دعوای تکراری لبنی‌ها و دامداران برای زیر بار نرفتن گرانی مجدد و چندباره قیمت لبنیات

لبنیات باز هم گران شد

افزایش 14 درصدی قیمت انواع محصول لبنی مصوبه ستاد تنظیم بازار در خردادماه امسال انگار کافی نبود، تا دوباره برخی برندهای لبنی به طور خودسرانه و بدون رعایت دستورالعمل، اقدام به افزایش قیمت کرده و دلیل آن را افزایش قیمت شیرخام بیان می‌کنند، در حالی که دامداران چنین ادعایی را نمی‌پذیرند.
برخی صنایع لبنی قیمت لبنیات را دوباره افزایش دادند، این افزایش‌ها از حدود 700 تومان در بطری‌های شیر و تا 2 هزار تومان در قیمت ماست ثبت شده است.صنایع لبنی اولین باری نیست که به صورت خودسرانه قیمت خود را افزایش می‌دهند بلکه در سال‌های گذشته هم همواره بدون رعایت دستورالعمل‌ها و با بهانه‌های مختلف قیمت‌ها را افزایش داده‌اند و سازمان‌های تعزیرات و حمایت از مصرف‌کننده نیز نتوانستند به غیر از چند مورد اندک با این گونه اقدامات مقابله کنند یا حداقل نتیجه اقدامات آنها تاثیری در عملکرد صنایع لبنی نداشته و آنها همچنان راه خود را می‌روند.

در اواخر خرداد ستاد تنظیم بازار قیمت‌های لبنیات را تصویب و ابلاغ کرد و همه کارخانه‌های لبنی موظف شدند محصولات خود را با همان قیمت‌ها بفروشند البته ابلاغ این دستورالعمل پس از فشارهای صنایع لبنی که تازگی هم نداشت و بارها و بارها با همین روش در سال‌های گذشته قیمت‌ها را افزایش داده بودند صورت گرفت و البته این بار نیز موفق شدند. قیمت لبنیات به فاصله کمتر از چندماه افزایش یافته، این درحالی است که بخش زیادی از مصرف‌کنندگان قدرت خرید این محصولات را حتی با نرخ‌های قبلی نیز نداشتند. به عقیده کارشناسان گران شدن لبنیات شیب نزولی سرانه مصرف لبنیات را در کشور افزایش می‌دهد و شیر، ماست، پنیر و … را از سفره بسیاری از خانواده‌ها حذف خواهد کرد.

کاهش سرانه مصرف شیر نگران‌کننده است

تیرماه امسال بود که وحید مفید مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با ایرنا در این زمینه گفته بود: قیمت شیر ارتباط مستقیمی با میزان مصرف آن دارد و افزایش قیمت میزان مصرف آن را در سبد غذایی مردم کاهش داده و نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است.
وی گفته بود: طبیعی است که هرچه قیمت شیر بالاتر برود، میزان مصرف آن نیز کاهش می‌یابد و این نگران‌کننده است چراکه شیر ارزان‌ترین منبع تامین پروتئین حیوانی مردم به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: سازمان غذا و دارو در ستاد تنظیم بازار توصیه‌هایی داشته است تا راهکارهایی اتخاذ شود که تامین شیر برای افراد کم درآمد، حمایت شود.
مفید با اشاره به نقش کلسیم موجود در شیر در پیشگیری از بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان خاطرنشان کرد: سرانه استاندارد سالانه مصرف شیر برای هر نفر ۱۶۰ کیلوگرم است اما اعداد و ارقام فعلی، نصف این میزان مصرف را در کشور نشان می‌دهند.
مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو تصریح کرد: اکنون نیز با گران‌تر شدن محصولات لبنی باید این آمار دوباره مورد بررسی قرار گیرد.

