خاورمیانه در آستانه تنشی خطرناک، به دنبال تصمیم جدید دونالد ترامپ در جولان اشغالی/ واکنش‌های جهانی به تصمیم ترامپ
دونالد ترامپ در توئیتی اعلام کرد، وقت آن است که ایالات متحده آمریکا پس از ۵۲ سال، حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به رسمیت بشناسد.
در پی اعلام این موضوع از سوی ترامپ، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در حساب کاربری رسمی این نهاد در توئیتر هم بلافاصله از تصمیم رئیس جمهوری آمریکا استقبال کرد و نوشت: «زمانی که ایران به دنبال استفاده از سوریه به عنوان سکویی برای نابودی اسرائیل است، رئیس‌جمهوری آمریکا جسورانه حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به رسمیت شناخت. ممنون، رئیس‌جمهور ترامپ.»
از سوی دیگر، بنا بر گفته دفتر نتانیاهو، وی در تماس تلفنی خطاب به ترامپ گفته است: «شما تاریخ‌ساز شده‌اید.»
همچنین وزارت امور خارجه آمریکا هفته گذشته (چهارشنبه ۱۳ مارس/ ۲۲ اسفند) در گزارش سالانه خود در مورد وضعیت حقوق بشر در جهان، توصیف معمول خود از بلندی‌های جولان را از «بلندی‌های تحت اشغال» به «بلندی‌های تحت کنترل» اسرائیل تغییر داد.
اسرائیل در جریان جنگ شش روزه سال ۱۹۶۷ میلادی با کشورهای عربی، افزون بر بخشی از کرانه باختری و نوار غزه، ارتفاعات جولان واقع در خاک سوریه را نیز به اشغال خود درآورد.
اسرائیل از اوایل دهه ۸۰ میلادی تاکنون تلاش دارد تا این منطقه استراتژیک را رسما ضمیمه خاک خود کند؛ تلاشی که هنوز با مقاومت سازمان ملل متحد و کشورهای جهان به نتیجه نرسیده است.
این موضع گیری از سوی رئیس جمهوری آمریکا، در حالی است که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل دوشنبه آینده در کاخ سفید با دونالد ترامپ دیدار می کند و از سوی دیگر، انتخابات اسرائیل نیز سه هفته دیگر برگزار خواهد شد.
تحلیلگران می‌گویند، موضع آمریکا در ارتباط با بلندی‌های جولان می‌تواند شانس بنیامین نتانیاهو برای پیروزی در انتخابات پیش روی را بالا ببرد.
واکنش ها
دولت سوریه در واکنشی تند به موضع رئیس جمهوری آمریکا در قبال حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان، ضمن محکوم کردن این رویکرد یادآور شد، دمشق این منطقه اشغالی را از طریق راه ها و امکانات در دسترس باز پس خواهد گرفت.
در بیانیه دولت سوریه ـ که توسط خبرگزاری رسمی این کشور منتشر شده ـ یک مقام مسئول در وزارت امور خارجه این کشور، موضع آمریکا در قبال جولان رانوعی جانبداری بدون منطق و تعصب کور ایالات متحده در قبال اسرائیل قلمداد و تأکید کرده است که این اظهارنظرها نمی تواند سبب تغییر حقایق موجود در جولان شود و این منطقه برای همیشه عربی و متعلق به سوریه خواهد ماند.
در این بیانیه همچنین تصریح شده است: «مردم سوریه مصمم هستند تا از طریق کلیه راه ها و امکانات موجود، این بخش از سرزمین خود را باز پس گیرند.»
دمشق همچنین در ادامه، تصمیم در به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر جولان را ناقض قوانین بین المللی ارزیابی کرده است.
از سوی دیگر، رویترز به نقل از منابع رسانه ای در ایران اعلام کرد، تهران ضمن ابراز نگرانی از رویکرد آمریکا در قبال حاکمیت اسرائیل بر جولان، تصمیم کاخ سفید در این خصوص را غیر مشروع و غیر قابل پذیرش توصیف کرده است.
روز جمعه بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه، با قلدرمآبانه قلمداد کردن رفتار آمریکا و رژیم صهیونیستی به رسمیت رساندن اشغال بلندی های جولان را سرمنشأ وقوع درگیری های جدید در منطقه ارزیابی و تأکید کرد: «رژیم صهیونیستی به عنوان یک رژیم اشغالگر بر هیچ یک از اراضی عربی و اسلامی حاکمیت ندارد و باید سریع به تجاوز و اشغالگری این رژیم پایان داده شود. جولان نیز بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل و شورای امنیت، بخش اشغال شده سرزمین سوریه به شمار می رود و جز پایان دادن به اشغال، هیچ راه حل دیگری برای آن متصور نیست.»
همچنین احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب گفت: هر گونه به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر جولان سوریه، وجهه قانونی نداشته و هیچ حقوقی را به دنبال ندارد.
ابوالغیط افزود: اتحادیه عرب از حق سوریه در خصوص سرزمین اشغال شده اش حمایت می کند و ما موضع روشنی در این خصوص داریم. بر اساس حقوق بین الملل و قطعنامه های سازمان ملل متحد و شورای امنیت، جولان، سرزمین اشغال شده سوریه است.
مولود چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نیز در واکنش به اقدام ترامپ گفت: تلاش ها برای مشروعیت دادن به اقدامات خلاف قانون اسرائیل، افزایش خشونت در منطقه را به دنبال خواهد داشت.
ایگور موروزوف، عضو کمیسیون امور بین الملل پارلمان روسیه اعلام کرد، مسکو به هیچ وجه حاکمیت اسرائیل را بر جولان اشغالی به رسمیت نخواهد شناخت.
همچنین رسانه های رژیم صهیونیستی به نقل از دیپلمات های روس اعلام کردند، مسکو با هر گونه تصمیم، مبنی بر به رسمیت شناختن الحاق جولان به اسرائیل مخالف است.
ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا نیز در توییتی نوشت: به شدت با ترامپ در بخشش بلندی‌های جولان از سوریه به اسراییل مخالفم. اکنون زمان به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان نیست، چون هیچ حکومت عربی با اسراییل صلح نخواهد کرد. همچنین این تصمیم نقض قطعنامه 242 شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد بود که حاکمیت بر مناطق به واسطه جنگ را رد می‌کند و نیز این گفته اسراییل که همه دولت‌ها حق دارند در صلح زندگی کنند را هم نقض می‌کند. پیش از آنکه آمریکا از قطعنامه 242 شورای امنیت به آسانی عبور کند، نباید فراموش کنیم که آن بر ناروا بودن تصرف سرزمینی با جنگ تأکید دارد. این مهمترین پایه اصل نظم بین‌المللی است و مبنای مخالفت آمریکا با تصرف کویت از سوی صدام و کریمه از سوی پوتین بود.
