خُرده کلاهبرداری از مسافران کیش

ماجرا معمولا از داخل تاکسی فرودگاه شروع می‌شود؛ وقتی راننده پیشنهاد گذراندن اوقات خوش در جزیره را می‌دهد. با وجود این‌که قیمت تفریحات و شکل رزرو مشخص است اما همیشه به واسطه‌ای نیاز است تا مامورِ رساندن مسافر به آن تفریحات شود که البته همیشه قائله ختم به خیر نمی‌شود، چون معمولا یکی مال‌باخته و دیگری منتفع می‌شود.

آنچنان که اهالی جزیره کیش می‌گویند، حجم خُرده‌کلاهبرداری‌ها از مسافران غریبه رو به افزایش است، چون نظارتی حاکم نیست. برخی حتی معتقدند رها کردن منطقه آزاد کیش به حال خود پس از رفتن مدیرعامل قبلی، علت بی‌سروسامانی‌های این جزیره بوده که نزدیک به دو ماه هیچ مسؤول و سرپرستی نداشته است.

نرخ هر تفریح در کیش که اهالی‌اش خیلی اصرار دارند بگویند کم از دبی ندارد، در سراسر جزیره یکسان است؛ از ۱۰ هزار تا ۱۶۵ هزار تومان. امکان خرید بدون واسطه هم وجود ندارد، در هر شرایطی باید به واسطه‌ها در هتل‌ها، کانترهای فروش در پاساژها و دفاتر خدمات مسافرتی مراجعه کرد. حق واسطه معمولا محفوظ است، سهم اندکی هم به سازمان منطقه آزاد کیش می‌رسد. بسیاری از واسطه‌ها همین را بهانه می‌کنند که چون پول به حساب منطقه آزاد می‌رود، بازگرداندنش سخت است، اما دیده می‌شود که بیشتر این پول‌ها به حساب‌های شخصی واسطه‌ها یا دفاتر مسافرتی واریز می‌شود.

راننده یک ون که ادعا دارد راهنمای تور است و در یکی از پاساژهای جزیره کیش، دفتر خدمات گردشگری نیز دارد، وقتی مسافران‌اش را از فرودگاه به هتل می‌رساند، برگه‌ای را به آن‌ها می‌دهد که فهرست تفریحات به همراه قیمت در آن مشخص شده؛ تاکید می‌کند فقط با خودش تماس گرفته شود، چون افراد فرصت‌طلبی در جزیره هستند که از ناآگاهی مسافران سوءاستفاده می‌کنند و پول می‌گیرند و در ازای آن خدماتی نمی‌دهد و دستِ مسافر هم هیچ وقت به آن‌ها نمی‌رسد.

او به مسافران‌اش هشدار می‌دهد که از این دست کلاهبرداری‌ها در جزیره زیاد اتفاق می‌افتد و به هرکسی اعتماد نکنند و سپس مسافران‌اش را ترغیب می‌کند قبل از تحویل گرفتن اتاق‌هایشان در هتل، پکیج تفریحی خود را از طریق کانتری که در گوشه‌ای از لابی هتل مستقر شده رزرو کنند؛ چون هر لحظه امکان پُر شدن ظرفیت آن وجود دارد. مسافران اغلب تورهای دریایی را بدون آن‌که از شرایط جوی مطلع شوند می‌خرند، مسؤول فروش به ندرت آن‌ها را از وضعیت جوی جزیره و برقراری بساط تفریحات، مطلع می‌کند.

یکی از مسافران راننده‌ای که خودش را راهنمای گردشگری معرفی کرده، برای ایسنا تعریف می‌کند که با وجود همه هشدارهایی که آن راننده داد، خودش تا آخرین لحظه بدتعهدی کرد و بی‌آن‌که مسافران را از وضعیت جوی جزیره مطلع کند، به فروش تور دریایی اقدام کرد که لغو شد و تا آخرین ساعات حضور هم پول مسافران را برنگرداند.

این مسافر می‌گوید: مدیر هتلی که کانتر فروش پکیج‌های تفریحی را در لابی خود دارد، زیر بارِ مسؤولیت این اتفاق نمی‌رفت و می‌گفت درست است که این کانترها در هتل‌ها مستقر شده‌اند و فروش تورها و گشت‌های تفریحی در هتل انجام می‌شود اما این موضوع به آن‌ها ارتباطی پیدا نمی‌کند و سازمان منطقه آزاد باید روی این بحران نظارت داشته باشد.

مدیر آن هتل در توجیه جریان مال‌باختگی برخی مسافران جزیره به ایسنا می‌گوید: این بحران از زمانی در کیش شروع شده که مدیران قبلی این جزیره، هتل‌ها را از فروش تور و گشت‌های تفریحی منع کردند و این مسؤولیت را انحصارا به کانترها و دفاتر خدمات مسافرتی واگذار کردند و این مشکل از زمانی حادتر شد که سازمان منطقه آزاد می‌خواست این تورها را سامان‌دهی کند، اما پای واسطه‌ها را به این جریان باز کرد که از طریق آن‌ها و در ازای فروش هر خدمات تفریحی، دو هزار تومان هم به حساب خودش واریز می‌شود و همین مساله، بهانه‌ای شده تا بازگرداندن پول به مسافر در صورت انصراف و یا کنسل شدن به خاطر پدیده‌های جوی و یا هر شرایط دیگری با مشکل مواجه شود.

