دور جدید مذاکرات وین؛ خوش‌بینی دیپلمات‌ها نسبت به پیشرفت مذاکرات

دور جدید گفتگوهای وین از روز دوشنبه از سر گرفته شد. طرف‌ها از پیشرفت گفتگوها در دور قبلی ابراز رضایت کرده‌اند و نسبت به تداوم آن در این دور امیدوار هستند. با این حال به نظر می‌رسد طرح موضوع ضرب‌الاجل برای پایان گفتگوها به اهرمی برای فشار بر ایران تبدیل شده است.

«بازتاب»؛ آرش صفار- مذاکرات وین برای بازگشت طرف‌ها به تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای، پس از وقفه‌ای کوتاه به مناسبت سال نو میلادی، روز دوشنبه از سر گرفته شد.

به گفته خبرنگاران حاضر در وین، اطلاع‌رسانی دیپلمات‌های حاضر در مذاکرات در خصوص چگونگی پیشرفت گفتگوها و موضوعات مورد بحث، محدود شده است.

«ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ضمن اعلام اینکه مذاکرات «کمی پیشرفت» داشته است، نسبت به افزایش این پیشرفت‌ها طی این دور از گفتگوها ابراز خوش‌بینی کرده است.

او در خصوص تعیین ضرب‌الاجل برای پایان مذاکرات که در روزهای گذشته به بحثی داغ تبدیل شده است، بدون تأیید موضوع و اعلام یک تاریخ مشخص، اظهار داشت که مسئله زمان از این نظر که پیشرفت‌ برنامه هسته‌ای ایران می‌تواند سودمندی برجام برای رژیم منع اشاعه هسته‌ای را از بین ببرد، اهمیت دارد.

او با اعلام اینکه «آنچه روشن است این است که ما به زودی به تفاهم بر سر بازگشت دوجانبه به پایبندی به برجام نخواهیم رسید»، خواستار خویشتنداری ایران در زمینه تداوم پیشرفت برنامه هسته‌ای خود شد.

در حالی که برخی منابع از اواخر ژانویه یا اوایل فوریه به عنوان زمان بسته شدن پنجره مذاکرات سخن گفته بودند، ند پرایس اعلام کرد که زمان نتیجه‌گیری در خصوص بی‌فایده بودن مذاکرات، مبتنی بر ارزیابی‌های فنی است؛ «سعید خطیب‌زاده» نیز اعلام کرده است که ایران «ضرب‌الاجل‌های ساختگی» را نخواهد پذیرفت.

از سوی دیگر، «میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه ضمن تعجب‌آور خواندن تردید طرف‌های غربی در جدیت ایران، اعلام کرد که تحریم‌های آمریکا همچنان مانعی در برابر پیشرفت مذاکرات است.

خبرهای تأیید نشده از هتل «پله کوبورگ» حاکی از آن است که در خصوص شیوه بازگشت ایران به محدودیت‌های برجامی، دو موضوع در دستور کار گفتگوهای کارشناسی قرار دارد؛ یکی بحث سانتریفیوژهای پیشرفته ایران و دیگری میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران.

در موضوع اول، مذاکره‌کنندگان ایرانی درخواست طرف غربی برای از بین بردن سانتریفیوژها را نپذیرفته است؛ ظاهرا طرح پیشنهادی کارشناسان عدم استفاده از این سانتریفیوژها در عین حفظ آن‌ها است که باید در سطح سیاسی در خصوص آن تصمیم‌گیری شود.

در خصوص موضوع دوم نیز، ارسال ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران –مازاد بر میزان مجاز طبق برجام- به روسیه موضوع گفتگوها بوده است.

در مورد بازگشت آمریکا به تعهدات خود و موضوعات مورد توجه ایران، از جمله مسئله تضمین مواضع مقام‌های ایرانی چندان روشن نیست؛ خطیب‌زاده اعلام کرده است که مسئله تضمین یکی از نقاط تمرکز گفتگوها است.

با این وجود، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام کرد که طرف های مختلف بسته به منافع حداکثری خود، بعضا در روند مذاکرات سنگ اندازی‌هایی انجام می دهند. این یک واقعیت است که هیچ تضمینی بالاتر از قدرت یک کشور در مذاکرات وجود ندارد و در صورتی که ما بتوانیم اقتصاد کشور را قدرتمند کنیم در مذاکرات با قوت بیش‌تری می‌توانیم حاضر شویم.

از سوی دیگر، حضور «چوی جونگ کان»، معاون وزیر امور خارجه کره جنوبی برای برای دیدار با نمایندگان کشورهای عضو برجام و ایالات‌متحده مورد توجه تحلیل‌گران قرار گرفته است.

بنا بر اعلام وزارت خارجه کره جنوبی سفر معاون وزیر خارجه این کشور به وین با هدف رایزنی درباره دارایی‌های مسدودشده ایران در کره جنوبی انجام شده است؛ مجموع این دارایی‌ها حدود هشت میلیارد دلار ارزیابی می‌شود.

آمریکا پیش‌تر نسبت به پیامدهای بی‌توجهی به تحریم‌ها علیه ایران تا زمان به نتیجه رسیدن گفتگوهای وین، به متحدان خود از جمله امارات هشدار داده بود.

با توجه به اینکه نشانه‌ای از تغییر در رویکرد آمریکا در این خصوص وجود ندارد، به نظر می رسد سفر چوی جونگ کان به وین، بیش‌تر تلاشی برای نشان دادن جدیت سئول در پرونده دارایی‌های ایران باشد تا پیشرفت معناداری در مذاکرات.

موضوع مشخص این است که در این دور از گفتگوها نتیجه نهایی حاصل نخواهد شد، اما احتمالا با پیشرفت‌هایی هر چند اندک، بستر گفتگوهای آتی را ایجاد خواهد کرد.