دانش بنیانها را به “امان خدا” رها نکنید
صندوق نوآوری و شکوفایی با بودجه کلان خود بزرگترین حامی مالی دانش بنیانها شناخته می شود اما وثایق سنگین و کاغذبازی زیاد آن را در عمل شبیه بانک کرده است. دانش بنیانها می‌گویند در مقطع کنونی نباید به امان خدا رها شوند.
صندوق نوآوری و شکوفایی، یک نهاد مالی – توسعه ای است که عملا در سال 92 کار خود را شروع کرد و ماموریت آن ارائه خدمات مالی و حمایتی به شرکت های خصوصی و تعاونی های دانش بنیان ایرانی به عنوان اصلی ترین تاکتیک برای کاهش اثرات تحریمی و تحقق اقتصاد مقاومتی تعیین شد.
به گزارش تسنیم ،صندوق نوآوری یک بانک و یا صندوق قرض الحسنه صرف نیست که تنها به عملیات وام دهی بپردازد بلکه موظف است با خدماتی همچون: «ارائه خدمات تامین مالی به شرکت های دانش بنیان»، «توانمندسازی شرکت های دانش بنیان»، «مشارکت و سرمایه گذاری خطرپذیر و غیرخطرپذیر در شرکت های دانش بنیان»، « حمایت از شرکت های خصوصی خدمات تجاری سازی»، «هدایت سرمایه های ملی و بین المللی به سمت توسعه فناوری»؛ به کمک دانش بنیانهای نوپا و جوانان نخبه و صاجب ایده بشتابد و به عنوان یک نهاد حمایتی آنها را تا مرحله تثبیت و سودآوری همراهی و همیاری کند.
*بی اعتمادی به دانش بنیان ها و اخذ وثیقه های سنگین
اما وقتی پای صحبت با صاحبان دانش بنیانها می نشینیم گلایه های فراوانی در خصوص کمبود منابع مالی و در مضیقه بودن دارند که آنان را به نوعی در لب پرتگاه قرار داده است. طبعا یکی از متهمان اصلی این ماجرا را باید صندوق نوآوری دانست. دانش بنیانها صراحتا از بی اعتمادی صندوق به آنها می گویند و اذعان می کنند صندوق با اخذ وثایق سنگین و بروکراسی طولانی اداری عملا به همانند یک بانک ظاهر شده است. یک فعال دانش بنیان در حوزه دارو معتقد است: در بخش دارو و راه انداختن خط تولید آن سرمایه زیادی احتیاج دارد. اما وام‌ها از سوی صندوق بسیار سخت و بدون کارشناسی به شرکتهای دانش بنیان داده می‌شود و در پرداخت میزان وام به بزرگی و کوچکی صنعت توجه لازم نمی شود.
به گفته سلطانی فر مدیرعامل صندوق، تا آبان ماه سال96 صندوق رقمی در حدود2هزار و 250 میلیارد تومان بودجه دریافتی از دولت در اختیار داشته است.
*صندوق باید شریک و همراه باشد؛ نه اینکه به امان خدا رها کند
حسینعلی بهجو رئیس هیئت مدیره کانون طراحی مهندسی کشور و مدیرعامل شرکت دانش بنیان بهساز سیستم در گفت و گو تسنیم با اشاره به اینکه صندوق نوآوری و شکوفایی برای اعطا تسهیلات به دانش بنیانهای نوپا وثایق سنگین و چک و سفته مطالبه می کند گفت: با اینکه نرخ صندوق متعادل تر از سیستم بانکی است اما در عمل و به شکل کلان صندوق به مثابه یک بانک با دانش بنیانها برخورد می کند.