در سطح جزیره سوار هر تاکسی که شوید، راننده به سرعت تشخیص می‌دهد که غریبه هستید و اتوماتیک‌وار تمام تفریحات را فهرست می‌کند تا وسوسه شوید، همه‌ی آن‌ها هم بدون استثناء هشدار می‌دهند که گرفتار فرصت‌طلبان و سوءاستفاده‌گرها باشید، بیشتر آن‌ها با کانترهای فروش و دفاتر خدمات مسافرتی جزیره کار می‌کنند و با مهارت خاصی مسافر را به سمت یکی از مراکز رزرو و فروش خدمات تفریحی در کیش هدایت می‌کنند تا آن‌ها هم از این جریان گردشگری در کیش که روزهای کم رونقی را می‌گذارند، بهره‌ای ببرند.

در کانترها یا دفاتر خدمات مسافرتی سطح جزیره، اپراتورهایی به انتظار نشسته‌اند که تا مشتری را می‌بینند، در چشم به‌هم زدنی به کمک ویدئو کل تفریحات جزیره را با قیمت توضیح می‌دهند؛ تاکید هم می‌کنند که هتل‌ها و گذری‌ها و حتی کانترهای داخل پاساژها چندان مطمئن نیستند و معتبرتر از خودشان در کل جزیره پیدا نمی‌شود! چون آن‌ها تا از کیفیت و وضعیت خدماتشان مطمئن نشوند به مشتری خدمات نمی‌فروشند.

یکی از این اپراتورها به خبرنگار ایسنا می‌گوید: در یک سال اخیر مسافران زیادی را دیدم که به خاطر بدتعهدی واسطه‌ها و کانترهای نامعتبر، معترض بوده‌اند و بدون این‌که به مال خود برسند جزیره را ترک کرده‌اند. اگر مسافر جزیره را ترک کند، معلوم نیست به حقوق از دست رفته‌اش برسد یا نه، برای همین توصیه ما این است که تا وقتی مسافر در جزیره حضور دارد کارش را پیگیری کند.

یکی از راننده‌های گردشی در جزیره هم که یکی از کارهایش ترغیب و هدایت مسافران به سمت کانترهای فروش گشت و تفریحات جزیره است، می‌گوید: این کلاهبرداری‌ها مدتی است در جزیره زیاد شده. البته شکل کار دفاتر خدمات مسافرتی و کانترهای مرکزی با آن افراد بدون هویت خیلی فرق دارد، آن‌ها نمی‌توانند اعتبارشان را به خاطر چند هزار تومان لکه‌دار کنند. اگر کیفیت خدمات ضعیف باشد، مسافر را به هیچ وجه مجبور به خرید پکیج‌های تفریحی نمی‌کنند.

او می‌گوید، مسافران زیادی را در جزیره دیده که به خاطر بدتعهدی فروشندگان سرویس‌های تفریحی، مال باخته شده‌اند، هیچ‌کسی هم زیر بار مسؤولیت نمی‌رود. معمولا این‌طور مواقع، مسافر مقصر شمرده می‌شود، ‌چون با وجود این همه هشدار، ریسک کرده و سراغ افراد بی‌اعتبار رفته است.

یکی از سرمایه‌گذاران گردشگری در کیش نسبت به این وضع که بی‌اعتمادی مسافران جزیره را در پی خواهد داشت، هشدار می‌دهد و به ایسنا می‌گوید: همه این مشکلات برای این است که یک مسؤول دلسوز بالای سر کار نیست؛ هیچ نظارتی وجود ندارد، این نشان می‌دهد در جزیره چه مسؤول باشد چه نباشد، خیلی هم به حال گردشگران و ساکنان آن فرقی نمی‌کند. ماجرای کلاهبرداری‌ها خیلی هم جدید نیست، چند سالی است که مخصوصا در جریان برگزاری جشنواره‌های تابستانی زیاد شاهدش بوده‌ایم، اما جلوی آن را نمی‌گیرند و هر بار به یک شکلی بروز می‌کند.

کیش پس از انتصاب مدیرعامل آن به عنوان رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حدود دو ماه سرپرست و مدیرعامل نداشت تا این‌که دهه دوم مهرماه مدیرعامل جدید آن منصوب شد. معاون گردشگری قبلی این جزیره نیز همزمان با مدیرعامل پیشین درحالی کیش را ترک کرد که بالافاصله پس از تحویل پست ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری به علی‌اصغر مونسان، راهی معاونت گردشگری این سازمان شد و کرسی قبلی خود را رها کرد. اکنون نیز معاون اقتصادی این جزیره همزمان سرپرستی معاونت گردشگری کیش را به عهده گرفته است، جزیره‌ای که اولویت اصلی‌اش توسعه گردشگری و جذب سرمایه در این بخش است.