دکتر ماکان آریا پارسا – نگاهی به مسیر علمی و کارآفرینی چهره‌ای مستعد
در میان چهره‌های دانشگاهی و کارآفرینان نسل نو ایران، نام دکتر ماکان آریا پارسا با سابقه‌ای متفاوت در تحصیلات عالی، پژوهش‌های نوآورانه و فعالیت‌های اجرایی مطرح شده است. او که متولد سال ۱۳۶۵ در اصفهان است، طی دو دهه اخیر ترکیبی از یادگیری دانشگاهی، فعالیت‌های علمی و تألیف، و همچنین مدیریت کسب‌وکارهای نوین را در کارنامه خود ثبت کرده؛ از جمله کسب سه مدرک پسادکتری در حوزه کارآفرینی که در ایران بی‌سابقه است و در سطح بین‌المللی نیز کمتر دیده می‌شود.
تحصیلات و دوره‌های تخصصی
مسیر تحصیلی دکتر ماکان آریا پارسا با مدرک کارشناسی در مهندسی صنایع از دانشگاه آزاد اسلامی آغاز شد. سپس برای تکمیل دانش مدیریتی خود، هم‌زمان در دو دوره MBA شرکت کرد؛ یکی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران و دیگری در دانشگاه اشتنبایس برلین. این دو مدرک، زمینه‌ای برای شناخت هم‌زمان فضای مدیریتی ایران و اروپا برای او فراهم کردند.
وی پس از آن، دکتری خود را در رشته کارآفرینی با گرایش آموزش عالی از دانشگاه آزاد اسلامی دریافت کرد. اما برخلاف روند معمول، مسیر علمی‌اش را در همین‌جا متوقف نکرد و به سراغ پژوهش‌های پسادکتری رفت؛ آن هم نه یک‌بار، بلکه در سه نوبت، در سه موضوع متمایز و همگی در لبه فناوری و تحولات جهانی. نخستین دوره پسادکتری در دانشگاه تهران به «ظرفیت‌های کارآفرینی در بستر ژئوپلیتیک و با رویکرد اقدام‌پژوهی» اختصاص داشت. دوره دوم در دانشگاه آزاد اسلامی به آینده‌نگری در حوزه متاورس و نقش آن در کارآفرینی پرداخت، و دوره سوم نیز با محوریت «هوش مصنوعی در راهبردهای کلان اقتصادی» انجام شد. دکتر آریاپارسا گواهینامه خلبانی هواپیماهای فوق‌سبک را نیز در سوابق آموزشی خود دارد. این تنوع نشان می‌دهد که وی به توسعه مهارت‌های متنوع علاقه‌مند است، بی‌آن‌که از مسیر تخصصی خود دور شود.
پژوهش‌های علمی و انتشار مقالات
بخش مهمی از فعالیت دکتر آریاپارسا به انتشار مقالات علمی در حوزه‌های مدیریت، آینده‌پژوهی و فناوری اختصاص یافته است. تمرکز او در این آثار عمدتاً بر تبیین الگوهای کارآفرینی در بسترهای نوین مانند متاورس، هوش مصنوعی و اقتصاد دانش‌بنیان بوده است.
از جمله موضوعاتی که در مقالات وی دیده می‌شود می‌توان به «تجاری‌سازی آموزش عالی»، «بازارهای نوظهور فناوری» و «تحلیل راهبردی در شرکت‌های دانش‌بنیان» اشاره کرد. برخی از این آثار در نشریات معتبر داخلی و بین‌المللی منتشر شده‌اند و در همایش‌های علمی بین‌المللی نیز ارائه گردیده‌اند.
در یکی از مقالات منتشرشده در سال ۲۰۲۴، وی به نقش هوش مصنوعی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی کشور پرداخته و چارچوبی برای استفاده از ظرفیت‌های فناورانه در مدیریت منابع ملی پیشنهاد داده است. چنین پژوهش‌هایی تلفیقی از نظریه و عمل را در خود جای داده‌اند و بازتابی از دغدغه‌های توسعه‌محور نویسنده آن‌اند.
تألیف و ترجمه کتاب
در کنار مقالات، دکتر آریاپارسا در حوزه نشر نیز فعال بوده و بیش از ۳۰ عنوان کتاب را به چاپ رسانده که برخی تألیفی و برخی ترجمه‌اند. آثار تألیفی او طیفی از مباحث نوین مدیریتی، کارآفرینی، رفتار سازمانی و توسعه فردی را دربر می‌گیرند. برخی از کتاب‌های او نیز به بررسی ویژگی‌ها و شرایط زندگی و کسب‌وکار در کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، عمان و قطر پرداخته‌اند.
در زمینه ترجمه، او کتاب‌هایی از نویسندگان سرشناس جهان مانند آنتونی رابینز را به فارسی برگردانده که از آن جمله می‌توان به «استوار» یا ترجمه کتاب‌هایی در حوزه بازاریابی گوریلی اشاره کرد. ترجمه دو جلد از کتاب «توهم باهوشی» نیز از جمله پروژه‌های مطالعاتی او در حوزه شناخت و تصمیم‌گیری است. ترکیب این آثار نشان‌دهنده نگاه ترکیبی دکتر آریاپارسا به علم و عمل، و تمایل او به ارائه نسخه‌های کاربردی از دانش مدیریتی برای مخاطبان ایرانی است.
تجربه کارآفرینی و مدیریت اجرایی
دکتر آریا پارسا از سال ۱۳۸۸ تا امروز مدیرعامل گروه بین‌المللی «پارس پندار نهاد» است؛ شرکتی که در حوزه آموزش، سرمایه‌گذاری، و خدمات مهاجرتی فعالیت می‌کند. این مجموعه اکنون با چندین شعبه در ایران و کانادا فعالیت دارد و زمینه اشتغال مستقیم بیش از ۷۰۰ نفر را فراهم کرده است. بنابر اطلاعات موجود، او این مسیر را بدون حمایت نهادی یا سرمایه اولیه خاص آغاز کرده و توانسته طی یک دهه، مجموعه‌ای چندملیتی با محوریت دانش ایجاد کند. دستاوردهای مدیریتی او موجب شده تا در چندین نوبت، به‌عنوان کارآفرین نمونه ملی معرفی شود.
جمع‌بندی
کارنامه دکتر ماکان آریا پارسا نمونه‌ای قابل تأمل از پیوند میان آموزش آکادمیک، پژوهش کاربردی و کارآفرینی در عرصه عمل است. وی با ترکیبی از مطالعات پیشرفته، تألیف و ترجمه آثار علمی، و نیز مدیریت کسب‌وکارهای دانش‌محور، تصویری متفاوت از یک فرد مستعد در فضای علمی و اجرایی کشور ارائه کرده است.
در شرایطی که نیاز به نوآوری، تفکر آینده‌نگر و کارآفرینی در جامعه ایرانی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود، تجربه و مدل کاری دکتر آریاپارسا می‌تواند الگویی برای نسل تازه پژوهشگران و مدیران باشد؛ نسلی که از علم عبور نمی‌کند، بلکه آن را در خدمت توسعه ملی قرار می‌دهد.
