جنگ تخفیف‌های نفتی بین ایران و عربستان
در 5 سال گذشته وزارت نفت برای بالابردن فروش نفت ایران تخفیف های قابل توجهی به مشتریان نفتی می داد و اکنون نیز در شرایطی که هنوز تحریم ها آغاز نشده است بیشترین تخفیف را در طول 14 سال اخیر به مشتریان خود می دهد.
عربستان سعودی که بزرگترین تولیدکننده عضو اوپک است، تولید نفت خود را برای جبران افت تولید کشورهای دیگر افزایش داده است و از طرف دیگر قیمت‌های خود را به بازار آسیا را برای جذب مشتریان بیشتر کاهش داده است.
خبرگزاری بلومبرگ نیز مدعی شده است ایران قیمت فروش رسمی همه گریدهای خود به همه بازارها برای سپتامبر را کاهش داده و تلاش کرده است پیش از اجرای تحریم‌های آمریکا در نوامبر، حداکثر درآمد را از فروش نفت خود کسب کند. تهران قیمت گریدهای نفتی خود را در مقایسه با گریدهای مشابه سعودی به پایین‌ترین میزان در بیش از یک دهه گذشته کاهش داده است.
* ایران چقدر در فروش نفت تخفیف می‌دهد؟
شرکت ملی نفت ایران اخیرا قیمت فروش رسمی گرید “ایران لایت” را به میزان ۸۰ سنت در هر بشکه کاهش داد که بیشترین تخفیف در طول 14 سال گذشته است.
این تخفیف در حالی داده می شود که سعودی‌ها اوایل ماه میلادی جاری قیمت گرید “عرب لایت” برای بازار آسیا را ۷۰ سنت در هر بشکه کاهش داده بودند.عربستان سعودی قیمت فروش همه گریدهای خود برای همه بازارها به جز آمریکا را کاهش داد.
اکنون ایران، قیمت فروش همه گریدهای خود برای همه بازارها را کاهش داده و قیمت گریدهای “ایران لایت”، “ایران هوی”، “فروزان” و “سروش” به آسیا، اروپای شمال غربی و مدیترانه را بین ۵۰ سنت تا ۱.۴۵ دلار با توجه به بازار و گریدها کاهش داده است.
قیمت فروش گریدهای “ایران هوی” و “فروزان” به آسیا در مقایسه با گریدهای سعودی مشابه به پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۰۰ رسید.
هدف سعودی‌ها از کاهش قیمت، جلب خریداران بیشتر به منظور سود بردن از پالایشگاه‌هایی در آسیا است که بدنبال کاهش خرید نفت از ایران به دلیل ترس از تحریم‌های آمریکا هستند.
اما ارائه تخفیف برای تهران کاهش قیمت به منظور انگیزه بخشیدن به پالایشگاه‌های خریدار نفت ایران برای ادامه خریدشان است. مشتریان نفتی ایران همچنین مدت اعتبار بیشتر و تقریبا هزینه حمل رایگان دریافت می‌کنند.
*تایید داخلی خبر تخفیف فروش نفت
در همین رابطه یک مقام وزارت نفت که نخواسته است نامش فاش شود در واکنش به خبرها مبنی بر ارزان فروشی نفت به مشتریان آسیایی به یکی از رسانه ها گفته است: «دادن تخفیف به مشتریان جزئی از ذات بازارهای جهانی به شمار می‌رود که توسط همه صادرکنندگان نفت انجام می‌شود.»
در پی وضع تحریم‌های نفتی توسط آمریکا که از ماه نوامبر آغاز خواهند شد، ایران تلاش می‌کند با ارائه تخفیف در قیمت، مشتریان آسیایی را به خرید و پذیرش ریسک ترغیب کند. مقامات آمریکا از کشورهای جهان خواسته‌اند به واردات نفت از ایران خاتمه دهند.
هند، کره جنوبی و ژاپن عمده واردکنندگان آسیایی نفت ایران اعلام کرده‌اند که در حال متوقف کردن خرید نفت از ایران هستند. چین با این‌حال از قبول درخواست آمریکا برای کاهش خرید نفت از ایران خودداری کرده است، هرچند گفته است میزان واردات خود را از ایران افزایش نخواهد داد.
متوسط صادرات نفت ایران بدون احتساب میعانات گازی در چهار ماه نخست امسال روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه بوده است.
این گزارش حاکی است تخفیف فروش نفت به مشتریان نفتی در صورتی که هنوز تحریم های نفتی آغاز نشده است در حالی در دستور کار مسئولان فروش نفت ایران قرار گرفته است که این رویه در طول 5 سال گذشته بارها و بارها اجرایی شده است. مسئولان فروش نفت ایران در طول تحریم سال های 90 و 91 اعلام کرده اند حتی یک سنت هم تخفیف به هیچ یک از مشتریان نفتی خود نداده اند و تنها تخفیف حمل با نفتکش ها و استفاده از بیمه های داخلی بود که البته هزینه و بیمه نیز از مشتریان نفت ایران اخذ شده است.
* درکنار تخفیف کاهش تولید هم در دستور کار است؟
اما موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که در دوره تحریم های قبلی یکی از سیاست هایی که اجرا شد و برخی از آن به عنوان حفظ ذخایر نفتی و برخی نیز به عنوان خیانت یادکردند کاهش تولید نفت بود.
برخی از کارشناسان صنعت نفت معتقدند اگر تولید نفت بنا به تصمیماتی از یک میدان کاهش یابد باید هزینه های بسیار زیادی صرف شود تا تولید به میزان قبلی باز گردد. به همین دلیل حتی در شرایط تحریم نباید تولید کاهش یابد و باید به دنبال بازارهایی بود که نفت تولید شده به فروش رسد و یا اینکه باید این نفت با افزایش ظرفیت پالایشگاهی تبدیل به فراورده های باکیفیت شود که متاسفانه همانطور که می دانیم در طول 5 سال گذشته حتی یک بشکه هم به ظرفیت پالایشی کشور افزوده نشد و مشخص نیست آیا وزارت نفت تصمیم به کاهش تکلیفی خواهد گرفت یا خیر.
