حساب و کتاب دولاپهنای آقای وزیر با دولت برای نوسازی مدارس

اکنون هزاران کلاس درس فعال در نقاط مختلف کشور، در حالی نیازمند توجه ویژه مسئولان آموزش و پرورش برای بازسازی و یا مقاوم سازی هستند که موضع گیری‌های برخی مقامات این نهاد بزرگ، امید‌ها را برای حل این مشکلات به ناامیدی تبدیل می‌کند؛ مقاماتی چون وزیر آموزش و پرورش که گاه آمار و ارقام ارائه شده آن‌ها نه تنها با واقعیت‌ها همخوانی ندارد، بلکه ظن بی صداقتی وی و همکارانش را در عمل به رسالت‌های محوله افزایش می‌دهد.

به گزارش تابناک، یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که اکنون بسیاری از مدارس کشور را متوجه خود کرده و به دنبال آن، خسارات جانی و مالی قابل تأملی نیز به جامعه دانش آموزی کشور وارد می‌شود، مسأله فرسودگی شمار بسیاری از مدارس در استان‌های مختلف است؛ حقیقتی انکارنکردنی که نیازمند بررسی کارشناسی و دقیق متولیان امر است تا در سریع‌ترین زمان ممکن به رفع نقایص ممکن بپردازند.

فرسودگی بسیاری از مدارس کشور به ویژه در مناطق محروم از آنجایی جدی‌تر می‌نماید که به یاد آوریم، در همین سال تحصیلی جدید، ریزش دیوار یکی از مدارس روستایی در سنندج به مرگ یکی از دانش آموزان استان کردستان منجر شد و سابق بر این نیز فرسودگی مدارس و نیز تجهیزات موجود در آن‌ها حوادث تلخی مثل آتش سوزی دختران مدرسه شین آباد شهرستان پیرانشهر را رقم زده است.

هر چند به موجب قانون، مسئولیت نوسازی و تجهیز مدارس کل کشور با بودجه سالانه مشخص و جدا از وزارت آموزش و پرورش به سازمانی با همین نام واگذار شده است، به هر صورت وزیر آموزش و پرورش کشور را به عنوان متولی اصلی این نهاد بزرگ باید مسئول اول و آخر رخداد‌هایی دانست که در این حوزه صورت می‌گیرد.

سید محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش در همین رابطه شنبه هفته جاری در نشستی که با همکاران فرهنگی خود در شهرستان خوانسار استان اصفهان داشت، به مسائلی اشاره کرد که حداقل به لحاظ عددی با واقعیت‌های موجود همخوانی ندارد و نشان از نوعی زیاده طلبی وزیر در عمل به رسالت‌های محوله اش دارد.

سیدمحمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش در نشست مورد اشاره گفت: همه ما می‌دانیم آموزش و پرورش به دلایل مختلف با مشکلات عدیده‌ای روبه روست. فضا و تجهیزات آموزشی ما به نحوی نیست که بتوانیم آموزش و پرورش خیلی خوبی را تقدیم دانش‌آموزان کنیم. نیروی انسانی ما امکانات و تجهیرات مناسب ندارد. برنامه‌های درسی ما به شکل سنتی طراحی شده و در حال اجراست و ساختار نظام آموزشی و مدیریت آموزش و پرورش ما نیز دچار مشکلات زیادی است.

وی ادامه داد: وقتی این مشکلات را تجزیه و تحلیل و بررسی می‌کنیم، با کوهی از موانع در مقابل خود مواجه می‌شویم که اگر به آموخته‌های خود و امید برای ساختن آینده ایران اتکا نکنیم، نمی‌توانیم این موانع را از سر راه برداریم.

وزیر آموزش و پرورش در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به فرسوده بودن ۳۰ درصد از مدارس کشور گفت: این مدارس نیازمند تخریب، بازسازی و یا مقاوم سازی است؛ اعتباری که برای این اقدام نیاز داریم ۹۰هزار میلیارد تومان است؛ این بدان معناست که اگر یک روز من بخواهم یک بار برای همیشه مشکل فضای آموزشی را حل کنم، باید نزدیک دو سال از اعتبارات آموزش و پرورش را کاملا به این امر اختصاص دهم.

همان طور که وزیر آموزش و پرورش نیز در ادامه سخنان خود و برای ملموس‌تر کردن رقم ۹۰ هزار میلیاردی که برای نوسازی ۳۰ درصد مدارس کشور به آن اشاره می‌کند، این رقم چیزی حدود دو سال از اعتبارات کامل وزارت آموزش و پرورش با همه هزینه‌های سنگینی که دارد شامل می‌شود.

