ترامپ و بومرنگ ایران / تهران لقمه آسانی برای واشنگتن نخواهد بود؛ آیا ترامپ مرتکب یک خطای استراتژیک شد؟
ایندین اکسپرس نوشت: هفت ماه پس از صدور دستور ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از توافق هسته ای با ایران، تحریم های گسترده علیه صادرات نفت ایران علاوه بر صنایع کشتیرانی و هوانوردی دوباره برقرار شدند. تحریم های جدید در کل، آثار بسیار فراگیرتری بر فعالیت های اقتصادی جهانی و بازار نفت خواهند داشت و به طور خاص برای ژئوپلیتیک خاورمیانه. این ریسک بزرگی برای ترامپ بود که دردسر آن در انتخابات میان دوره ای گریبانگیرش شد. نتایج انتخابات الکترال به معنی ضربه بزرگی به به موقعیت دولت ترامپ و سیاست سختگیرانه اش علیه ایران بود. هرچند با وجود اکثریت دموکرات در مجلس، بسیار بعید است که آمریکا به توافق برجام بازگردد. اما سیاست اعمال تحریم بر ایران به منظور بی ثبات سازی اوضاع این کشور نیز کار آسانی برای دولت ترامپ و همکارانش نخواهد بود.
به گزارش انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: تاکنون تحریم ها موجب بی ثباتی و دشواری برای ایران نشده اند. اگر معلوم شود که تدابیر جدید نتیجه بخش نخواهند بود، به احتمال زیاد آمریکا به تحریم های بیشتری روی خواهد آورد. به علاوه رویکرد خصومت ورزانه دولت ترامپ علیه ایران خواهد شد. طبق گفته وزیر امورخارجه آمریکا، مایک پمپئو، “ایران یک گزینه دارد: یا باید با چرخش ۱۸۰ درجه ای رفتار یک کشور عادی را در پیش بگیرد یا شاهد سقوط اقتصادش باشد”. این همراه با اظهارات وزیر خزانه داری آمریکا، استیون منوچین بود که گفت: “تحریم های جدید برای ایران این موضوع را روشن ساخته که آنها با انزوا و رکود اقتصادی رو به افزایشی مواجه خواهند بود تا روزی که تحول اساسی در رفتار بی ثبات کننده خود نشان دهند”.
هم اکنون تمام چشم ها به صادرات نفت ایران دوخته شده اگرچه آمریکا به هشت کشور از جمله هند معافیت موقت اعطا کرده تا به واردات نفت از ایران ادامه دهند. جالب است که یونان و ایتالیا از این معافیت برخوردار شده اند اما آلمان، فرانسه و سایر کشورهای اروپایی نه. یک دلیل این می تواند باشد که آمریکا در پی تنبیه کشورهایی است که قصد دارند یک سازوکار مالی مستقل برای تجارت با ایران تاسیس کنند تا تحریم های آمریکا را دور بزنند. با این وجود اکثر متحدان اروپایی آمریکا به علاوه چین و روسیه از برجام پشتیبانی خواهند کرد. به همین دلیل است که ایران اعتماد زیادی به سیاست ضدآمریکایی خود دارد. چندی پیش جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در مصاحبه با روزنامه یو اس ای تودی، هرگونه احتمال مذاکره ایران با دولت ترامپ را رد کرد. او گفت: “باید زمینه برای مذاکره ثمربخش وجود داشته باشد و این الزاما به معنی یک دولت جدید نخواهد بود بلکه رویکردی جدید و متفاوت می طلبد. منظورم این است که ما هرگز در یک اتمسفر مثبت مذاکره نکردیم. این به مردم آمریکا ربط دارد که چه کسی را به عنوان رهبر خود انتخاب کنند. ما خواهان رویکرد جدیدی هستیم و کسی که پشت آن است برای ما مهم نیست”.
سخت است که ایران به طرز مناسبی بحران ناشی از تحریم ها را اداره کند و برای بخشی از جمعیت خود نیازهای اساسی را تامین کند. اما برای ایران داستان این گونه نیست. اگرچه تحریم ها روی کاغذ مانع دسترسی به تامین مالی جهانی از طریق شرکت های وابسته می شود، فرصت های واقعی برای گردانندگان اقتصاد ایران در بازارهای سیاه نهفته است و قاچاق درآمدزای کالاهای مصرفی. نباید فراموش کنیم که ۱۰ درصد ارزش صادرات ایران را کالاهای قاچاق تشکیل می دهد.
از این منظر تحریم های جدیدی که دولت ترامپ بر ایران تحمیل کرده است، تاثیر فوری بر مالکان شرکت های بزرگ ایرانی نخواهند داشت. با جمعیتی ۸۰ میلیونی که اکثرشان تحصیلکرده هستند، ایران لقمه آسانی برای آمریکا نخواهد بود. بنابراین اگر جوانان ایرانی به علت سیاست خاورمیانه جدید ترامپ به دشمن آمریکا تبدیل شوند، این یک خطای بزرگ راهبردی برای آمریکا خواهد بود.
