حمایت از هنرمندان کجاست؟
یک هنرمند فعال در رشته شیشه‌گری با طرح چند پرسش درباره صنایع دستی، به نقد برخی سیاست‌های مرتبط با این حوزه پرداخته است.
هیاس حسینی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره ارزیابی‌اش از جلسه‌ای که معاونت صنایع‌دستی برای برگزاری سی‌امین نمایشگاه صنایع دستی با هنرمندان گذاشت، توضیح داد: من به عنوان یک هنرمند از انتخاب پویا محمودیان به عنوان معاون صنایع دستی خوشحال شدم زیرا معتقدم او فرد پاکدستی است و همیشه به صحبت‌های هنرمندان گوش داده است اما این‌ها شروط کافی و لازم برای معاون صنایع دستی نیستند.
او با بیان اینکه ما انتظار داریم معاون صنایع دستی از مشاوران جوان‌تری در این حوزه استفاده کند، گفت: صنایع‌دستی ما از این رنج می‌برد که ما هیچ وقت نتوانستیم تجزیه و تحلیل درستی درباره آن داشته باشیم. اصلا صنایع دستی چیست و چه چیزی را می‌توان صنایع دستی دانست. آیا می‌توانیم صنایع دستی خود را با تعابیر امروزی تطبیق دهیم؟ یا کافی است که از همان تعریف گذشته یعنی کسی که کار گذشتگان را با دست تکرار می‌کند، استفاده کنیم؟ در حالی که در دنیای امروزی نقش اصلی را خلاقیت و نوآوری ایفا می‌کند.
این هنرمند اضافه کرد: صنایع دستی تنها کار دستی نیست، بلکه یکسری احساسات، عواطف و اندیشه‌های جدید را به مخاطب القا می‌کند. امروزه طراحی، دانش هنرمند، نوع نگاه و ارتباطی که او با مواد اولیه برقرار می‌کند و افکاری که می‌خواهد بیان کند با مواد اولیه ابراز می‌شود. هنر به هیچ وجه یک کار فردی محسوب نمی‌شود بلکه یک کار جمعی است. زمانی که مخاطبان یک اثر هنری را می‌بینند به این نتیجه می‌رسند که جامعه به رشدی رسیده که توانسته یک اثر را خلق کند. اعضای یک جامعه به خود می‌بالند که توانسته‌اند اثری داشته باشد که نتیجه تفکر جمعی جامعه است.
حسینی با بیان اینکه در جلسه‌ای که روز شنبه (۲۰ مرداد ماه) در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار شد، فرصت نشد که هنرمندان تمام صحبت های خود را مطرح کنند، افزود: من و هنرمندان دیگر در حوزه شیشه از معاون صنایع دستی می‌خواهیم که درباره مشاوران خود تجدید نظر و از نیروهای جوان استفاده کند. معاون صنایع دستی بارها اعلام کرده است ما پول می‌گیریم تا برای هنرمندان کار کنیم. این حرف به ما اجاز می‌دهد تا معاونت را نقد و درخواست‌هایمان را مطرح کنیم.
او با اشاره به اختیاراتی که برخی از پرسنل معاونت صنایع دستی دارند، اظهار کرد: وقتی تعاریفی برای صنایع دستی مشخص نیست، تعریفی هم برای پرسنلی که در معاونت کار می‌کنند، مشخص نیست. آیا با وجود تعداد زیادی از هنرمندان، پرسنل صنایع دستی این اجازه را دارند که کارهای خودشان را در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها ارائه دهند؟
این هنرمند گفت: برای چهارمین بار قرار است اتفاقاتی در استان تهران بیفتد و یکسری می‌خواهند مرکز شیشه راه‌اندازی کنند. پیش از این، راه‌اندازی چنین مرکزی سه بار پیش رفت و با شکست مواجه شد! آقای میرزالو ـ مدیرکل توسعه و ترویج ـ برای دومین بار این کار را به کمک همکارانش انجام داد. اگر این کار با شکست مواجه شده است چرا برای چندمین بار باید تکرار شود؟ و اگر موفق بوده چرا همان را گسترش ندادند؟
حسینی بیان کرد: قبل از اینکه حرکت چهارمی اتفاق بیفتد می‌خواهیم برای ما هنرمندان شیشه‌گر مدرن که بسیاری از ما خارج از ایران درس خوانده‌ایم، درباره این موضوع روشنگری و شفاف‌سازی شود. چه موانعی پیش آمده که اقدامات گذشته برای راه‌اندازی کوره‌های شیشه‌گری به نتیجه نرسید؟ آیا اشتباهاتی در کار بوده است؟ چرا کوره‌ها گوشه‌ای از موزه آبگینه افتاده است و از آن هیچ بهره‌برداری نمی شود؟
او به بخش دیگری از صحبت‌های معاون صنایع دستی با هنرمندان درباره شرکت در نمایشگاه‌های خارجی اشاره کرد و افزود: خانم محمودیان در این باره اعلام کرد هنرمندانی می‌توانند در نمایشگاه‌های خارج از کشور شرکت کنند که خودشان توانایی تامین وثیقه برای دریافت ویزا و تامین هزینه‌های مالی این کار را داشته باشند. ما نمی‌دانیم حمایت معاونت صنایع دستی کجاست؟ کجا شروع و چه موقع تمام می‌شود؟ اصلا حمایت مادی است یا معنوی؟ اگر کسی واقعا هنرمند است پس می‌توان تشخیص داد که او توانایی معرفی و انتقال آداب و فرهنگ ایران را در نمایشگاه‌های خارجی به دنیا دارد.