اما آیا واقعاً برای بازسازی تنها ۳۰ درصد از کل مدارس کشور که نیاز به بازسازی دارند، به چنین رقم سنگینی نیاز است؟

برای پاسخ به این پرسش، باید آمار کل مدارس فعال کشور را پیدا کرد و پس از جدا کردن ۳۰ درصد این مدارس محاسبه کرد که وزارت آموزش و پرورش واقعاً برای نوسازی هر مدرسه چه میزان نیاز دارد؟

هر چند یافتن آمارهای دقیق در مورد تعداد مدارس فعال کشور چندان آسان نیست، در مورد آمار دقیق مدارس کشور یکی از آخرین اظهار نظرها مربوط به اسفند ماه سال۱۳۹۳ است که طی آن خسرو نظری، رئیس مرکز برنامه‌ریزی، نیروی انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش گفت: در مجموع ۵۵۹ هزار و ۲۴۳ کلاس درس و در مجموع ۱۰۷ هزار و ۱۷۱ مدرسه در کشور وجود دارد.

با توجه به گفته‌های رئیس مرکز برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش که آمار کلی مدارس را ۱۰۷ هزار و ۱۷۱ مورد اعلام کرده است، اکنون ۳۲ هزار مدرسه کشور ـ با توجه به رقم ۳۰ درصدی که وزیر اعلام کرد ـ فرسوده است و باید نوسازی شوند.

کنار هم گذاشتن رقمی که وزیر آموزش و پرورش برای نوسازی ۳۰ درصد از مدارس کشور به آن اشاره کرد، یعنی ۹۰ هزار میلیارد تومان با ۳۲ هزار مدرسه فرسوده، بیانگر رقم قابل توجهی است که آقای وزیر برای نوسازی این تعداد مدرسه نیاز دارد.

با یک حساب و کتاب ساده، می‌توان دریافت که آموزش و پرورش با این شرایطی که به آن اشاره شد، برای هر مدرسه چیزی حدود ۳ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد! رقم نجومی و فوق العاده زیادی که مشخص نیست با این رقم قرار است کدام مدرسه در کدام منطقه از کشور ساخته شود!

رقمی که بطحایی به آن اشاره کرده است، یعنی ۹۰ هزار میلیارد تومان حتی اگر بر همه کلاس‌های درس موجود در کشور و نه فقط کلاس‌های فرسوده تقسیم شود، باز هم رقم ۱۶۰ میلیون تومان برای هر مدرسه را نشان می‌دهد که باور این رقم نیز چندان آسان نیست.

یک منبع آگاه که در زمینه ساخت و ساز مدارس فعال است و با رقم‌های واقعی ساخت و ساز واحد‌های آموزشی کشور آشنایی دارد، در رابطه با این گفته‌ها به خبرنگار «تابناک»، گفت: این رقم کاملاً اشتباه است. بزرگ‌ترین مشکلی که سبب می‌شود مسئولان ارشد آموزش و پرورش در این رابطه دچار چنین خطا‌های فاحشی شوند و آمار‌های اشتباه ارائه دهند، این است که آن‌ها آمار دقیقی از مدارس کشور و نیاز‌های آن‌ها ندارند و به همین خاطر مجبور می‌شوند، آمار‌های متناقض و اشتباه ارائه کنند.

وی با اشاره به اینکه تا پیش از افزایش هزینه‌ها و در سال‌های گذشته هزینه ساخت یک کلاس درس از صفر تا صد چیزی حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان هزینه بر می‌داشت، اضافه کرد، اکنون و در جریان افزایش هزینه‌ها نیز این رقم نهایتاً به ۱۵۰ میلیون تومان رسیده است.

این منبع آگاه همچنین اضافه کرد: به این موضوع این مهم را نیز باید اضافه کرد که منظور از هر کلاس درس به همراه همه نیاز‌های جانبی مثل اتاق معلم، سرویس بهداشتی و… است و چون بسیاری از مدارس کشور، چند کلاس دارند، قطعاً هزینه‌ها به مراتب از ۱۵۰ میلیون تومان کمتر است.

بنابراین می توان مدعی شد، آنچه فرایند ساخت و ساز و نوسازی مدارس کشور را مختل و با روند کند همراه کرده است، نه مشکل اعتبار و بودجه، بلکه آمار و ارقام و محاسبات غلطی است که وزارت آموزش و پرورش در آن گرفتار است و چنین فضایی اجازه هر گونه اقدام عاجل و اساسی در این مسیر را از مسئولان گرفته است.