تحریم روسیه برترانزیت سایه انداخت/آلترناتیوی برای کریدورشمال-جنوب

با توجه به تحریم های اتحادیه اروپا علیه روسیه و کاهش احتمال موفقیت کریدور شمال ـ جنوب، کریدور جنوب ـ غرب می‌تواند بهترین آلترناتیو برای کریدورهای ترانزیتی ایران باشد.

اخیرا ۵ کشور ایران، آذربایجان، گرجستان اوکراین و لهستان توافقنامه ای با حضور مدیران عامل راه آهن های این کشور به امضا رساندند که به کریدور جنوب ـ غرب مشهور شد این کریدور از بندر بمبئی در هند (جنوب) شروع شده و تا «پوزنان» لهستان (غرب) ادامه می یابد.

دبیرخانه و کارگروه این کریدور در شرکت راه آهن (تهران) تشکیل و فعالیت آن آغاز شده است. ولی کشور میزبان برگزاری نشست های مربوطه، آذربایجان بود. کشورهای شرکت کننده در نشست های متعدد مربوط به این کریدور، در خصوص تنظیم و تصویب تعرفه های حمل بار در مسیر بمبئی ـ بندرعباس ـ آستارا و همچنین نرخ این تعرفه ها در ادامه مسیر به سمت کشورهای آذربایجان، گرجستان، اوکراین و لهستان با یکدیگر به توافق رسیدند.

نیم نگاهی به صنعت حمل و نقل لهستان؛ هاب ترانزیتی اروپا

صنعت حمل و نقل و ترانزیت بین المللی به عنوان یکی از صنایع و منابع بزرگ لهستان به حساب می آید. این صنعت تقریبا سالانه درآمدی معادل ۵۷ میلیارد دلار را برای لهستان به ارمغان می آورد. این کشور هفتمین قدرت ترانزیت اتحادیه اروپا به حساب آمده که تنها در سال ۲۰۱۵، دستکم ۱.۸ میلیارد تن کالا از طریق مسیرهای ترانزیت ترکیبی این کشور جابه جا شده است.

اگرچه حمل و نقل جاده ای بیشترین سهم بازار ترانزیت لهستان را به خود تخصیص داده، اما سهم راه آهن از این بازار پر سود نیز درخور توجه است. در سال ۲۰۱۵، حدود ۱۴ درصد از بار جابه جا شده (معادل ۲۲۸ میلیون تن) در مسیرهای ترانزیتی لهستان از طریق ۱۹ هزار و ۲۳۱ کیلومتر خطوط راه آهن این کشور انجام شده است.

ترمینال باری بین المللی ریلی ـ جاده ای پوزنان واقع در نزدیکی مرز با بلاروس، اواخر سال ۲۰۱۳ میلادی با ظرفیت ۲۶ هزار تن بار در سال افتتاح شده و مورد بهره برداری قرار گرفت. ترمینال باری مالازویچ نیز در سال ۱۹۷۵ در غرب لهستان افتتاح شده که قدیمی ترین و البته بزرگ ترین ترمینال باری لهستان به شمار می آید. ظرفیت بار حمل شده سالانه ترمینال مالازویچ نیز حدود ۴۰ هزار کانتینر در سال اعلام شده است.

کریدور جنوب ـ غرب جایگزین مناسب کریدور شمال ـ جنوب

اگرچه وزارت راه و شهرسازی و سایر نهادهای سیاست گذار در حوزه ترانزیت و تجارت خارجی ایران بیشترین سرمایه گذاری را بر روی کریدور شمال ـ جنوب شامل بندر بمبئی، بندرعباس، جمهوری آذربایجان و سپس روسیه و نهایتا هلسینکی (پایتخت فنلاند) برنامه ریزی کرده اند، اما با توجه به سرد شدن روابط اروپای غربی و شمالی با روسیه، از میزان کارآیی این پروژه کاسته شده است.

این در حالی است که با توجه به اینکه لهستان به دلیل قرار گرفتن در حد فاصل اروپای شرقی و غربی یکی از هاب های ترانزیتی اروپاست، می توان با فعال کردن کریدور جنوب ـ غرب به درآمدهای ترانزیتی ریلی و جاده ای افزود.

نقش اصلی کریدور جنوب ـ غرب تحقق حمل و نقل کالا بین کشورهای اتحادیه اروپایی و هند است. این کریدور از کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان، گرجستان، اوکراین و لهستان عبور می کند و زمان ارسال کالا بین اروپا و هند را کاهش می دهد و کالاها از این مسیر ترانزیتی ۱۵ روزه به مقصد می رسند.

کریدور جنوب ـ غرب؛ عامل افزایش تجارت ایران و اسکاندیناوی

مهدی ترابی کارشناس حمل و نقل بین الملل در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره کریدور جنوب ـ غرب با اشاره به اهمیت یافتن جایگزین مناسب برای کریدور شمال ـ جنوب تا زمان رونق یافتن اقتصاد روسیه و بازاریابی مناسب برای این کریدور، اظهار کرد: به نظر می رسد کریدور جدید جنوب ـ غرب نه تنها فرصت هایی جدید و قابل توجه در ترانزیت بین المللی کشورمان به خصوص در دوران پسابرجام به وجود می آورد، بلکه تا حد زیادی نیز از نقایص ایجاد شده ناشی از تحریم های اتحادیه اروپا علیه روسیه درمسیرکریدور شمال ـ جنوب خواهد کاست.

به گزارش مهر،وی ادامه داد: همچنین استفاده از مسیر ترانزیت بین المللی لهستان به عنوان بزرگترین هاب ترانزیتی اروپا و موقعیت سوق الجیشی مناسب این کشور و دسترسی به بازارهای کشورهایی همچون آلمان (از سمت غرب) و منطقه اسکاندیناوی (از سمت شمال) از دیگر نکات مثبت موجود بر سر راه کریدور ترانزیتی جنوب ـ غرب است که باید آن را مورد توجه قرار داد.

این کارشناس ترانزیت بین الملل کالا در خصوص اثرگذار بودن فعال شدن کریدور جنوب ـ غرب بر اقتصاد داخلی خاطرنشان کرد: با توجه به وضعیت اقتصادی مناسب کشورهای حوزه اسکاندیناوی همچون سوئد، نروژ و فنلاند و همچنین وابستگی بخش عمده ای از صنایع سنگین و فولاد صنعتی مورد نیاز کشور به این کشورها به خصوص سوئد، اهمیت فعال شدن این کریدور دو چندان خواهد شد.