خطر انقراض در کمین بسیاری از خزندگان ایران
مدیرعامل موسسه خزنده شناسان فارس ضمن اشاره به اهمیت گونه‌های خزنده رو به انقراض گفت: متاسفانه اطلاعاتی از جمعیت این گونه‌ها در سطح جهانی وجود ندارد و این وضعیت سبب دشوار شدن اجرای برنامه‌های حفاظتی برای این گونه‌ها می‌شود.
حانیه غفاری در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه انجمن خزنده‌شناسان فارس از سال ۸۵ فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرده است، اظهار کرد: فعالیت اصلی این انجمن حفاظت، اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی جوامع محلی درباره خزندگان و دوزیستان در معرض خطر انقراض است.
وی با بیان اینکه در تمام رده‌های جانوری اعم از پستانداران، دوزیستان،خزندگان و پرندگان، گونه در معرض خطر انقراض وجود دارد، تصریح کرد: علت آنکه مسئله انقراض پستانداران پررنگ‌تر شده این است که در کشور ما جثه حیوان تعیین‌کننده اهمیت آن است این در حالیست که در تمام دنیا رده حفاظتی و عوامل دیگری هستند که اهمیت یک جانور را مشخص می‌کند.
مدیرعامل موسسه خزنده‌شناسان پارس ادامه داد: ما در کشور خزندگان زیادی داریم که در معرض خطر انقراض هستند و در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت در رده انقراض هستند،از جمله این گونه‌ها که در کشور ما نیز وجود دارد می‌توان به لاک‌پشت فراتی اشاره کرد که در جنوب غربی کشور و استان خوزستان و رودخانه‌ها و تالاب‌های آن زندگی می‌کنند. بخشی از قسمت‌های کشورهای سوریه، عراق و ترکیه نیز از دیگر زیستگاه‌های لاک‌پشت فراتی است.
این عضو هیات علمی دانشگاه کردستان با اشاره به اینکه اطلاعاتی در سطح داخلی و جهانی در مورد پراکنش و جمعیت لاک‌پشت فراتی وجود ندارد، تاکید کرد: جمعیت این گونه در سطح جهانی باید مشخص شود چراکه در مورد گونه‌ای در معرض خطر انقراض هست باید اطلاعات پایه‌ای وجود داشته باشد تا جمعیت آن را طی سال‌های مختلف بررسی کنیم و بدین ترتیب قادر به تشخیص کاهش یا افزایش جمعیت آن شویم.
غفاری ادامه داد: علت اصلی در معرض خطر انقراض قرار گرفتن لاک‌پشتی فراتی تخریب زیستگاه‌های این خزنده در کشورهای ایران، عراق، ترکیه و سوریه است. یکی از طرح‌های حفاظتی موسسه ما آگاهی دادن به مردم محلی در مورد این گونه است. در واقع جامعه هدف ما برای اطلاع‌رسانی و آموزش، ماهیگیران و دانش‌آموزان هستند. ماهیگران در خوزستان بیشترین تعارض را با لاک‌پشت فراتی دارند چرا که معتقد هستند که لاک‌پشت فراتی ماهی‌ها را می‌خورد و اگر هم نخورد تورهای صیادان را پاره و به آن‌ها خسارت وارد می‌کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه کردستان افزود: انجمن ما پس از گفت و گو با افراد مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست موفق شد آن‌ها را مجاب کند که یک کارگروه ملی برای لاک‌پشت فراتی ایجاد کند و یک برنامه حفاظتی مدون طولانی مدت برای این گونه در نظر بگیرد تا بتوانیم در بلند مدت از لاک‌پشت فراتی حفاظت کنیم. این برنامه حفاظتی سال آینده به صورت رسمی ابلاغ می‌شود.
مدیر عامل موسسه خزنده شناسان پارس در ادامه با بیان اینکه مار افعی لطیفی نیز از دیگر خزندگان رو به انقراض کشور است، اظهار کرد: زیستگاه اصلی این گونه محدود می‌شود به بخش کوچکی از کشور ما، که آن بخش کوچک پارک ملی لار است.
وی ضمن اشاره به ضرورت وجود خزندگان در اکوسیستم تصریح کرد: هر موجودی بخشی از زنجیره غذایی است و اگر از زنجیره غذایی و طبیعی حذف شود اکوسیستم به هم می‌خورد. به طور مثال مارها جمعیت جوندگان را کنترل می‌کنند و حتی می‌توانند از شیوع برخی بیماری‌ها جلوگیری کنند. لاک پشت‌ها نیز سبب افزایش جمعیت گیاهان می‌شوند همچنین از لجن رودخانه‌ها استفاده می‌کنند و سبب تمیز شدن آن می‌شوند.
غفاری در پایان با اشاره به برنامه‌های سازمان حفاظت محیط زیست برای حفاظت از خزندگان گفت: بخشی از دفتر تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست به نام بخش خزندگان و دوزیستان است که برنامه‌هایی برای حفاظت از خزندگان در معرض خطر انقراض دارند. به طور مثال تدوین برنامه حفاظتی لاک‌پشت فراتی که تا سال آینده ابلاغ می‌شود از اقدامات مثبت این سازمان برای حفاظت از خزندگان است. امیدواریم که مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست به دیگر گونه‌های خزنده و دوزیست رو به انقراض نیز توجه داشته باشند تا با همکاری هم بتوانیم از این‌گونه‌های با ارزش حفاظت کنیم.
