توسل مدیران کرجی به نور خورشید برای حل یک بلای انسان ساز

میلیون ها شهروند ساکن در استان البرز، به ویژه جمعیت قابل توجهی که در کلانشهر کرج زندگی می کنند، در معرض تهدید بزرگ و وحشتناکی قرار دارند که مدیران و مسئولان شهری نیز به آن اعتراف می کنند؛ اعترافی که هر چند به صورت صریح به آن اشاره ای نمی شود، اما در بطن سخنانشان پنهان است و با کمی تأمل می توان متوجه آن شد.

به گزارش تابناک، در کنار همه آسیب و تهدید‌هایی مثل آلودگی هوا که کلانشهر کرج با جمعیتی بالغ بر یک و نیم میلیون نفر را تهدید می‌کند، باید به معضل بزرگ زباله‌های شهری و فرایند دفن آن اشاره کرد که علی رغم گذشت سال‌های فراوان و تحولات شگرف در نوع مدیریت زباله‌های شهری، هنوز در این شهر بزرگ به شکل سنتی اداره می‌شود.

سخن از محل دفن زباله‌های شهری کرج و حومه آن در منطقه‌ای به نام حلقه دره است که به واسطه بی توجهی مسئولان و ناظران حوزه بهداشت و سلامت کشور در مسیر صحیحی مدیریت نشده است و اکنون پس از سال‌ها دفن زباله در این منطقه به یک چالش و تهدید بزرگ انسانی تبدیل شده است که هیچ کس توان انکار خسارت‌های آن بر روی سلامت شهروندان را ندارد.

حلقه دره منطقه‌ای غیر مسکونی در ضلع جنوب غربی شهر کرج است که البته فاصله بسیار اندکی با شهر و روستا‌های اطراف مثل ملک آباد، رامجین، مهرشهر، مشکین دشت، ماهدشت و… دارد و به واسطه نزدیک به دو هزار تن زباله در روز، اکنون میزبان میلیون‌ها تن زباله است.

در مورد دفن میلیون‌ها تن زباله در منطقه حلقه دره، نکته نگران کننده آن است روند جمع آوری، دفن، محافظت و بازیافت زباله‌های کلانشهر کرج از استاندارد‌های علمی و اصولی فاصله دارد و در همه سال‌های گذشته نیز اقدام موثری در این باره صورت نگرفته است.

علی رغم ده‌ها سال دفن زباله در منطقه حلقه دره، دفن زباله در این مکان هنوز به شکل سنتی ادامه دارد و روند‌های توسعه یافته‌ای که در بسیاری از کشور‌های جهان در این باره مورد استفاده قرار می‌گیرد، هنوز در این منطقه به صورت عملیاتی در دستور کار مدیران شهری کرج قرار نگرفته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد روزانه چیزی حدود ۲ هزار تن زباله در منطقه حلقه دره دفن می‌شود، هر ثانیه چیزی حدود ۴ لیتر شیرابه به حجم شیرابه‌های محل دفن زباله اضافه می‌شود و در حال حاضر چیزی حدود ۱۰۰ هزار متر مکعب شیرابه در حلقه دره جمع شده است.

هنوز فرایند تأسیس و نهایی شدن حوضچه‌های جمع آوری شیرابه در این محل دفن زباله به صورت کامل عملیاتی نشده و ساخت لندفیل‌های بهداشتی نیز که لازمه کمک به سلامت زیست طبیعی است، نیمه کاره رها شده است. از سویی نیز کارخانه کمپوست زباله‌های شهری کرج نیز به تازگی به مرحله بهره برداری مجدد رسیده و هنوز برای عملیاتی شدن نهایی درگیر فرایند‌های اداری و واگذاری به پیمانکار است.

در چنین فضای غیر قابل باور و تحملی، شنیدن سخنان مدیران شهری کرج که انتظار می‌رفت در همه این سال‌ها اقدام موثری برای رفع این بحران و معضل انسانی صورت دهند، خالی از لطف نیست!