این هنرمند اعلام کرد: آیا سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نمی‌تواند پشتیبان یک هنرمند باشد و برای او ویزا بگیرد؟ تمام دنیا چنین کارهایی را برای هنرمندان کشورشان انجام می‌دهند. بعید می‌دانم هنرمندی در ایران تا به حال از چنین موقعیتی بهره‌مند شده و از آن سوء استفاده کرده باشد. اگر هم چنین اتفاقی افتاده است به ما بگویند که به این دلیل نمی‌توانند چنین حمایتی از هنرمند داشته باشند.
حسینی با بیان اینکه بالاخره یک روز باید برای هنرمندان صنایع دستی مشخص شود که این سازمان چه حمایتی می‌تواند از آنها داشته باشد؟ گفت: بیمه هنرمندان صنایع دستی قطع شد و من همیشه در این زمینه منتقد دوطرفه بودم زیرا از سوی هنرمندان نیز سوء استفاده شد و کسانی از این بیمه استفاده کردند که شایستگی آن را نداشتند و هنرمند نبودند. در کارگاه‌های شیشه از نگهبان گرفته تا کارگر صفر همه بیمه صنایع دستی شدند و این اشتباه بزرگی بود که هنرمندان انجام دادند و این کار هیچ وقت نقد نشد. از طرفی دولت به این موضوع دقیق نگاه نکرد و به یک‌باره بیمه هنرمندان را قطع کرد و سال‌هاست که هنرمندان صنایع دستی به این موضوع اعتراض دارند و هیچ اتفاقی هم نمی افتد و همچنان مسوولان وعده می دهند.
او بیان کرد: خیلی خوب است که معاونت صنایع دستی برای چگونگی برگزاری نمایشگاه صنایع دستی جلسه‌ای با هنرمندان برگزار می‌کند. درست است که خانم محمودیان به تازگی معاون صنایع دستی شده است و ما نیز این موضوع را درک می‌کنیم اما باید نقد هم داشته باشیم تا پیش برویم. نقد ما دلسوزانه است. کسی که نقد می‌کند راهکار دارد اما کسی که غر می‌زند هیچ راهکاری ندارد.
این هنرمند گفت: من بر اساس دانش ۲۰ ساله از هنری که انجام می‌دهم، احساس می‌کنم که نقد انجام می‌دهم که البته ممکن است اشتباه هم باشد. به قول بزرگمهر همه چیز را همگان دانند و همگان هنوز از مادر زاده نشدند. ولی با برگزاری جلسه‌ای که بیشتر از ۱۰ روز به افتتاح نمایشگاه صنایع دستی مانده است نیز اتفاق خاصی نخواهد افتاد زیرا در این مدت زمان کم آنقدر معاونت درگیر برگزاری نمایشگاه است که بعید می‌دانم بتواند از نظر هنرمندان استفاده کند. برگزاری این نمایشگاه حداقل به سه یا چهار ماه زمان نیاز دارد. امیدواریم در نمایشگاه‌های بعدی با یک تیم جوان‌تر و پاکدست خیلی زودتر از مدت زمان این دوره، از نظر و مشارکت هنرمندان در این زمینه استفاده کنند.
