خطرات جبران ناپذیر گرمای شدید بر روی سلامت مغز

نتایج مطالعات متعددی آب و هوای گرم را با کاهش عملکرد شناختی مرتبط دانسته‌اند که منجر به کاهش بهره‌وری، اشتباه در قضاوت، اثرات مضر بر سلامت روان، افزایش خطر آسیب در محل کار و حتی افزایش جرم و جنایت می‌شود.

مجله بریتانیایی ویک گزارش داد، نتیجه مطالعه‌ای صورت گرفته در سال ۲۰۰۶ میلادی با عنوان تاثیر دما بر عملکرد انجام وظایف در محیط اداری به این موضوع پرداخت که شرکت کنندگان تا چه حد وظایف کاری معمول را در میان افزایش دما انجام می‌دهند و نتیجه‌گیری این گونه بود که با افزایش دمای هوا شرکت کنندگان با کاهش مداوم عملکرد مواجه بودند.

«دیسکاور» با استناد به نتیجه مطالعه سال ۲۰۱۸ میلادی دانشگاه هاروارد که نشان داد چگونه یک روز گرم به طور خاص می‌تواند عملکرد آموزشی در امتحانات را کاهش دهد اشاره کرد: «این کاهش عملکرد ذهنی به کارمندان اداری یا بزرگسالان محدود نمی‌شود و در دانش آموزان دبیرستانی نیز مشاهده شده است».

مطالعه دیگری که توسط روزنامه «دیلی تلگراف» گزارش شد نشان می‌دهد که عملکرد مغز هشت مرد سالم در فاصله سنی ۲۷ تا ۴۱ سال در انجام مجموعه‌ای از کارهای ریاضی و منطقی زمانی که لامپ‌های حرارتی به سمت سرشان نزدیک می‌شد امتیاز کمتری داشتند. این مقاله می‌گوید: «در حالی که مطالعه نسبتا کوچک بود این ایده که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض خورشید ممکن است عملکرد مغز را کاهش دهد ایده‌ای می‌باشد که مدتی است دانشمندان آن را مورد توجه قرار داده اند».

جالب اینجاست که به نظر نمی‌رسد گرمای شدید به طور یکنواخت بر عملکرد مغز تاثیر بگذارد. نتیجه مطالعه‌ای منتشر شده در مجله Internatinoal Hyperthermia نشان داد که تاثیر گرما بر افراد باعث می‌شود کارهای پیچیده برای آنان دشوارتر از کارهای ساده شود.

«دیلی تلگراف» می‌نویسد: «کار کردن در دمای بالا مدت‌هاست که باعث ایجاد هیپرترمی (افزایش دمای داخلی بدن) شده که می‌تواند باعث خستگی فیزیکی شود. با این وجود، اکنون برخی از پژوهشگران به این ایده رسیده‌اند که هوای گرم ممکن است به شیوه‌ای ظریف‌تر بر توانایی‌های فکری شما نیز تاثیر بگذارد امری که ممکن است حتی متوجه وقوع آن نشوید، اما از طریق کاهش سرعت پردازش مغز و سخت‌تر شدن تصمیم گیری درست رخ می‌دهد».

دلیل این امر آن است که در دماهای بسیار بالا سد خونی مغزی شروع به شکستن می‌کند بدان معنا که پروتئین‌ها و یون‌ها در مغز تجمع می‌کنند و باعث التهاب می‌شوند. در برخی موارد، تجمع پروتئین‌ها حتی می‌تواند باعث مرگ سلول‌های مغز شود.

دیسکاور می‌نویسد: «دماهای گرم‌تر حتی برای افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی مشکل سازتر است، زیرا ممکن است آنان مانند دیگران نتوانند دمای بدن را تنظیم کرده و گرما را تحمل کنند».

فراتر از شواهد موجود و عینی درباره احساس تحریک‌پذیری افراد در روزهای گرم، نتایج مطالعات نشان می‌دهند که گرمای شدید بر سلامت روان تاثیر منفی می‌گذارد.

در پژوهشی صورت گرفته توسط پژوهشگران دانشگاه‌های آکسفورد و زوریخ که نتایج آن در «کانورسیشن» منتشر شد مشخص شده بود که امواج گرما و هم چنین سایر رویدادهای آب و هوایی مانند سیل و آتش سوزی با افزایش علائم افسردگی و تشدید علائم اضطراب در افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر مرتبط هستند. درجه حرارت بالا به طور علّی با افزایش دوره‌های افسردگی شیدایی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی مرتبط است.

همچنین، ارتباطی بین دمای بالای روزانه و اقدام به خودکشی وجود دارد. به طور کلی، به ازای هر ۱ درجه افزایش دمای ماهانه مرگ و میر ناشی از سلامت روان ۲.۲ درصد افزایش می‌یابد. وین رایت و نیومن می‌گویند که افزایش رطوبت نسبی نیز منجر به وقوع بیش‌تر خودکشی می‌شود.

آسیب شغلی
سایت علوم مغز کمبریج اعلام کرده است: «مخاطرات ممکن است زیاد باشند، زیرا هوای گرم با افزایش موارد آسیب شغلی مرتبط است».

این سایت می‌افزاید: «مطالعات نشان داده‌اند که افزایش دما به کاهش ایمنی محل کار کمک می‌کند. تقریبا هر شغلی دارای یک جزء شناختی است بنابراین، کارگرانی که وقت خود را در خارج از منزل یا در دفاتر بدون تهویه مطبوع می‌گذرانند همراه با موج گرما با کاهش بهره وری و خطر مواجه می‌شوند».

افزایش جرم و جنایت
همچنین، شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند گرمای شدید با افزایش حملات خشونت‌آمیز مرتبط است. یک مطالعه در ایالات متحده در سال ۲۰۱۴ تخمین زد که تا سال ۲۰۹۰ میلادی میانگین دمای بالاتر به دلیل گرمایش جهانی می‌تواند تعداد کل جنایات در ایالات متحده را تا ۵.۵ درصد افزایش دهد.

«وین رایت» و «نیومن» با اشاره به سروتونین شیمیایی مغز که سطح پرخاشگری را در دمای بالا تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌گویند: «دلایل این افزایش شامل تعامل پیچیده عوامل روانی، اجتماعی و بیولوژیکی است».

چه کاری می‌توان انجام داد؟
خوشبختانه بخش اعظم اثرات استرس گرمایی موقتی هستند و روش‌های مختلف خنک کننده می‌توانند به کاهش اثرات منفی آن کمک کنند.

مهمترین آن‌ها حفظ هیدراتاسیون با نوشیدن منظم آب و خوردن غذاهایی با محتوای آب بالا است. سایت علوم مغز کمبریج در این باره اشاره کرده است: «حتی جدای از استرس ناشی از دما، عدم نوشیدن آب کافی اثرات مضر خود را بر عملکرد شناختی دارد».

همچنین مهم است که هوا را در خانه یا محل کار خود چه با تهویه مطبوع و چه با استفاده از فن حفظ کنید و مهم‌تر از آن تا جایی که ممکن است از نور مستقیم خورشید دوری کنید. برای کسانی که در خارج از منزل کار می‌کنند یا در حال سفر هستند استفاده از کلاه به محافظت از مغزشان در برابر شدیدترین اشعه‌های خورشید کمک می‌کند.

برنا/