اوایل شهریور ماه سال جاری، علی‌اصغر نصیری سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرج در گفت و گویی مشروح با رسانه‌ها ضمن تأیید معضلات موجود در رابطه با محل دفن زباله‌های شهری حلقه دره از احتمال کم نفوذ شیرابه‌های این منطقه به آب‌های زیر زمینی سخن گفت و از طرح جدید شهرداری کرج برای آبیاری درختان و پوشش گیاهی منطقه با شیرابه‌های زباله رونمایی کرد.

سرپرست مدیریت پسماند شهرداری کرج، هفته جاری نیز در همین باره به «ایسنا» گفت: در مرکز دفن زباله حلقه دره هر ثانیه ۴ لیتر شیرابه به شیرابه‌های قبلی اضافه می‌شود. طبق بررسی‌های صورت گرفته، پیش بینی می‌شود در حال حاضر ۱۰۰ هزار مترمکعب (۱۰۰ میلیون لیتر) شیرابه در مرکز دفن زباله حلقه دره وجود داشته باشد.

نصیری با اشاره به اینکه این شیرابه‌ها به منابع آب‌های زیرزمینی نفوذ نکرده‌اند، ادامه داد: آزمایشات انجام شده نشان می‌دهد جنس و بافت خاک در منطقه حلقه دره نفوذ ناپذیر است و همین باعث شده شیرابه‌ها به منابع آب‌های زیرزمینی نفوذ نکنند. یکی از راه‌های خلاصی از شیرابه‌ها تبخیر با نور خورشید است و خوشبختانه تابستان امسال بخش زیادی از این شیرابه‌ها در معرض نور خورشید تبخیر شده است.

وی اظهار کرد: تنها ایراد تبخیر شیرابه‌ها از طریق نور خورشید بوی نامطبوعی است که در فرایند تبخیر در فضا متساعد می‌شود.

وی با اشاره به این‌که در حال رایزنی برای تولید مصالح ساختمانی از شیرابه‌ها هستیم، گفت: چند شرکت در این خصوص اعلام آمادگی کرده‌اند که در حال بررسی صلاحیت آن‌ها و استاندارد‌های محصولات نهایی آن‌ها هستیم. این شرکت‌ها امکان تولید مصالح ساختمانی از جمله جدول، سنگ فرش و … را دارند و اگر این بررسی‌ها به توافق و قرارداد ختم شود بخشی از نیاز شهر در این خصوص تأمین می‌شود.

سخنان جدید مسئول مدیریت پسماند شهرداری کرج در رابطه با معضل زباله‌های شهری این شهر و به صورت مکان جغرافیایی حلقه دره، از آن جهت قابل تأمل است که نه تنها این گفته‌ها با تا حدودی با مواضع قبلی متفاوت است، بلکه هنوز طرح و اقدامات روی زمین مانده قبلی به سرانجام نرسیده است، به طرح و اقدامات جدید اشاره دارد.

وی بخش عمده‌ای از راهکار حل مشکل شیرابه‌های زباله (۱۰۰ هزار مترمکعب) را تابش نور خورشید و تبخیر توصیف می‌کند و از سویی نیز در حالی سخن از تلاش برای تولید مصالح ساختمانی از شیرابه زباله‌های شهری می‌زند که از آن سو طرح‌هایی مثل کارخانه کمپوست، ساخت لندفیل‌های بهداشتی، نهایی کردن حوضچه‌های شیرابه و پروژه کاشت درختچه‌های همسان با شیرابه ه. زباله‌ها بلاتکلیف باقی مانده است.

بر این اساس، پرسش مهم و اصلی این است که مدیران گذشته شهرداری کرج دقیقاٌ در این حوزه چه اقدامی انجام داده اند که اکنون مدیران کنونی هنوز در گیر و دار انتخاب راهبرد و روش‌های بهینه برخورد با این معضل زیست محیطی بلاتکلیف هستند؟

موضوع دیگر این است که مدیران کنونی شهر کرج نیز گویا هنوز برای حل این معضل خانمان برانداز به یک استراتژی کلیدی و اساسی دست نیافته اند و تنها به شکل سنتی با میلیون‌ها تن زباله شهری برخورد می‌کنند، بلکه در این مسیر پا را از دیگر مدیران شهری کشور نیز فراتر گذاشته و چشم انتظار تابش خورشیدی هستند که به تبخیر شیرابه‌ها کمک و وظیفه خطیر آن‌ها را آسان کند!