تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم برجام بر مذاکرات میان کره شمالی و آمریکا
حدود پنج روز پیش بود که بعد از برگزاری مسابقات المپیک زمستانی در کره جنوبی، جایی که ورزشکاران دو کره تحت یک پرچم به مسابقات اعزام شدند، کره شمالی آمادگی خود برای مذاکره با آمریکا بر سر فعالیت‌های هسته‌ای خود را اعلام کرد. خبری که با دیدار رهبر کره شمالی با رئیس‌جمهور کره جنوبی تکمیل شد تا بمب آسیایی این بار به‌گونه‌ای دیگر در رسانه‌های دنیا منفجر شود.
روابط دو کره که از زمان برگزاری بازی‌های المپیک زمستانی رو به بهبود گذاشته است، همچنان در حال گسترش است، و به دنبال دیدارهای فرستادگان ویژه سئول با مقامات کره شمالی، اکنون خبر از دیدار و مذاکره میان رهبران کره شمالی و ایالات‌متحده توجهات جهانی را به خود جلب کرده است.
بعد از دیدار مقامات کره جنوبی و کره شمالی، سفیران کره جنوبی با پیامی از سوی رهبر کره شمالی عازم واشنگتن شدند. پیامی که حاکی از آمادگی کره شمالی برای مذاکره بر سر توقف فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی کره شمالی بود. در پی انتقال پیام آقای کیم درباره آمادگی کره شمالی برای توقف آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی و مذاکره درباره خلع سلاح هسته‌ای، سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید از آمادگی آقای ترامپ برای دیدار با آقای کیم در مکان و زمانی که هنوز مشخص نشده، خبر داد.
به گزارش «تابناک» این مسئله می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین تحولات در نظم و امنیت جهانی بعد از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی نامیده شود. نفس خبر مذاکرات میان کره شمالی و آمریکا خود نشان از در راه بودن این تحولات می‌دهد.
اما درحالی‌که این مسئله به‌خودی‌خود موضوعی جالب‌توجه است که اکنون در حدود یک هفته توجهات رسانه‌های مختلف در سراسر جهان را به خود مشغول ساخته است، نکته‌ای که اخیراً توجه برخی تحلیلگران را جلب کرده، آثار و تبعات مستقیم این مذاکره میان کره شمالی و آمریکا بر برجام و توافق هسته‌ای ایران است.
بر همین اساس، باربارا اسلاوین تحلیلگر مسائل امنیت بین‌الملل در مطلبی در نشریه اکسیوس، با اشاره به دو جنبه متفاوت از مذاکرات آینده میان کره شمالی و آمریکا، بیان کرده است که این مذاکرات می‌تواند منجر به این خوش‌بینی باشد که کره درنهایت خلع سلاح اتمی و موشکی خواهد شد، یا آنکه این نگرانی را در پی داشته باشد که درنهایت فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای این کشور از سوی آمریکا به رسمیت و مشروعیت شناخته شود.
وی اشاره می‌کند که بااین‌حال برای همه آن‌هایی که تلاش دارند تا آمریکا را همچنان به توافق هسته‌ای با ایران پایبند نگاه‌دارند این مذاکرات می‌تواند کاملاً مشوق و هیجان‌انگیز باشد.
وی سپس به نکات جالب‌توجهی اشاره می‌کند که ارتباط تنگاتنگ میان توافق هسته‌ای ایران و مذاکرات با کره شمالی را نشان می‌دهد. ازجمله این‌که اگر تا ۱۲ ما می دونالد ترامپ اقدام به تمدید تعلیق تحریم‌های ایران نکند که خود این به معنی خروج آمریکا از برجام و توافق هسته‌ای است، مذاکره برای توافق خلع سلاح با کره شمالی بسیار مشکل خواهد بود.
