بوی مزاحم در تاق‌بستان به مشام می‌رسد
دنده کبابی‌ها، حجاری‌های ساسانی «تاق بستان» را محاصره کرده‌اند، بوی غذا اغلب در محوطه تاریخی پیچیده، حوضچه مقابل تاق‌ها هم که شدیدا به لایروبی نیاز دارد، طور دیگری برای این اثر تاریخی مزاحمت ایجاد کرده است.
فاصله باربکیوها تا حریم تاق‌بستان شاید به ۲۰ متر هم نرسد. سال‌هاست که آن حوالی پاتوق کرده‌اند. عصرها که جمعیت بیشتری به محیط تفرجگاهی تاق‌بستان مراجعه می‌کند، دود و چربی کبابی‌ها اطراف هم بیشتر می‌شود. داخل محوطه نیز دریاچه‌ای وجود دارد که بوی نامطبوع آن با رایحه دنده کباب درآمیخته و مزاحمی جدی – مخصوصا در تابستان‌ها – برای بازدیدکنندگان و گردشگران شده است.
به اعتقاد معاون پایگاه جهانی بیستون و تاق بستان، تنها راه نجات این اثر تاریخی با قدمتی در حدود ۱۵۰۰ سال، «ایحاد حریم بو» است.
پیمان نعمتی در این‌باره به ایسنا، بیشتر توضیح داد: یکی از مباحث جدید در میراث جهانی، “حریم بو” است، برای همین قصد داریم در تاق بستان، دنده کبابی‌ها را عقب‌تر ببریم تا حریم بو برای این محوطه تاریخی و گردشگر حفظ شود.
یکی از مباحث جدید در میراث جهانی، “حریم بو” است، برای همین قصد داریم در تاق بستان، دنده کبابی‌ها را عقب‌تر ببریم تا حریم بو برای این محوطه تاریخی و گردشگر حفظ شود.
پروژه‌ی عقب‌کشی کباب‌فروشی‌های حاشیه تاق‌بستان مدت‌هاست مطرح شده، تقریبا از زمان ثبت این اثر در فهرست پیشنهادی یونسکو در سال ۲۰۰۷ که تامین نشدن اعتبار لازم برای تملک مغازه‌ها و اغذیه‌فروشی‌های اطراف آن، تا کنون اجرای این طرح را به تعویق انداخته و به نگرانی‌ها درباره‌ی جا ماندن این اثر تاریخی از فهرست میراث جهانی یونسکو، دامن زده است.
معاون پایگاه جهانی بیستون و تاق بستان سپس درباره‌ی بوی نامطبوع استخر مقابل تاق‌بستان که گاه مزاحمت ایجاد می‌کند و اغلب گردشگران خارجی به آن اشاره کرده‌اند، گفت: زمانی در محوطه طاق بستان، حوضچه‌ای یا استخر بتنی وجود داشت که ما آن را تغییر داده و دریاچه را به حالت اولیه برگرداندیم. ایجاد این تحول براساس عکس‌ها و تصاویر قدیمی بازمانده از اواخر قاجار و دوران صفوی بوده است.
نعمتی اضافه کرد: برای بازگرداندن دریاچه به حالت اولیه، بتن‌ها را برداشتیم، آب را به کف طبیعی رساندیم تا دریاچه زنده شود، در پی این اقدام، گیاهانی هم روییدند که ما روزانه و هفتگی این گیاهان را هرس می‌کنیم، اما دوباره سبز می‌شوند. با چند شرکت و متخصص در این زمینه صحبت شده تا به ما کمک دهند که چگونه این علف‌ها و گیاهان کفِ دریاچه را می‌توانیم بخشکانیم که نه به محیط زیست صدمه‌ای وارد شود، و هم بویی که در تابستان زیاد می‌شود از بین برود. برای اجرای چنین ایده‌ای هم مشکل اعتبار نداریم.
وی در ادامه در پاسخ به این که تدبیر برای محافظت از حجاری‌های تاق‌ها با توجه به دسترسی برخی بازدیدکنندگان به آن، علی‌رغم گذر آب از مقابل تاق بستان و این تصور که مسیر عبور دشوار شده است، گفت: با احیای چشمه‌ی مقابل، کف تاق از سطح زمین، یک متر و ۴۰ سانتی‌متر فاصله پیدا کرده و باعث شده کسی نتواند به داخل آن رفت و آمد کند. اگر هم رفت‌وآمدی شده، قطع به یقین از سوی کارشناسان بوده، چون ما در حال حاضر از دانشگاه برلین، مشاورهایی برای بیستون داریم که در زمینه مرمت آثار و نقوش کار می‌کنند، گاهی آن‌ها را به داخل تاق‌ها برای بررسی، می‌بریم تا از این فرصت، استفاده کرده باشیم.
معاون پایگاه جهانی بیستون و تاق بستان اضافه کرد: برای دسترسی گردشگران به درون تاق‌ها، طرحی وجود دارد که هنوز تکمیل نشده، اما احتمالا تا پایان سال به نتیجه برسد. طرح طوری است که در عین ایجاد دسترسی، همیشه هم تاق‌ها را در دسترس بازدیدکننده و گردشگر قرار نمی‌دهد.
نعمتی گفت: نمی‌خواهیم به خاطر گذاشتن محافظ در مقابل تاق‌ها و حجاری‌ها، منظر آن‌ها را خراب کنیم، هیچ کجای دنیا از نرده فلزی برای خراب کردن منظر استفاده نمی‌کنند، آن هم فقط به بهانه محفاظت کردن! معتقدیم برای جلوگیری از تخریب باید فرهنگ سازی شود. باید حفاظ‌ها حذف شود تا مردم راحت یک اثر تاریخی را ببیند. ما اینجا یگان حفاظت داریم که به صورت کادری، صبح و بعدازظهر حضور دارند و حواس‌شان به تاق بستان است.
تاق بستان، حجاری بازمانده از دوران ساسانیان در منطقه کرمانشاه است که روایتگر چند صحنه‌ی تاریخی از تاج‌گذاری شاهانی چون خسرو پرویز، اردشیر دوم، شاهپور دوم و سوم و دارای چند سنگ نوشته به خط پهلوی است و مراسمی از شکار گراز توسط سوارکاران همراه با نواختن موسیقی با سازهای باستانی همچون چنگ را نیز به تصویر کشیده است.
این اثر تاریخی هنوز موفق به ثبت جهانی نشده، اما به گفته زهرا احمدی‌پور ـ رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـ، قرار است پرونده آن برای ثبت جهانی، بررسی شود. البته با توجه به شمار پرونده‌های در اولویت و محدودیت ارسال آن‌ها به یونسکو، تاق بستان با آن که در سال ۲۰۰۷ در فهرست پیشنهادی یونسکو ثبت شده، فعلا در نوبت بررسی است.