وی با بیان اینکه بروکراسی اعطا تسهیلات صندوق نیز دارای کاغذبازی و بروکراسی است گفت: آن چیزی که می تواند یک شرکت دانش بنیان را جلو ببرد همیاری و همراهی با آنها است و نه اینکه صرف وام دادن تنها به همانند یک بانک باشد و بعد از آن دانش بنیان را به «امان خدا» رها کنند. رئیس هیئت مدیره کانون طراحی مهندسی کشور ادامه داد: الان با توجه به اینکه در کشور چند محصول کاملا دانش بنیان موجود هست و مواد اولیه آنها با توجه به جهش ارز با مشکل روبه رو شده و در تنگا هستند ولی مشاهده می کنیم صندوق نوآوری همان مقدار ریالی وام گذشته را ثابت نگه داشته در حالی که مواد اولیه مورد نیاز دانش بنیانها با توجه به ارز رشد چشمگیری پیدا کرده است.
بهجو با اشاره به اینکه دستورالعملها و ساختار طراحی شده صندوق نوآوری از پایه ایراد اساسی دارد و باعث شده صندوق مجبور باشد در این چهارچوب قرار بگیرد گفت: وظیفه صندوق نوآوری همراهی و مشارکت دانش بنیانها برای رسیدن به نقطه مطلوب و سودآوری آنها است ولی مشاهده می کنیم وقتی دانش بنیانی با مشکلی رو به رو می شود سریعا به او اخطار داده می شود اگر اقساط خود را به موقع بازپرداخت نکنیما چک و وثیقه را به اجرا می گذاریم درحالی که باید با دانش بنیانها همراهی و همیاری کرد تا مشکلات آنان مرتفع شود.
*از خیر بانک و صندوق نوآوری گذشتیم
در همین باره محمودی مدیرعامل شرکت دانش بنیان حوزه دستگاه های کنترل تردد و حضوروغیاب نیز در گفت و گو با تسینم بیان کرد: مجموعه ما برای توسعه کسب و کار خود ابتدا به بانک مراجعه کردیم ولی با شرایط سخت و بروکراسی زیاد آن رو به رو شدیم. همزمان تصمیم گرفتیم از صندوق نوآوری تسهیلات دریافت کنیم اما هنگام مراجعه با همان روند دشوار و بروکراسی سیستم بانکی مواجه شدیم بنابراین قید هر دو را زدیم. وی ادامه داد: ما متوجه شدیم که تنها باید به پول خودمان یا جذب سرمایه گذار معطوف شویم و همین کار را هم کردیم و اکنون نیز کالاهایمان تعدادی مشتری دارد و میتوانیم در بازار به فروش برسانیم.
در اسفندماه گذشته بحث رسیدگی به ناکارآمدگی صندوق پر رنگ شد و عادل آذر ، رئیس دیوان محاسبات در این باره گفته بود: فلسفه ایجاد صندوق توسعه نوآوری و شکوفایی این بوده که تسهیلات راحت تری به شرکت های دانش بنیان داده شود تا فعال شوند. از سال 1391 تا پایان سال 1395 معادل 2 هزار و 203 میلیارد تومان یعنی حدود 67 درصد سرمایه اولیه صندوق نوآوری و شکوفایی تامین شده است . بالغ بر 503 میلیارد تومان (حدود 25 درصد) منابع مذکور در قالب تسهیلات در اختیار شرکت های دانش بنیان قرار گرفته و 75 درصد مابقی منابع بر اساس اساسنامه صندوق یاد شده در بانکها سپرده گذاری شده است.
همچنین علیرضا دلیری، معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با انتقاد از عملکرد صندوق گفته بود: بودجه معاونت علمی و فناوری به صورت سالیانه 200 میلیارد تومان است و ما در این معاونت به صورت اهرمی از شرکت ها بیش از حد بودجه ای که در اختیار داریم حمایت کرده ایم؛ بدین صورت که مبلغی را در بانک قرار داده و 4 برابر آن را در قالب وام به شرکت ها ارائه کرده ایم. اما صندوق نوآوری و شکوفایی با وجود بودجه بیش از 2 هزار میلیارد تومان که از سوی دولت محقق شده، تنها توانسته 830 میلیارد تومان به شرکت ها تسهیلات اعطا کرده است.
