بلایی که یک شب نخوابیدن سر انسان می آورد

دانشمندان در مطالعه جدیدی به این نتیجه رسیده‌اند که تنها یک شب نخوابیدن می‌تواند کاری کند که مغز شما یک تا دو سال پیرتر به‌نظر برسد. البته این اثر دائمی نیست و با یک شب خواب مناسب و استراحت‌دادن به مغز، ظاهراً می‌توان آن را جبران کرد.

محققان در مطالعه جدیدی با استفاده از یادگیری ماشینی توانسته‌اند از روی اسکن‌های MRI سن مغز را حدس بزنند. در این روش سن مغز کسانی که نخوابیده بودند با کسانی که خوابیده بودند، مقایسه شد. درنهایت به‌نظر می‌رسید که یک شب بیداری کامل تغییراتی را در مغز به‌وجود می‌آورد که معمولاً پس از یک الی دو سال افزایش سن مشاهده می‌شود.

دانشمندان برای انجام این پژوهش از پنج مجموعه داده شامل اطلاعات ۱۳۴ نفر در چهار گروه استفاده کردند. این گروه‌ها شامل افرادی می‌شد که در یک شب اصلاً نخوابیده بودند، افرادی که حدود سه ساعت در یک شب خوابیده بودند، افرادی که در پنج شب، هر شب پنج ساعت خوابیده بودند و گروه کنترل که هر شب هشت ساعت خوابیده بودند. همچنین هر گروه حداقل یک شب را به‌عنوان معیار به‌طور کامل (هشت ساعت) خوابیده بود.

تخمین سن مغز با الگوریتم یادگیری ماشینی

داوطلبان پس از هر شب آزمایش تحت اسکن MRI قرار گرفتند تا محققان ببینند که شکل مغز آن‌ها قبل و بعد از بی‌خوابی چگونه تغییر کرده است. درنهایت این اسکن‌ها به یک الگوریتم یادگیری ماشینی به نام brainageR داده شد که با اسکن مغزی بیش از 3000 نفر آموزش داده شده بود.

محققان می‌گویند هوش مصنوعی تخمین زد مغز افرادی که در یک شب به‌طور کامل نخوابیده بودند، به‌شکل میانگین یک تا دو سال پیرتر شده بود. البته این تغییر پس از یک شب خوابیدن برطرف می‌شد. در دیگر گروه‌ها تفاوت چشمگیری در وضعیت سن مغز دیده نشد.

«جودیت کرول»، استادیار روان‌پزشکی و علوم زیست‌رفتاری دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس که در این مطالعه نقشی نداشته است، می‌گوید بررسی سن مغز برای تحقیق پیرامون اثرات بی‌خوابی روش بسیار جالبی است. بااین‌حال با توجه به تعداد محدود شرکت‌کنندگان در این تحقیق، نمی‌توان نتیجه‌گیری جامعی داشت. مقاله مربوط به این پژوهش در مجله Journal of Neuroscience منتشر شده است.