بهانه کارخانه‌ها برای گران کردن لبنیات

حالا از چند روز گذشته صنایع لبنی با این بهانه که دامداران شیر خام را گران‌تر می‌فروشند قیمت محصولات خود را افزایش داده‌اند و صنایع هم ادعا می‌کنند که شیرخام بیشترین بخش هزینه‌های آنها را تشکیل می‌دهد و اگر قیمت محصولات لبنی را افزایش ندهند، آنها ضرر خواهند کرد.
به نوشته آفتاب یزد، رئیس اتحادیه دامداران افزایش قیمت از سوی دامداران را نمی‌پذیرد و می‌گوید قیمت پایه شیر خام همان 2390 تومان است اما دامداران حتی نمی‌توانند به این قیمت هم بفروشند و محصول شیر خام به کمتر از 2 هزار تومان به صنایع تحویل داده می‌شود.
سعید سلطانی افزود: قیمت پایه شیر با 3.2درصد چربی و 3 درصد پروتئین بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار، 2 هزار و 390 تومان است که 150تومان به ازای هرکیلو کرایه حمل به این مبلغ افزوده می‌شود.
سلطانی تاکید کرد: کارخانجاتی که اظهار می‌کنند شیر را با قیمت بالاتر مثلا 2700 تومان خریداری می‌کنند درخواست شیر با درصد چربی بالا داشته‌اند که از این چربی نیز برای تولید خامه استفاده می‌شود و این نرخ نیز مصوب ستاد تنظیم بازار است.
وی تصریح کرد: هرگونه ارائه شیر خارج از این قیمت‌های مصوب، غیر قانونی است و دامداران علی رغم افزایش قیمت نهاده‌های دامی به مصوبه ستاد تنظیم بازار پایبند مانده‌اند و هیچ افزایش قیمتی وجود ندارد.

حال این سوال مطرح است که اگر قیمت شیر خام افزایش پیدا نکرده و ثبات قیمت ارز نیز در ماه‌های گذشته وجود داشته تا بهانه‌ای در اختیار کارخانه‌های لبنی نباشد پس آنها با کدام استدلال و کدام گزینه اقدام به افزایش قیمت کرده‌اند؟
به نظر می‌رسد اقدامات بازدارنده و تنبیهی مسوولان تعزیراتی و ناظر بر بازار به اندازه‌ای خنثی و کمرنگ است که هیچ تاثیری در اقدامات خودسرانه صنایع لبنی برای افزایش قیمت نه اکنون بلکه در سال‌های گذشته هم نداشته است.
اما رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی هم اعتقادی به افزایش قیمت ندارد. وی با بیان اینکه ۱۴ محصول صنایع لبنی مشمول قیمت‌گذاری بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار است، گفت: قیمت این محصولات، با افزایش مواجه نشده؛ بنابراین هرگونه افزایش قیمت روی این ۱۴ محصول لبنی، خلاف قانون است که حتماً با آن برخورد خواهد شد.
به گزارش فارس، باکری اضافه کرد: به غیر از این ۱۴ محصول، بقیه محصولات لبنی مشمول قیمت‌گذاری نیست و قیمت آن بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شود.
باکری گفت: در جلسه‌ای که دیروز با انجمن دامداران داشتیم، اعضای آن، تقاضایی درباره افزایش نرخ شیر خام داشتند که قرار شد اسناد و مدارک مربوط را به مراجعی مانند سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، ستاد تنظیم بازار و وزارت جهاد کشاورزی ارائه کنند و چنانچه درخواست آن‌ها مورد موافقت قرار گیرد و ستاد تنظیم بازار، مصوبه آن را اعلام کند، تغییراتی در قیمت فرآورده‌ها بر اساس این مصوبه اعمال خواهد شد.
وی افزود: انجمن دامداران در جلسه دیروز اعلام کردند که قیمت تمام شده شیر خام برای آن‌ها بدون احتساب سود، ۲۶ هزار و ۷۴۵ ریال است که باید به این میزان ۱۰ تا ۱۲ درصد حداقل سود نیز لحاظ کرد.
دبیر انجمن صنایع لبنی با بیان اینکه هم‌اکنون قیمت شیر خام درب گاوداری کیلویی ۲۳هزار و ۹۰۰ریال است، گفت: این در حالی است که صنایع لبنی، هم‌اکنون شیر خام را کیلویی ۲۷هزار تا ۲۸هزار ریال درب کارخانه تحویل می‌گیرند.

در همین رابطه پیگیری خبرنگار آفتاب یزد برای توضیح بیشتر رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی در این خصوص بی‌نتیجه مانده است، چرا که دفتر وی توضیحات در این زمینه را به روابط عمومی ارجاع داد که در نهایت، تلاش برای ارائه توضیحات روابط عمومی نیز بی‌نتیجه ماند.

