در مورد آلبوم تازه همایون شجریان
بيشك دو روز پاياني هفته و فراغت نيمبند! پنجشنبه و جمعه از يك هفته كار و تلاش فرصت مناسبي به وجود ميآورد كه مطالعه، تماشاي نمايش، يك فيلم يا شنيدن آلبوم موسيقي تازه منتشر شدهاي را در دستور كار قرار دهيم.
از آنجا كه به تازگي آلبوم موسيقي حاصل همكاري سه چهره شناخته شده اين عرصه روانه بازار شده پيشنهاد پايان اين هفته را به همين محصول تازه از راه رسيد اختصاص داديم. هفت سال انتظار براي انتشار يك آلبوم موسيقي زمان كمي نيست، هرچند نام هنرمندان سختگيري مانند همايون شجريان، فردين خلعتبري و زندهياد افشين يداللهي در ميان باشد.
سه چهرهاي كه هيچكدام نيازي به معرفي ندارند و كنار هم قرار گرفتن اين تركيب به خودي خود توجه علاقهمندان موسيقي وطني را جلب ميكند. آلبوم موسيقي «امشب كنار غزلهاي من بخواب» سرانجام روز گذشته منتشر شد و حالا تجربه شنيداري تازهاي در اختيار دوستداران موسيقي قرار گرفته است.
بيشتر از اين نظر كه پيشتر به تركيب سه نفره عليرضا قرباني، فردين خلعتبري و افشين يداللهي عادت كرده بوديم اما ظاهرا حالا تغييراتي صورت گرفته است. خلعتبري در اين باره ميگويد: «اتفاق تازهاي رخ نداد و همان زمان هم همكاريهاي متفاوتي وجود داشت. «افشين» در زمينه موسيقي پاپ كار ميكرد، «عليرضا» آثار آهنگسازان ديگر را هم ميخواند و من هم فعاليتهايي در حوزه سينما يا موسيقي بيكلام دارم؛ بنابراين اين آلبوم، ارتباطي با همكاريهاي مشترك ما با يكديگر نداشت.»
گرچه خلعتبري معتقد است كنار يكديگر قرار گرفتن اين سه هنرمند اتفاق تازهاي نيست و در گذشته نيز همكاري متفاوت بارها اتفاق افتاده اما يك نكته در آلبوم تازه منتشر شده خودش را به رخ ميكشد. همايون شجريان در سالهاي اخير تجربههاي تازه در شيوه خوانندگي خود را پشت سر گذاشته و گروه زيادي از مخاطبان و علاقهمندان موسيقي به سبك و سياق تازهاش خو گرفتهاند.
به اين تريب حالا نخستين تجربه همايون شجريان با فردين خلعتبري قرار است چگونه تجربهاي باشد؟ بازگشت دوباره به سبك آواز كلاسيك؟ يا شمايل به روزتر كه اين هنرمند در تك آهنگ «آرايش غليظ» يا آلبوم «نه فرشتهام نه شيطان» و «رگ خواب» تجربه كرد؟ آهنگساز شناخته شده كشورمان در گفتوگو با «اعتماد» در اين باره ميگويد: «ما وقتي تجربههاي همايون شجريان را دنبال ميكنيم متوجه خواهيم شد كه همواره از نظر موسيقي تغييراتي داشته اما هربار ويژگيها و مشخصههاي سبكي خودش را به آن تجربهها افزوده است.
درك اين هنرمند به حدي است كه كار را به شيوه خودش درميآورد و با وجود اينكه در پروسه خلق آلبوم «امشب كنار غزلهاي من بخواب» با يكديگر تعامل طولاني مدت داشتيم ولي او شخصيت خودش را به كار وارد كرده است.» براساس اظهارات اين هنرمند، حساسيتهاي بيش از اندازه در اجرا، انتخاب شعر و نوازندگي در كنار فعاليتهاي موازي هر كدام از اين هنرمندان موجب طولاني شدن روند توليد و انتشار آلبوم شد.
آنهم در شرايطي كه با گذشت زمان قطعات تازه هم به كار اضافه شده يا ناشر زمان خاصي را مد نظر داشته است. خلعتبري در گفتوگو با «موسيقي ما» به نكته جالبي اشاره ميكند: «بعد از اينكه قطعات يكبار نواخته شد، از آنجا كه دو سال؛ فاصله ميان بخشِ اول و دوم وجود داشت، فكر كرديم كه هماهنگي و يكدستياي كه مدِ نظرمان هست، وجود ندارد و از همين روي بارِ ديگر از ابتدا تا انتها ١٦ قطعه را اجرا كرديم.»
اما كيفيت توزيع آلبوم يكي از پرسشهايي بود كه در ساعات ابتدايي اعلام خبر انتشار به وجود آمد. خلعتبري ضمن ابراز رضايت از نحوه پخش آلبوم در فروشگاههاي محصولات فرهنگي ميگويد: «بايد به اين نكته توجه كنيم كه هنوز چند ساعتي از شروع توزيع نگذشته و با توجه به اينكه كار پخش از سوي شركت معتبري انجام ميشود ظرف روزهاي پيش رو خبرهاي خوش خواهيم شنيد. گرچه من بيشتر منتظر يادداشتها و نقد صاحبنظران درباره اين تجربه هستم.»
بنابراين بايد منتظر بمانيم و ببينيم نظر منتقدان و البته شنوندگان درباره اين تجربه جديد چيست؟
«فردين خلعتبري» براي اين آلبوم يادداشت كوتاهي نوشته است كه دربخشي از آن ميخوانيم: «پيشنهاد افشين بود. بعد از تو گفت. خواب نبود و خيال. آغاز نداشت و پايان. بود. فقط همين. خاطره بود. از روز گذشت. از شب و شهر و شعر. از همان اول مكدر بود و تيرهتر شد. من، خالي خاطره را آهنگ كردم و همايون خواند. و تا تو بشنوي. او رفت. نخستين نيست و آخرين هم. فقط هست.
تنها بشو. مگذار كسي شريكت شود. همين يكبار چيزي را براي خودت نگهدار. فقط همين يكبار. به تو گفته بود: «امشب كنار غزلهاي من بخواب: «بخواب و نگو خيال است. همان كه پيشنهاد افشين بود. شبي در كوچههاي نجوا به من گفت كه تو رفتي. ديدي كه او رفت و تو ماندي و حسرت هميشه باقي است.»