بررسی روند اشتغال و بیکاری در10 سال گذشته؛ عملکرد ناموفق دولت های نهم و دهم درایجاداشتغال

اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران در گزارشی به بررسی روند اشتغال و بیکاری کشور در 10 سال گذشته پرداخته است.

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، در این گزارش آمده است: اشتغال درحال حاضر مهم ترین چالشی است که کشور و به خصوص اقتصاد ایران با آن دست به گریبان است، تاجایی که بسیاری از کارشناسان و مسئولان عالی رتبه کشور از آن به عنوان «سونامی بیکاری» یاد می کنند. موضوعی که رئیس جمهور هم همیشه بر حل آن و اولویتش در برنامه های دولت صحبت کرده است: «اساسا می‌دانید که الان یک معضل بزرگ ما معضل بیکاری است و این که کشور ما امروز نزدیک سه و نیم میلیون بیکار دارد این از آن نقاط بسیار غم انگیز برای کشور ما هست چون بیکاری به غیر از مشکلات اقتصادی خیلی تبعات دیگری هم به همراه خودش خواهد داشت و خوب در میان بیکاران، بیکاران فارغ‌التحصیل دانشگاه ها خیلی زیاد هست، 867 هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی بیکار امروز وجود دارد و بنابراین باید طراحی بشود برای شغل آنها راه حل اساسی اشتغال رونق هست یعنی ما باید تولید را به حرکت در بیاوریم شما وقتی می‌بینید هر روز یک کارخانه‌ای تعطیل می‌شود حتی آن که شاغل هم هست دارد بیکار می‌شود وقتی یک کارخانه جدید افتتاح می‌شود معنی اش این هست که افراد جدیدی می‌توانند مشغول به کار بشوند وقتی بهره‌وری بالا می‌رود در یک کارخانه معناش این هست که ظرفیت جدید دارد ایجاد می‌شود وقتی ما در جامعه ما بتوانیم تولید را به حرکت در بیاوریم بحث اشتغال را ما می‌توانیم حل و فصل بکنیم.»
به گفته مسئولان دولتی هر سال در کشو باید 700 هزار شغل جدید ایجاد شود تا ایران در سال های آینده با بحران بیکاری به خصوص بیکاری تحصیلکردگان رو به رو نشود، واقعیت این است که کشور در 10 سال گذشته و در جریان فعالیت دولت های نهم و دهم و تا حدودی یازدهم عملکرد مثبتی در اشتغال و کاهش بیکاری نداشته است تا جایی که حضور 61 درصدی جمعیت غیرفعال در جمعیت در سن کار طی سال های 1384 تا 1395 و به تبع آن کاهش نرخ مشارکت، خود گواه این مسئله است.
طبق آمارهای رسمی و پژوهش های انجام شده از سوی مرکز پژوهش های مجلس از نیمه دهه 1380 تا سال های ابتدایی دهه 1390 خالص اشتغالزایی کشور صفر بوده، باوجود اینکه جمعیت جوان کشور در این سال ها به بیشترین تعداد خود درهمین سال ها رسیده است.
البته در این دوران نرخ بیکاری به تناسب با این شرایط افزایش نیافته، بلکه علت این امر جمعیت غیرفعال در کشور است. همین موضوع باعث شده است نرخ مشارکت در سال های 1384 تا 1390 همواره رو به کاهش باشد.
از سال 1391 تا 1393 نرخ مشارکت تقریبا ثابت مانده و روند کاهشی آن متوقف مانده و در سال های 1394 و 1395 تاکنون پیوسته نرخ مشارکت در حال افزایش بوده است.

** روند بیکاری کشور در یک دهه اخیر
روند نرخ بیکاری طی یک دهه گذشته نشان می دهد که از سال 1384 تا 1389 نرخ بیکاری روندی افزایشی داشته و از سال 1390 تا 1392 نرخ بیکاری روندی کاهشی را تجربه کرده و پس از آن تا سال 1395 دوباره افزایش نرخ بیکاری مشاهده می شود. آمارها نشان می دهد در سال های 1394 تا 1395 یک میلیون و سیصد هزار نفر به جمعیت شاغلان اضافه شده و البته همزمان با آن به جمعیت بیکار کشور هم افزوده شده به شکلی که آمار بیکاران از 2.5 میلیون نفر به 3.2 میلیون نفر رسیده است.
به گزارش ایرنا، مرکز آمار ایران اعلام کرد: بررسی نرخ بیکاری افراد 10 ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که 12.6 درصد از جمعیت فعال کشور در بهار امسال بیکار بوده‌اند.
روند تغییرات این نرخ حاکی از آن است که این شاخص نسبت به بهار 1395 معادل 0.4 درصد و نسبت به زمستان 1395 معادل 0.1 درصد افزایش داشته است.
در بهار امسال 40.6 درصد جمعیت 10 ساله و بیش‌تر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار 1395) 1/1 درصد و نسبت به فصل قبل (زمستان 1395)، 1.7 درصد افزایش داشته است.
نرخ بیکاری جوانان 15 تا 29 ساله حاکی از آن است که 26.4 درصد از فعالان این گروه سنی در بهار 1396 بیکار بوده‌اند.
بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار 1395)1.5 درصد و نسبت به فصل قبل (زمستان 1395)، 0.9 درصد افزایش یافته است.
بررسی سهم اشتغال ناقص نشان می‌دهد که در بهار 1396معادل 10.2 درصد جمعیت شاغل،‌ به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیش‌تر و…) کم‌تر از 44 ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند.
این در حالی است که 40.9 درصد از شاغلین 15 ساله و بیش‌تر، 49 ساعت و بیش‌تر در هفته کار کرده‌اند.
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در بهار 1396، بخش خدمات با 49.8 درصد بیش­‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است.
در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با 5.31 درصد و کشاورزی با 18.7 درصد قرار دارند .