تا زمانی که رانت توزیع کنیم، صف رانت هم تشکیل می‌شود
مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره وضعیت بازار ارز گفت: تا زمانی که شما رانت توزیع کنید، صف رانت نیز تشکیل می‌شود.
حریری در پاسخ به این سوال که چرا با وجود اعلام مقامات کشور مبنی بر ثبات نسبی قیمت دلار در ده روز اخیر، صف های طولانی برای خرید ارز تشکیل می شود، گفت: تا زمانی که شما رانت توزیع کنید صف رانت تشکیل نیز می شود و این موضوع عجیبی نیست؛ فرقی هم نمی کند که محدودیت ایجادشده تا سقف صد دلار باشد یا هزار دلار.
او در عین حال تصریح کرد: سهمیه بندی برای خرید دلار نشان می دهد که دولت کافی دلار برای عرضه در بازار ندارند.
این عضو اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: در حال حاضر نه تنها مردم عادی بلکه فعالان اقتصادی هم اطلاعی از اوضاع عرضه ارز ندارند؛ چراکه بانک مرکزی شفافیت ندارد. با یک حساب سرانگشتی می توان به این نتیجه رسید که در حال حاضر منابع و درآمدهای ارزی دولت از مصارف آن بیشتر است؛ در حال حاضر با وجود آنکه گمرک و هیچ ارگانی رسمی دیگری آمار دقیقی نمی دهند، می توان گفت حدود 100 میلیارد دلار از نفت و صادرات غیرنفتی درآمد ارزی داریم؛ در مقابل نیز مجموع واردات، قاچاق و نیز مصارف دیگر ارزی کشور در نهایت به 80 میلیارد دلار می رسد. یعنی 20 میلیارد دلار مازاد منابع ارزی داریم و در این شرایط نباید کمبود ارز داشته باشیم.
در گفت‌وگو با انتخاب حریری در پاسخ به این سوال که چرا با وجود مازاد 20 میلیارد دلاری ارز، در بازار کمبود داریم گفت: در این شرایط چند اتفاق می تواند رخ داده باشد؛ یکی اینکه با یک تقاضای تعریف نشده و خروج ارز و سرمایه از کشور روبرو باشیم که به نظر من تقاضا هم وجود دارد؛ شاهد این موضوع هم این است که شما به هر نقطه ای از دنیا که سفر کنید، از اسپانیا در انتهای اروپا گرفته تا ترکیه، در حاشیه جنوبی خلیج فارس و نیز در آمریکا و کانادا و … هر ساله دارندگان املاکی که ماهیت ایرانی دارند بیشتر می شود. یعنی یکی از بزرگترین خریداران املاک در این کشورها ایرانی ها هستند و این به مفهوم خروج سرمایه است و جایی هم ثبت نمی شود.
او ادامه داد: موضوع دیگر این است که مردم به خاطر آینده ناروشنی که از فضای اقتصادی وجود دارد، می خواهند پس اندازهای خرد خود را به کالایی تبدیل کنند که دست کم ارزش بین المللی آن پایین نیاید. بنابراین این حق را باید به مردم داد که پس اندازهای خود را تبدیل کنند و این خود بخشی از تقاضای بازار ارز را تشکیل می دهد.
حریری افزود: نکته دیگر این است که کسی به صورت شفاف وضعیت بازار را توضیح نمی دهد. وظیفه بانک مرکزی و دولت این است که وضعیت ارزی کشور را به صورت شفاف با مردم در میان بگذارند. اگر ما به دلیل محدودیت های بانکی نمی توانیم تمام ارز حاصل از فروش نفت را به داخل کشور منتقل کنیم، این موضوع باید به صورت شفاف توضیح داده شود.
نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین تصریح کرد: نامحرم دانستن مردم و همزمان تقاضا از آنها برای همکاری، کار بی ربطی است؛ ما در شرایطی می توانیم از مردم تقاضای همکاری کنیم که با آنها صادق باشیم. مجموعه این موارد نشان می دهد که مدیریت سیستم های ارزی و بانکی کشور مدیریت ناموفقی است.
او در پاسخ به این سوال که آیا ورود پلیس به بازار ارز و دستگیری برخی سوداگران تاثیری در بازار دارد یا خیر گفت: ما از دهه 70 شاهد این موضوعات بوده ایم؛ اینکه سیاستگذار مالی ما هر زمانی که قافیه تنگ آید چنین کاری کنند، نشان می دهد دستگاه سیاستگذار ارزی کار خود را بلد نیست.
حریری گفت: اینکه شما برای جابجایی 15 میلیون تومان باید فرم شبا پر کنید – که البته کار درستی است – ولی با یک تلفن با صرافی می توانید ده ها میلیون دلار را جابجا کنید نشان می دهد بازار ارز ما بازار بدون نظم است.
او ادامه داد: در گذشته به بهانه تحریم ها، بازار ارز از درون بانک ها به خیابان فردوسی آمد. صرافی ها در دنیا برای انجام کار تجاری سنگین قیمت تعریف نشده اند؛ صرافی برای تامین نیاز توریست و تبدیل پول خود به پول ملی است. باید تمام سعی سیاستگذاران ما این باشد که بازار ارز را به بانک ها برگرداند تا دست کم با تعداد محدودی سازمان طرف روبرو شویم که کنترل پذیر باشند.
