رشد 8.2هزار میلیارد ریال درآمد مالیاتی به سبب نظام جامع گمرکی

نگاهی به وصول درآمدهای مالیاتی در 11 ماهه پارسال نشان می دهد استقرار نظام جامع گمرکی، وصولی های دولت را در این بخش هشت هزار و 200 میلیارد ریال افزایش داد.

ششم فرودین ماه بود که رییس سازمان برنامه و بودجه در نامه ای به رییس جمهوری از عملکرد وزیر امور اقتصادی و دارایی در وصول 97 درصدی درآمدهای مالیاتی و گمرکی در سال 1395 قدردانی کرد و آن را در سال های گذشته بی مانند دانست.
مرور عملکرد مالیاتی دولت در سال 1395 طبق آمارهای بانک مرکزی که مربوط به بهمن ماه گذشته است، نشان می دهد در این مدت دولت توانست 856 هزار و 400 میلیارد ریال درآمد مالیاتی داشته باشد که سهم مالیات های مستقیم از این رقم 422 هزار 500 میلیارد ریال بود.
اهمیت این اعداد از آنجا روشن می شود که رقم مصوب قانون بودجه 1395 کل کشور برای یازده ماهه پارسال 955 هزار و 800 میلیارد ریال و برای کل سال 1038.3 هزار میلیارد ریال بود؛ یعنی اینکه در این مدت بیش از 89 درصد درآمدهای پیش بینی شده وصول شد.

**سهم پررنگ مالیات کارکنان بخش عمومی
از میان درآمدهای مالیاتی مستقیم وصول شده، مالیات بر اشخاص حقوقی سهم 267 هزار و 900 میلیارد ریال را به خود اختصاص داد و سهم مالیات بر درآمدها در 11 ماهه پارسال 130 هزار و 900 میلیارد ریال بود.
پیش بینی دولت این بود که در مدت یاد شده 129 هزار و 500 میلیارد ریال از محل مالیات بر درآمد، وصولی داشته باشد.
ذکر این نکته ضروری است که از بخش «مالیات بر درآمدها» سهم مالیات کارکنان بخش عمومی از وصولی ها بیش از پیش بینی ها بود و همین امر سبب توفیق دولت شد؛ زیرا در حالی که در دولت 40 هزار و 40 میلیارد ریال وصول مالیاتی در این بخش در نظر گرفته بود، 47 هزار و 400 میلیارد ریال درآمد کسب کرد.
البته رقم مالیات بر مشاغل کمتر از پیش بینی ها بود؛ به طوری که از 39 هزار و 100 میلیارد ریال پیش بینی دولت، 35 هزار و 200 میلیارد ریال وصول شد.

** تکانه بازار مسکن بر درآمد مالیاتی دولت
بخش دیگر درآمدی مربوط به مالیات مستقیم، به عرصه مالیات بر ثروت باز می گردد که حدود 500 میلیارد ریال درآمد این بخش از پیش بینی ها فراتر رفت؛ این رشد درآمدی مربوط به عملکرد فراتر از درآمد مصوب مالیات بر نقل و انتقال سهام و نیز مالیات بر نقل و انتقال املاک بود.
در این میان به نظر می رسد تکان اندک بازار مسکن بر بهبود مالیات گیری دولت از این بخش بی اثر نبوده است زیرا دولت سه هزار و 300 میلیارد ریال درآمد برای این بخش در نظر گرفته بود اما چهار هزار و 400 میلیارد ریال وصولی داشت؛ یعنی یک هزار و 100 میلیارد ریال بالاتر از رقم مصوبه بودجه برای 11 ماه.

** افزایش درآمد ناشی از ورود کالا
در بخش مالیات غیرمستقیم و همچنین مالیات بر واردات، درآمد مربوط به ردیف «حقوق ورودی سایر کالاها» رشد قابل توجهی نسبت به ارقام مصوب داشت و در مقابل درآمد دولت از محل «مالیات واردات خودرو» محقق نشد.
بر اساس آمار بانک مرکزی تا پایان بهمن گذشته، دولت 142 هزار و 800 میلیارد ریال از محل واردات درآمد مالیاتی داشت که سهم «حقوق ورودی سایر کالاها» 121 هزار و 800 میلیارد ریال شد؛ در حالی که پیش بینی بودجه برای این مدت وصول 113هزار و 600 میلیارد ریال بود.
همچنین سهم «مالیات واردات خودرو» 20 هزار و 700 میلیارد ریال بود؛ در حالی که دولت انتظار داشت تا پایان بهمن پارسال 31 هزار و 700 میلیارد ریال درآمد داشته باشد؛ یعنی 11 هزار میلیارد ریال کمتر از ارقام مصوب.

