ذوب واردات
رنگ و روی تجارت کشور با افزایش قیمت ارز تغییر کرد و به سمتی رفت که سالیان سال تولیدکنندگان انتظارش را میکشیدند. آنگونه که مرکز آمار ایران اعلام کرده در بهار امسال کالاهای وارداتی ۱۸۳ درصد و صادراتی ۹۵ درصد نسبت به مدت مشابه در سال ۹۷ گران شده است.
به گزارش بازتاب به نقل از ایران، رشد قیمت کالاهای وارداتی، کار و زمینه فعالیت را برای واردکنندگان سخت کرده است چرا که نمیتوانند براحتی سالهای گذشته واردات داشته باشند و مجبورند سراغ کالاهایی بروند که جزو ضروریات سبد خانوار است و مشابه آن در کشور تولید نمیشود، در حال حاضر 1448 قلم کالا اجازه ورود به کشور را ندارد.
آنگونه که رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت گفته است: «سال 97 ممنوعیت واردات هزار و ۳۳۹ قلم انواع کالا به کشور از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت و در ثبت سفارشها اعمال شده بود که امسال و بنابر گزارشهای دریافتی مبنی بر تولید نمونه مشابه داخلی، برای ۱۴۸ قلم کالای دیگر هم ممنوعیت واردات لحاظ شده است.»
فرصتسازی برای تولیدکنندگان
ممنوعیت واردات فرصت خوبی برای تولیدکنندگانی است که مخالف واردات و تغذیه بازار از محصولات خارجی بودند. هر چند با حمایت دولت و انواع ممنوعیتها برخی از تولیدکنندگان بهانهجویی میکنند و نتوانستند محصولات خود را جایگزین وارداتیها کنند. نکته مثبت دیگری که افزایش قیمت کالاهای وارداتی را برای کشور داشت مثبت شدن تراز تجاری کشور است. سالهای سال عدد واردات بزرگتر از صادرات بود اما دو سالی است که صادرات و واردات با هم در اقتصاد پیش میروند و فاصله آنها بسیار کم شده است.
انگیزه برای صادرکنندگان
مثبت شدن تراز تجاری انگیزه صادرات را بیشتر میکند چرا که صادرکنندگان به این مفهوم میرسند که ضمن حمایت دولت میتوانند از افزایش قیمت ارز به نفع خود بهره ببرند.
در این میان تغییرات شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر دادههای ریالی در فصل بهار 98 نسبت به فصل سال قبل ، ٣٤,٦ درصد است که در مقایسه با تورم فصلی زمستان گذشته (برابر با ٣٩.٩ درصد) حدود ٥.٣ واحد درصد کاهش داشته است.
خبری از واردات بیل و فرغون نیست
زمانی کالاهای ساده که کارگاههای کوچک و حتی زیرزمینی توان تولید آن را داشتند وارد میشد و خیلی از تولیدکنندگان داخلی تنها نقش بستهبندی کردن آن را ایفا میکردند. از طرفی مقاومت شدیدی در افزایش واردات کالاهایی بود که مشابه آن در کشور ساخته میشود یا توان ساخت آن وجود داشت. نمونه آن بیل، فرغون و سنگ پا بود که واردات آنها صدای منتقدان را درآورد.
با افزایش قیمت ارز واردکنندگان عقب نشینی کردند و اظهارداشتند: واردات با ارز 12 هزار تومانی سود ندارد و کالای نهاییگران تمام میشود. از اینرو از سال گذشته روند کاهشی واردات آغاز شد و تمام معادلات اقتصادی به نفع تولید و صادرات تغییر رویه داد.
شش دلیل کاهش واردات
بنابراین کاهش واردات به شش دلیل اتفاق افتاده است. یک؛ بحث ممنوعیت واردات برخی از کالاها که به آن اشاره شد، دوم؛ افزایش نرخ ارز که باعث رشد سرسامآور قیمت نهایی کالای وارداتی میشود، سوم؛ کاهش قدرت خرید مردم با کاهش ارزش پول ملی، چهارم؛ افزایش هزینه حمل و جابهجایی کالا، پنجم؛ تحریمهای خصمانه که اجازه نمیدهد واردات حتی در مورد ماشینآلات و تجهیزات براحتی اتفاق بیفتد و ششم؛ حرکت برخی از واردکنندگان بهسمت تولید صادراتگرا یا خداحافظی آنها با تجارت.
مرکز آمار گزارش داد که تغییرات شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر دادههای دلاری در فصل بهار 98 نسبت به فصل مشابه سال قبل 38.8 درصد است که در مقایسه با تورم نقطه به نقطه زمستان سال ١٣٩٧ (برابر با 33.5 درصد) 5.4 واحد درصد افزایش داشته است.
تورم سالانه واردات 150 درصد شد
تغییرات میانگین شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر دادههای ریالی در چهار فصل منتهی به فصل بهار ٩٨ برابر با 149.7 درصد بوده است که در مقایسه با تورم سالانه زمستان ٩٧ (برابر با 111.4 درصد) 38.25 واحد درصد افزایش داشته است.
صادرکنندگان به خواسته دیرینه خود رسیدند
کالاهای صادراتی هم شرایط خوبی پیدا کرده است بهگونهای که ارزش کالاهای صادراتی چند برابر شده است. به روایتی این ارزش رشد بیش از 3 برابر شده است. چند سالی است که فعالان اقتصادی خواهان واقعی شدن قیمت ارز بودند اما همواره دولتها سعی میکردند قیمت ارز را کنترل کنند. ولی با شروع تحریمهای خصمانه علیه ایران دلار روند طبیعی و واقعی به خود گرفت و همین امر انگیزه مهمی برای فعالان اقتصادی ایجاد کرد تا سبد کالاهای صادراتی را افزایش دهند. در حال حاضر تجار برای رفتن به بازارهای خارجی و حفظ بازارهایی که به دست آوردند در تلاش هستند و میخواهند از این فرصت بیشترین بهره را ببرند.
قیمت کالاهای صادراتی یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر میزان مبادلات خارجی کشورها و نیز یکی از عوامل تعیینکننده رابطه مبادله است و تغییرات آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
آنگونه که مرکز آمار گزارش داده است؛ تغییرات شاخص قیمت کالاهای صادراتی مبتنی بر دادههای ریالی در فصل بهار ٩٨ نسبت به فصل مشابه در سال قبل حدود 6.13 درصد است که در مقایسه با تورم فصلی زمستان ١٣٩٧ (برابر با 24 درصد) حدود 10.5 واحد درصد کاهش داشته است. علت اصلی این کاهش، تحریم و نبود مواد اولیه برای تولیدات صادراتگرا است.
از طرفی تغییرات میانگین شاخص قیمت کالاهای صادراتی مبتنی بر دادههای ریالی در چهار فصل منتهی به فصل بهار 98 برابر با 78.4 درصد بوده است که در مقایسه با تورم سالانه زمستان ٩٧ (برابر با ٦١ درصد) 17.3 واحد درصد افزایش داشته است.