سازمان حمایت: دامداران آغازگر رشد قیمت لبنیات هستند

در عین حال نامه اخیر سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان به وزارت جهاد روایت دیگری دارد و محتوای این نامه حکایت از این دارد که این سازمان دامداران را آغازگر رشد قیمت لبنیات عنوان کرده است
رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان با توجه به گران‌فروشی شیر خام علیرغم کاهش قیمت سبوس از معاون وزیر جهاد کشاورزی خواست دامداران قیمت مصوب عرضه شیر خام را رعایت کنند.
عباس تابش، معاون وزیر صنعت با ارسال نامه‌ای به رضایی معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی خواستار شد تا از گران‌فروشی شیر خام جلوگیری شود و دامداران شیرخام را به قیمت مصوب عرضه کنند.
وی تاکید کرده که گزارشات و اخبار واصله کماکان حاکی از عرضه شیرخام توسط دامداران بالاتر از قیمت مصوب و عدم تمکین دامداران در رعایت قیمت مصوب این کالا می‌باشد.

متن این نامه به شرح زیر است:
گزارشات و اخبار واصله کماکان حاکی از عرضه شیرخام توسط دامداران بالاتر از قیمت مصوب و عدم تمکین دامداران در رعایت قیمت مصوب این کالا می‌باشد.
با عنایت به نظرات آن وزارتخانه و علیرغم اینکه در محاسبات بهای تمام شده شیرخام قیمت هر کیلوگرم سبوس گندم 12500 ریال لحاظ شده، مطابق تصمیمات متخذه در پنجاه و سومین جلسه کارگروه تنظیم بازار ابلاغی طی نامه شماره 60.176776 مورخ 1398.6.30 قیمت سبوس گندم از هر کیلو 12500 ریال به 10000 ریال کاهش یافته و سایر نهاده‌های دامی نیز با قیمت مصوب توسط آن وزارتخانه تامین و عرضه می‌گردد با این اوصاف عملاً هر گونه گران‌فروشی شیرخام توسط دامداران فاقد توجیه قانونی است.
لذا ضرورت دارد مجدداً رعایت سقف قیمت مصوب به کلیه واحدهای عمده دامداری صنعتی و سنتی تولیدکننده شیرخام ابلاغ گردد. بدیهی این سازمان بر اساس تکالیف قانونی و در جهت حمایت از حقوق مصرف‌کننده و به عنوان وظیفه ذاتی، برخورد با گرانفروشی واحدهای متخلف را در دستور کار قرار خواهد داد.

کی بود کی بود من نبودم!

بنابراین صنایع لبنی دامداران را متهم به گرانفروشی شیر خام می‌کنند و آن را بهانه‌ای برای افزایش قیمت خود کرده‌اند از سوی دیگر اتحادیه دامداران هم گرانی شیر خام را قبول ندارد.در این میان نقش مسئولان نظارتی باید برجسته شود و آنها قیمت بازار را با مصوبات و دستورالعمل کنترل کنند و با خاطیان مقابله کنند.
آنچه مسلم است این است که این افزایش قیمت‌ها صرفاً برای بالا بردن حاشیه سود کارخانه‌ها صورت می‌گیرد اما سوال اینجاست که آیا هیچ راهکاری به جز بالا بردن قیمت برای افزایش سود وجود ندارد؟

برای افزایش حاشیه سود حتما باید دست در جیب مردم کرد؟

هر گرانی‌ای اتفاق می‌افتد در حقیقت سود کارخانه‌داران و دامداران از جیب مردم پرداخت می‌شود،اما کارخانه‌ها و دامداران می‌توانند با انجام یکسری اقدامات، سودشان را افزایش دهند بدون اینکه دست به جیب مردم بزنند. افزایش عملکرد و بازدهی تجهیزات کارخانه‌ها، نوسازی آنها، استفاده از تولید داخل یا واردات دستگاه‌های پربازده، همچنین مدیریت مناسب بر کارخانه و کارگران و افزایش بازدهی آنها، استفاده از کارگران متخصص و نظارت بر حسن اجرای کار و بازاریابی مناسب در داخل و خارج بخشی از اقداماتی است که کارخانه‌ها می‌توانند با این روش حاشیه سودشان را افزایش دهند بدون اینکه چشمی به جیب مردم داشته باشند.
دامداران هم می‌توانند با مدیریت و افزایش بهره‌وری تولید، استفاده از دامهای پربازده و نژاد برتر، جلوگیری از پرت انرژی در دامداریها به کاهش هزینه‌ها و افزایش حاشیه سود به جای گران کردن شیر خام کمک کند.