** رشد 6.9 هزار میلیارد ریالی مالیات فروش فرآورده های نفتی
در بخش مربوط به «مالیات بر کالاها و خدمات» به عنوان یکی از فصل های مالیات های غیرمستقیم دولت، در 11 ماهه پارسال 48 هزار و 600 میلیارد ریال درآمد مالیاتی ثبت شد؛ در حالی که پیش بینی دولت 41 هزار و 700 میلیارد ریال بود.
این ارقام گویای توفیق این بخش در کسب 6 هزار و 900 میلیارد ریال مالیات بیشتر است.
در سایر ردیف های مربوط به مالیات بر کالا ها و خدمات اعم از مالیات بر ارزش افزوده، عوارض خروج مسافر، مالیات بر فروش سیگار، شماره گذاری خودرو و نقل و انتقال آن و… درآمدها کمتر از میزان پیش بینی شده برای 11 ماهه پارسال بود.
مجموع عملکرد دولت در بخش مالیات های غیر مستقیم در بهمن پارسال به 433هزار و 900 میلیارد ریال رسید تا حدود 88درصد تحقق درآمدهای مالیاتی در این بخش ثبت شود.

** دولت به دنبال تقویت درآمدهای مالیاتی با رشد پایه های مالیاتی
مشاور رییس سازمان برنامه و بودجه درباره عملکرد مالیاتی دولت در سال 1395 به ایرنا توضیح داد: درآمدهای مالیاتی دولت ها به طور مستقیم با وضعیت اقتصادی کشور بویژه مردم که مالیات دهنده اند، در ارتباط است.
ایرج ندیمی افزود: گشایش های اقتصادی ایجاد شده پس از برجام و امیدواری بخش های اقتصادی به آینده سبب شده است شاهد رونق نسبی در بازار باشیم و به تبع آن دولت می تواند با برنامه ریزی و بدون تشدید ضریب مالیاتی و با استفاده از افزایش پایه های مالیاتی، هزینه های خود را از محل مالیات ها پوشش دهد.
وی درباره اینکه چرا در سال 1395 مالیات غیرمستقیم در ردیف حقوق ورودی سایر کالاها سبب افزایش هشت هزار و 200 میلیارد ریالی درآمد این بخش شد، آن را ناشی از استقرار نظام جامع گمرکی دانست.
ندیمی گفت: اینکه واردات قاچاق کاهش یافته و نظارت های گمرکی خودکار (مکانیزه) شده است، آثار خود را در افزایش درآمد دولت از محل واردات رسمی کالا نشان می دهد.
وی درباره افزایش سهم مالیات نقل و انتقال املاک در درآمدهای دولت نیز اعلام کرد: اجرای قانون رفع موانع تولید و امکان واگذاری املاک شرکت های دولتی و نیز افزایش آرام خرید و فروش مسکن در شهرهای بزرگ، در این افزایش درآمدی بی اثر نبوده است.
ندیمی یادآور شد: از آنجا که وصول درآمدها به طور مستقیم با کسب و کار مردم در ارتباط است، نمی توان الگوی یکسانی از درآمدهای مالیاتی دولت در سال های مختلف داشت؛ بلکه این درآمدها بسته به عملکرد بخش های مختلف اقتصادی کشور در حال تغییر است.
این کارشناس اقتصادی افزود: ممکن است در یک سال درآمد مالیاتی دولت از محل مالیات بر درآمد و ثروت رو به افزایش گذارد و در سالی دیگر، مالیات مشاغل و یا واردات بیشتر باشد.
وی اباز امیدواری کرد با رونق هر چه بیشتر فعالیت های اقتصادی کشور و شناسایی مالیات دهندگان جدید، بیش از پیش بودجه عمومی دولت متکی به درآمدهای مالیاتی باشد و شاهد کاهش وابستگی به نفت طبق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در کشور باشیم.