخابات هیئت رئیسه مجلس گمانه زنی‌ها برای ریاست عارف بر بر مرکز پژوهش‌های مجلس بالا گرفت و بسیاری از چهره‌های سیاسی فعالیت در این بخش را برازنده عارف دانستند. حتی خبرهای تایید نشده‌ای هم شنیده می‌شد که لاریجانی هم پیغام فرستاده تا مزه دهان او را بداند اما این اتفاق هم نیفتاد. ریاست کمیسیون آموزش مجلس، از دیگر گزینه‌های روی میز اصلاح طلبان بود. عارف اما از جنگیدن بر تصاحب آن سرباز زد و ترجیح داد در ساختمان مخروطی بهارستان تنها به عنوان لیدر فراکسیون امید نقش آفرین باشد. در قامت رئیس فراکسیون، « سکوت» و «پرده نشینی» از لوازم کارش شد. سکوت‌هایی که گاه از سر مصلحت بود و گاه از جبر سیاست.
رمز و راز یک سکوت پارلمانی
او با گذشت بیش از یک سال و سه ماه از عمر مجلس دهم، کنشی رسمی و علنی ملموسی در صحن مجلس نداشته است و سکوت نصفه و نیمه را بر حرف زدن ترجیح داده است. عارف این روزها تنها نظاره‌گر رایزنی‌ها، موضع‌گیری‌ها همکاران خود است. اما به راستی میکرفون بسته عارف در مجلس نشانه چیست؟ برخی این سکوت را ناشی از قهر سیاسی او می دانند و برخی آن را انفعال در مناسبات سیاسی تعبیر می کنند.
در سوی دیگر اما برخی سکوت عارف را آگاهانه و بر اساس رويکرد اخلاقي اش می دانند و برخی دیگر نیز آن را برای حفظ انسجام اصلاح طلبان ضروری می دانند. چنانچه عارف چند روز پیش هم در دیدار با اعضای تشکل دانشجویی انجمن وفاق و توسعه دانشگاه شیراز تاکید کرد فعلاً برای حفظ انسجام جریان اصلاح‌طلب در برابر برخی اظهارنظرهایی که به دنبال عبور از هویت اصلاح‌طلبی و فروپاشی وحدت و انسجام هستند، سکوت می‌کند.
به هر حال دلیل این سکوت هر چه که باشد نه تنها سیلی از انتقادات از سوی طیف اصلاحات را به سوی او روانه کرده بلکه باعث گله حامیانش نیز شده است. آن ها بر این باورند که کرسی عارف در بهارستان، یک کرسی کلیدی در پارلمان است و بیشترین نقش را تصمیم گیری ها باید ایفا کند. منتقدان معتقدند که ریاست مهمترین فراکسیون مجلس یک نماینده ناطق می‌خواهد نه کسی که سکوت پیشه کند. آن ها معتقدند که ادامه سکوت لیدر جریان اصلاح‌طلب در پارلمان برای چپ گرایان قابل پذیرش نیست.
جدایی از اعتدال
البته انتقاد اصلاح‌طلبانی که سهم خود از کابینه دوازدهم کافی نمی‌‌دانند و رای نیاوردن بیطرف وزیر پیشنهادی نیرو در مجلس که بسیاری آن را ناشی از انفعال فراکسیون امید می دانند موجب شد تا عارف بالاخره سکوت خود را حداقل درباره برخی مسائل بشکند. او به روال کنایه های چند وقت اخیر توپ این اتفاق را به زمین عهدشکنان لیست امید انداخت و حتی برای آنها خط و نشان شید که ائتلاف بین اصلاحات و اعتدال در سال 98 تکرار نخواهد شد.
او در گفت و گویی اعلام کرد »در انتخابات سال ۹۸ مجلس با پرچم اصلاح‌طلبانه وارد مجلس شده و ائتلاف نمی کنیم. به اندازه کافی هم نیرو داریم و با تعاملی که با شورای نگهبان داریم و با تغییر نگرشی که در برخی از نهادهای حاکمیتی نسبت به جریان اصلاحات به وجود آمده است انشاالله به این نتیجه برسیم که تایید صلاحیت‌ها روند عادی و قانونی را طی کند و همانند انتخابات شوراها با تورم نیرو مواجه باشیم.»
عارف در این گفتگو نتوانست گلایه‌هایش از اقدام نیروهای همسو با دولت در رای به لاریجانی در انتخابات سال نخست مجلس را مکتوم بگذارد؛ «متاسفانه قبل از شروع مجلس و بعد از آن، در ماه‌های اول یک تعداد از افرادی که با این نگاه در لیست امید قرار داده بودیم در فراکسیون امید حضور پیدا نکردند و متاسفانه حتی بعضا رو در روی فراکسیون امید هم قرار گرفتند یعنی احساس عمومی دوستان شورای عالی سیاست گذاری این بود که طرح ائتلاف را مطرح نکنیم و نمی‌توانیم با این نگاه مکانیزم ائتلافی پاسخگوی مردم باشیم.»
آن طور که از سخنان عارف پیش بینی می شود او پرچم استقلال سیاسی اصلاح طلبان از اعتدالیون را در دست گرفته است و این بار نمی خواهد خاطره تلخ انتخابات مجلس دهم برایش زنده شود. او بعد از یک سال و اندی سکوت درباره ائتلاف سال 94 ، برای انتخابات سال 98 اعلام استقلال کرده است و نمی خواهد با جریان اعتدال در یک زمین بازی کند.
منبع:نامه نیوز
