دولت یازدهم خسته‌ترین دولت در تکمیل پروژه‌ها
در حالی عمر دولت یازدهم رو به پایان است که بر خلاف وعده‌ها حتی یک فاز کوچک در پالایشگاه خلیج‌فارس افتتاح نشد تا شاهد کندترین دولت در انجام پروژه‌ها باشیم.
روحانی هفته گذشته از پروژه‌های نفتی بهره‌برداری کرد که بیشتر آنها دستاورد وزارت نفت سابق بود و دولت روحانی در ۴ سال فقط چند درصد پایانی پروژه‌ها را تکمیل کرد و با آنها عکس یادگاری گرفت اما یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ملی که نماد اقتصاد مقاومتی است به علت کند بودن تکمیل پروژه‌ها حتی یک فاز کوچک آن هم به طور کامل تکمیل نشده است. موضوع پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس آنقدر افتضاح بوده که روحانی در هفته‌ای که گذشت نتوانست آن را افتتاح کند. در این باره خبرگزاری مهر گزارش داده که افتتاح ناقص پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس که به تنهایی ۵۵ درصد تمام پالایشگاه‌های کشور بنزین تولید می‌کند، ماه‌عسل دلالان بنزین را ادامه‌دار می‌کند.
اخبار رسیده از بندرعباس حاکی از آن است پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس که برای میزبانی از رئیس‌جمهور در روزهای گذشته آماده شد، نه برای افتتاح هر سه فاز پالایشگاه و نه حتی برای افتتاح فاز اول پالایشگاه بلکه تنها برای واحد بنزین‌سازی فاز یک این پالایشگاه ۳۶۰ هزار بشکه‌ای مهیا شده بود. از آن روز که زنگنه، وزیر نفت در جلسه رای اعتماد مجلس وعده داد «اتمام طرح‌های تولید بنزین در پالایشگاه‌ها و بویژه به نتیجه رساندن مرحله به مرحله پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس از اولویت‌های ماست» نزدیک به ۴ سال می‌گذرد و قرار بود در این ۴ سال طبق وعده شفاف او، هر ۳ فاز پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به بهره‌برداری برسد که در نتیجه آن، نه تنها ایران به خودکفایی بنزین دست می‌یافت بلکه روزانه حدود ۲۵ میلیون لیتر بنزین را می‌توانستیم به کشورهای دیگر صادر کنیم.
تعویق ۴ ساله قول وزیر نفت
اگرچه رویکرد کلی وزارت نفت در دولت یازدهم، تمرکز بر حوزه بالادست نفت و افزایش تولید و صادرات خام آن بود اما اهمیت پالایشگاه راهبردی ستاره خلیج‌فارس اجازه سکوت به مسؤولان در این زمینه را نداد و وزیر نفت از موقع حضور خود در جلسه رای اعتماد مجلس در اواخر مردادماه ۹۲، وعده افتتاح آن را داد. همچنین معروف است که وزیر نفت هر هفته برای به سرانجام رسیدن این پروژه جلسه برگزار می‌کرد بنابراین زنگنه بلافاصله بعد از نشستن بر صندلی وزارت نفت در دولت یازدهم، زبان انتقاد بر مدیریت این پروژه پالایشگاهی و پیشرفت فیزیکی آن در دولت‌های گذشته گشود و ضمن تاکید بر لزوم شتاب گرفتن ساخت این پالایشگاه، گفت: «این طرح در حال حاضر نشان‌دهنده یک اغتشاش مدیریتی است که می‌توان از آن به عنوان موردی خاص برای تدریس استفاده کرد. پس از گذشت ۸ سال و اندی از شروع پروژه، این طرح هنوز به نتیجه نرسیده است و پیشرفت کنونی آن مایه شرمساری است».
خلاصه آنکه تمام ظواهر امر حاکی از آن بود که وزارت نفت تصمیم قاطع بر خودکفایی بنزین و قطع واردات آن و همچنین افتتاح کامل پالایشگاه نیمه‌ساز ستاره خلیج‌فارس دارد؛ پالایشگاهی که با حدود ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی به دولت یازدهم تحویل شده بود. اما آنچه طی حدود ۴ سال دولت روحانی در عمل اتفاق افتاد، همانی بود که زنگنه وزیر نفت بارها بی‌پرده و شفاف درباره عدم اعتقاد خود به پالایشگاه‌سازی بیان کرده بود. به طور کلی به نظر می‌رسد وزیر نفت و مدیران این وزارتخانه نوعی از رویکرد شعارگونه را برای تکمیل و افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در پیش گرفته‌اند به طوری که اظهارنظر راجع به این پالایشگاه و وعده افتتاح آن به نُقل شیرین مصاحبه‌های آنها تبدیل شده است اما مطابق گزارشات رسمی که به خبرگزاری مهر رسیده است سرعت پیشرفت فیزیکی این پالایشگاه طی ۳ سال اخیر کاهش چشمگیری داشته است.
طی ۴ سال اخیر، مسؤولان دولتی بیش از ۵۰ مرتبه درباره پالایشگاهی که هنوز ساخته نشده است، سخن گفته و آن را جزو افتخارات خود دانسته‌اند. پالایشگاهی که طبق وعده وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، قرار بود هر ۳ فاز آن تا سال ۹۵ به بهره‌برداری برسد اما حالا خبرها حاکی از آن است که حتی افتتاح کامل فاز اول آن هم در این دولت محقق نشده و به تابستان ۹۶ موکول شده است. به گفته کارشناسان، اتمام فازهای ۲ و ۳ و بهره‌برداری کامل از این پالایشگاه حداقل ۲ سال دیگر زمان می‌برد.
از طرف دیگر عملکرد ضعیف دولت در زمینه کاهش مصرف بنزین به علت عدم گسترش زیرساخت حمل و نقل عمومی، تلاش برای حذف تدریجی کارت سوخت و مواردی از این دست به گونه‌ای بود که واردات بنزین نسبت به سال ۹۲ بیش از ۶۰۰ درصد افزایش داشت و از ۸/۱ میلیون لیتر در روز به روزانه ۷/۱۳ میلیون لیتر در سال ۹۵ رسید. همچنین طبق وعده مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی قرار بود با آماده شدن فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، ایران در سال ۹۶ هیچگونه واردات بنزین نداشته باشد و برای نخستین بار در طول تاریخ کشور، صادرکننده بنزین شود اما با روندی که مصرف و واردات بنزین در ۳ سال اخیر طی کرده است مطمئنا در سال ۹۶ نیز همچنان واردکننده بنزین خواهیم بود و دست دلالان و واردکنندگان بنزین باز هم از این سفره کوتاه نخواهد شد.
گفتنی است پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس از اهمیت راهبردی و استراتژیکی برخوردار است، زیرا به تنهایی قادر است به اندازه ۵۵ درصد تمام پالایشگاه‌های کشور بنزین تولید کند. این پالایشگاه با تولید روزانه ۳۶میلیون لیتر بنزین، ایران را از واردکننده به صادرکننده بنزین تبدیل می‌کند و برای حدود ۱۰ سال به کار دلالان بنزین پایان می‌دهد. اما پس از حدود ۱۰ سال در صورتی که پالایشگاه جدیدی در کشور ساخته نشود به دلیل رشد جمعیت و رشد میزان مصرف دوباره نیاز به واردات بنزین در کشور ایجاد می‌شود.
