بلاتکلیفی سه‌ساله اطلس صنایع‌دستی خوزستان
دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا از عدم انتشار و بلاتکلیفی مجموعه ۱۴ جلدی اطلس صنایع‌دستی استان خوزستان، پس از گذشت سه سال خبر داد.
مجتبی گهستونی دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا، ضمن اشاره به تنوع صنایع‌دستی در استان خوزستان گفت:صنایع دستی، برگرفته از ذوق و خلاقیت هنری، مهارت فنی، مواد اولیه طبیعی و بومی و بینش صنعتگران نسبت به جهان پیرامونی آنها است. این حیطه، با تکیه بر سابقۀ تاریخی، ویژگی‌های اقلیمی و طبیعی محیط زندگی، فرهنگ تولیدکننده و مصرف‌کننده و… علاوه‌بر عملکرد مادی، حامل پیام‌های فرهنگی و ویژگی‌های قومی و ملی سرزمین مبدأ به شمار می‌آید و استان خوزستان با توجه به موقعیت جغرافیایی و قدمت تاریخی‌اش، از گوناگونی بی‌نظیری در زمینۀ صنایع‌دستی برخوردار است.
گهستونی ادامه داد: حفظ و رونق این صنایع دستی متنوع بومی، ازطریق برنامه‌ریزی امکان‌پذیر است و این امر، مستلزم بهره‌گیری از مجموعۀ جامع مستندات، اطلاعات و آمارهای جدید، قابل اعتماد و دقیق است و بدون شک چنین منبعی، راه‌گشای بسیاری از مشکلات و مسائل پیش رو در زمینه‌های مربوط به این حوزه خواهد بود. همچنین مسیر توسعه این بخش را مشخص کرده، تهدیدها، فرصت‌ها و نقاط قوت و ضعف صنایع‌دستی استان را تعیین کرده و آمادگی لازم برای حرکت در مسیر توسعه این بخش را فراهم می‌کند.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان با اعلام اینکه اطلس صنایع‌دستی خوزستان سرنوشت مبهمی پیدا کرده است گفت: در فروردین‌ماه ۱۳۹۲ بنا به درخواست معاونت صنایع دستی استان خوزستان، افشین حیدری، مسال تهیه و تدوین اطلس صنایع‌دستی خوزستان با هدف یکپارچه‌سازی اطلاعات در این حوزه و برنامه‌ریزی دقیق برای حفظ، احیا و توسعۀ صنایع دستی این استان مطرح شد. در همان زمان اصرار معاونت صنایع دستی بر این بود که طرح مذکور در بازۀ زمانی کمتر از یک سال به پایان رسیده و با حضور مسئولان کشوری و استانی رونمایی و معرفی شود. به همین دلیل تمام ضمانت‌های لازم در قالب تعهدات شفاهی به مجری این طرح داده شد تا در اسرع وقت عملیات اجرایی طرح آغاز شود.
گهستونی در ادامه گفت: پس از تأیید پرسش‌نامه، پیشنهاد این طرح پژوهشی از سوی مسئولان ادارۀ میراث فرهنگی خوزستان، اجرای طرح توسط گروهی از پژوهشگران، متشکل از اعضای هیئت علمی دانشگاه و کارشناسان صنایع‌دستی، میراث فرهنگی و هنر به سرپرستی عباس رحیمی، عضو هیئت علمی دانشگاه و پژوهشگر حوزۀ صنایع دستی و به نمایندگی از موسسۀ پژوهش هنر برزان آغاز شد و مجری طرح، به مدت دو سال اغلب کارگاه‌ها، موزه‌ها، فروشگاه‌ها، محصولات، نیروی انسانی و سایر جنبه‌های مربوط به صنایع دستی مناطق مختلف استان خوزستان را مورد بررسی قرار داده و حدود هفتاد درصد از طرح را در قالب ۸۰۰۰ صفحه تهیه نمود. اغلب مطالب، عکس‌ها، طرح‌ها، نقشه‌ها و نمودارهای این طرح به‌صورت دست‌اول و به روش میدانی تهیه شد و از صدها منبع کتابخانه‌ای نیز برای تنظیم پیشینۀ تاریخی گرایش‌های مختلف صنایع دستی خوزستان و تجزیه و تحلیل وضعیت آنها بهره‌برداری شد.
این فعال میراث فرهنگی افزود: این طرح با ابتکار و احساس مسئولیت مجری طرح، فراتر از اطلس و به‌صورت دانش‌نامه تنظیم شده و دربرگیرندۀ اطلاعات جامع حدود ۷۰ گرایش صنایع دستی بومی استان خوزستان (فعال، منسوخ و نیمه منسوخ) است. هرکدام از این گرایش‌ها نیز، شامل اطلاعات جامع پیرامون پیشنیۀ تاریخی و معرفی، پراکندگی جغرافیایی، وضعیت کارگاه‌ها، مواد اولیه، ابزارهای تولید، محصولات، نقش‌مایه‌ها و طرح‌ها، زمینه‌های فرهنگی، منابع انسانی، روش‌های تولید و آمارهای مربوطه است.
گهستونی با اشاره به اهداف گردآوری اطلس صنایع‌دستی خوزستان گفت: مستندنگاری و معرفی جامع گرایش‌های صنایع‌دستی بومی خوزستان به‌طور تفکیک‌شده، شناسایی پتانسیل‌های موجود، آسیب‌شناسی صنایع‌دستی استان خوزستان و راهکارهای ارتقای آن، تعیین وضعیت مقوله‌های استانداردسازی، مستندنگاری، بسته‌بندی، صادرات، آموزش، نشان مرغوبیت ملی و بین‌المللی، ثبت معنوی و… صنایع دستی خوزستان، گردآوری و ارائۀ بانک‌های اطلاعاتی صنعتگران، نقوش بومی، انجمن‌ها و نهادهای فعال، پژوهش‌های انجام‌شده از جمله اهداف پژوهشی طرح مذکور است.
وی در ادامه بیان کرد: با این‌حال، پس از گذشت سه سال از آغاز این طرح و صرف وقت و هزینۀ قابل توجه برای مجری که برپایۀ اعتماد به درخواست‌های مکرر مدیران ادارۀ کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان صورت گرفته، تاکنون هیچ اقدامی ازسوی کارفرما برای تنظیم قرارداد فیمابین انجام نشده که امید است با توجه به نیاز مبرم صنایع دستی استان خوزستان به این طرح جامع، تأمین اعتبار این طرح و به سرانجام‌رساندن آن، در دستور کار ادارۀ کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان قرار گیرد.