وی همچنین اشاره می‌کند که علیرغم آنکه ایران بیان کرده که با خروج آمریکا هنوز هم می‌توان با حضور روسیه، چین و اروپا برجام را زنده نگاه داشت، اما با خروج آمریکا از برجام ایران اقدام به فشار برای کاستن از حجم محدودیت‌های قرارگرفته بر برنامه هسته‌ای‌اش طبق برجام خواهد کرد.
اسلاوین ادامه می‌دهد که همچنین در صورت عقب‌نشینی آمریکا از برجام، این اقدام منجر به برانگیخته شدن دشمنی و ایجاد چندپارگی در میان جامعه‌ای خواهد شد که واشنگتن به حضور و اتحاد آن‌ها برای تحریم جدی کره شمالی و ایران نیاز شدیدی دارد و درنتیجه اهرم فشار از سوی واشنگتن در این خصوص از بین خواهد رفت.
وی نتیجه می‌گیرد که اگر ایالات‌متحده خواهان آن است که بهترین نتیجه را فرصت پیش‌آمده برای مذاکرات با کره شمالی بگیرد و کشورهای مؤثر مانند چین را در این مسئله همچنان حامی خود داشته باشد، باقی ماندن در برجام و پایبندی به تعهدات خود در توافق هسته‌ای با ایران بهترین گزینه برای کاخ سفید است.
از سوی دیگر روزنامه وال‌استریت ژورنال در مطلبی مشابه به موضوع ارتباط میان مذاکرات آمریکا و کره شمالی با توافق هسته‌ای ایران پرداخته است. این روزنامه بیان کرده است که افراد ذی‌ربط در توافق هسته‌ای ایران مدت‌هاست می‌گویند سرنوشت این توافقنامه، ممکن است بر دیپلماسی کره شمالی تأثیر زیادی داشته باشد. این افراد این استدلال را مطرح کرده‌اند که خارج شدن ترامپ از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران موجب خواهد شد رهبر کره شمالی به این نتیجه برسد که نمی‌تواند بر تضمین‌های امنیتی که وی به‌طورقطع در ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای پیونگ‌یانگ خواستار دریافت آن‌ها از آمریکاست حساب کند.
اکنون برخی از همان افراد می‌گویند برعکس این موضوع روی خواهد داد. درحالی‌که فرصت دیپلماسی با کره شمالی ناگهان فراهم شده است، ممکن است ترامپ متقاعد شود که از بین بردن توافق ایران می‌تواند موجب تقویت موضع وی در برخورد با کره شمالی شود.
وندی شرمن مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای آمریکا در توافق هسته‌ای ایران که سال‌ها در دولت کلینتون هدایت دیپلماسی با کره شمالی را به عهده داشته است، گفت: «منطق این است که اگر آمریکا از توافق ایران خارج شود، این کار اعتبار آمریکا را تضعیف می‌کند. باوجوداین، ترامپ ممکن است به سبب نحوه عملکرد خود تا حدودی معتقد باشد پاره کردن توافق هسته‌ای این پیام را ارسال خواهد کرد که او درباره آنچه آن را توافقی بد می‌نامد، مذاکره نمی‌کند. این فاجعه خواهد بود زیرا ترامپ بعدازآن هم‌زمان با دو بحران هسته‌ای روبرو می‌شود.»
یک دیپلمات ارشد غربی دیگر گفت مذاکرات با رهبر کره شمالی احتمالاً برای توافق ایران، خبری بد است. این دیپلمات گفت: «این خطر وجود دارد که ترامپ بگوید توافق ایران توافقی بد بود و ما به شما نشان خواهیم داد که کار چطور باید انجام شود»!
برخی منتقدان توافق ایران، با این نظر موافق‌اند. جیمز کارافانو معاون رئیس اندیشکده آمریکایی بنیاد هریتج که در حلقه انتقال قدرت ترامپ حضور داشته است گفت: «رئیس‌جمهور آمریکا دراین‌باره جدی است که توافق هسته‌ای ایران به‌اندازه کافی خوب نیست. کیم یاد خواهد گرفت اگر قرار است توافقی به دست بیاید، باید این توافق بسیار قاطع‌تر از برجام باشد»!
