حمایت های روانی از آسیب دیدگان زلزله باید استاندارد باشد
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، گفت: حمایت های روانی و اجتماعی از آسیب دیدگان زلزله باید تحت اصول استاندارد باشد.
دکتر احمد حاجبی در خصوص اصول حمایت های روانی و اجتماعی در حوادث و بلایا، اظهارداشت: افرادی که در مواجهه با هموطنان زلزله زده، قرار می گیرید، باید مراقب باشند افرادی را که دچار واکنش های روانی هستند، بیمار یا مبتلا به بیماری روانپزشکی تلقی نکنند، این علائم واکنشی طبیعی به یک حادثه کاملاً غیرطبیعی است و در بسیاری از موارد در طول زمان کاهش پیدا می کند و از بین می رود.
به گزارش مهر، وی ادامه داد: در هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه و بلایا، حمایت های روانی و اجتماعی می توانند با هدف پیشگیری از عوارض مزمن روانی ناشی از حادثه و توانمند سازی افراد آسیب دیده توسط گروه های متخصص (روانپزشک و روانشناس) ارائه شود، اما ارائه این خدمات نیازمند رعایت اصولی است تا از آسیب رسانی بیشتر یا تشدید احتمالی مشکلات آتی جلوگیری بعمل آید.
حاجبی توضیح داد: یکی از اصول مهم در ارائه خدمات این است که از برچسب زدن بیماری به بازماندگان خودداری شود، تاکید بر طبیعی سازی واکنش ها به گروه هدف کمک می کند تا بدانند که واکنش های آنها پاسخی معمولی به یک موقعیت غیر عادی است. بنابراین تاکید می شود، افرادی که در جریان بلایا دچار واکنش های روانشناختی می شوند، در زمره بیماران مبتلا به اختلال روانپزشکی قرار نگیرند.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با بیان اینکه ارائه خدمات روانی اجتماعی به صورت گروهی بر روش های انفرادی ارجح است، خاطرنشان کرد: توانمندسازی بازماندگان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید از منفعل سازی دریافت کنندگان خدمات خودداری به عمل آید، تاکید بر روی نقاط قوت و توانایی های آسیب دیدگان مهم است و افراد می توانند از طریق شرکت در این برنامه ها احساس کنترل بر زندگی خود را پیدا نمایند و در حل مشکلات توانمند گردند.
وی تصریح کرد: تجربیات نشان می دهند که افراد بومی در هر منطقه می توانند در ارائه خدمات به آسیب دیدگان موفق تر عمل کنند، بنابراین توانمند سازی جامعه آسیب دیده می تواند در ارائه موثرتر خدمات مفید باشد.
حاجبی اظهارداشت: حمایت های روانی اجتماعی براساس غربالگری فعال جمعیت آسیب دیده و ارائه خدمات به صورت سیار است و استقرار در مکان هایی مانند مراکز بهداشتی و درمانی یا در کمپ های امدادرسانی و ارائه خدمات صرفا در این محل ها، معمولا کارآیی لازم را ندارند و می تواند رویکرد بیماری نگر را تقویت نماید و گاهی باعث نادیده گرفتن و غفلت از جمعیت آسیب دیده ای می شود که واکنش های ناشی از بلایا را نمی شناسند و یا از وجود مداخلات موثر برای اینگونه آسیب ها آگاهی ندارند.
وی با بیان اینکه باید به آداب و فرهنگ بومی منطقه آسیب دیده احترام گذاشت و برای پیشرفت هر چه بهتر برنامه از آن استفاده کرد، گفت: پس ازهر حادثه غیرمترقبه، افکار، احساسات یا رفتارهایی در بین افرادی که آسیب دیده اند یا شاهد صحنه های دردناکی بوده اند جریان پیدا میکند. این افراد نگرانی هایی در مورد تنها شدن، امنیت، سلامت خود و اشخاص مورد علاقه خود داشته و خواب آشفته ای دارند، به طور دائم صحنه های دردناکی که دیده اند، در بیداری یا درخواب به صورت کابوس به سراغشان می آید، اما همانطور که پیشتر هم اشاره شد، این علائم به معنی وجود یک بیماری نیست و در بسیاری از موارد در طول زمان کاهش می یابد و از بین می رود.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت افزود: تجربیات نشان می دهند، که رویکرد عام استفاده از درمان های دارویی در روزهای اول برخورد با افراد دارای نشانه های روانشناختی مناسب نیست و به طور عمده باید از مداخلات غیردارویی و در راستای توانمند سازی برنامه ریزی کرد، البته موارد معدودی استثنا وجود دارد، مانند افرادی که قبل از وقوع حادثه مبتلا به بیماری روانپزشکی بوده اند و معمولا باید به درمان های دارویی خود ادامه دهند.
وی در پایان تاکید کرد: نکته دیگری که باید به آن اشاره شود این است که متخصصین حوزه سلامت روان قبل از اعزام به منطقه لازم است که آموزش های لازم در زمینه حمایت های روانی اجتماعی در حوادث و بلایا را گذرانده باشند، تا خدمات از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و از ایجاد آسیب های احتمالی ناشی از مداخلات پیشگیری به عمل آید.
