با انتخاب بن سلمان، عربستان علیه ایران تهاجمی تر می شود / احتمالا خطرات بیشتری در راه است

آتلانتیک نوشت: در دسامبر 2015 سرویس اطلاعاتی آلمان طی یک بیانیه مسائلی را برای خبرگزاری ها افشا کرد. این سرویس گفته بود که سران جدید عربستان در بی ثبات کردن منطقه نقش دارند. همچنین گفته شده بود که ملک سلمان و مشاورانش مدتهاست که سیاست خارجی محتاطانه شان را با سیاست مداخله جویانه جایگزین کرده اند. آلمان ها در این ماجرا از فرزند محبوب ملک سلمان نیز نام برده بودند و گفته بودند او به سرعت به عنوان معاون ولیعهد انتخاب شده و بعد وزیر دفاع شده و علاوه بر این در مسائل مختلف اقتصادی حضور پررنگی دارد. آنها همچنین نسبت به افزایش قدرت شاهزاده جوان و بی تجربه هشدار داده بودند و گفته بودند او در تلاش است که خود را به عنوان جانشین پدرش در شرایطی که او هنوز زنده است معرفی کند.

شاهزاده و ولیعهد جدید عربستان کیست؟

سلمان اخیرا در سن 81سالگی برادر زاده اش را از سمت ولیعهدی برکنار کرد و محمد پسرش را به عنوان ولیعهد برگزید. شاهزاده 31 ساله به این ترتیب جای پای خود را محکم کرده و اکنون به احتمال زیادی برای چند دهه پادشاه عربستان خواهد بود. بن سلمان سیاست خارجی عربستان را در خاورمیانه تهاجمی کرده است به ویژه در قبال ایران. سلمان جوان بعد از اینکه پدرش در سال 2015 به قدرت رسید، نیروی پشت پرده سیاست عربستان شناخته می شود. او عربستان را به سمت جنگ با یمن سوق داد و در کمپینی در همین اواخر انزوای قطر را هدایت کرده است و اقتصاد عرستان را به سمت استقلال از نفت برده است.

تحکیم قدرت بن سلمان میتواند به معنای درگیری و بی ثباتی بیشتر در منطقه باشد . او چشم انداز مذاکره با ایران را قویا رد کرده است و گفته ایران به دنبال سیطره بر جهان اسلام است و میخواهد نقش سنتی عربستان به عنوان خادم حرمین شریفین را نیز از آنها بگیرد.

او اخیرا در یک مصاحبه با شبکه عربستانی گفته بود ما هدف اصلی جمهوری اسلامی هستیم. به همین منظور باید سعی کنیم تا جنگ را به درون ایران بکشانیم.

قدرت گرفتن بن سلمان به نزدیکی آل سعود یا دست کم بخش هایی از خاندان آل سعود به دولت ترامپ نیز کمک خواهد کرد. ترامپ با شاهزاده جوان ارتباط خوب دارد و شاهزاده با داماد ترامپ جرارد کوشنر نیز رفاقت هایی دارد. در ماه مارس بن سلمان به دیدار ترامپ در کاخ سفید رفت و ترامپ اولین سفر خارجی اش را به عربستان کرد. کوشنر و بن سلمان به همکاری هایشان در مسائل جزیی برای هفته ها ادامه دادند و در نهایت به این اطمنیان رسیدند که حضور ترامپ در ریاض با استقبال بسیاری خوبی همراه خواهد بود. ترامپ در این سفر در میان 50 تن از سران کشورهای اسلامی سخترانی کرد. در اولین تحرکات بعد از این سفر سلمان پسرش خالد را که هیچ تجربه سیاسی و دیپلماتیکی ندارد و در اواخر دهه 20 زندگی اش است بع عنوان سفیر در آمریکا برگزید. . پیام سلمان به ترامپ که او نیز اعضای خانواده اش را در موقعیت های حساس سیاسی گذاشته است روشن بود. خط ارتباط مستقیمی بین آل سعود و آل ترامپ باید برقرار می شذ.

به محض اینکه ترامپ پا به دفترش گذاشت سعودی ها امیدوار شدند . ترامپ و مشاوران ارشدش سیاست های آمریکا را به سمت حمایت از عربستان و انتقاد از ایران سوق دادند. دولت ترامپ اظهارات ضد ایرانی متعددی را در موقعیت های مختلف بیان کرده و این کشور را بزرگترین حامی تروریسم و عامل بی ثباتی منطقه خوانده است. چندین دهه است که عربستان در سیاست های پشت پرده اش به دنبال سود اقتصادی از طریق افزایش قیمت نفت است. سران سعودی قدرتشان را از طریق تامین مالی گروه های نیابتی در منطقه و خرید رسانه ها و دوستی با سیاست مداران مسلمان و عرب کسب میکنند. برای مثال عربستان برای کودتای مصر علیه رییس جمهور برگزیده اخوان المسلمین در سال 2013 حدود 12 میلیارد دلار هزینه کرد . در تابستان 2015 ویکی لیکس این ارقام را افشا کرد و چهره عربستان را روشن کرد.

سعودی ها پیش تر از مداخله مستقیم نظامی اجتناب میکردند. اما این سیاست در سال 2015 تغییر کرد زمامی که سلمان به پادشاهی رسید . سلمان و حلقه نزدیک به او به جای تکیه بر مداخلات آمریکا و مبارزه با ایران از طریق گروه های نیابتی و دیپلماسی اقتصادی همان طور که اخلافش به آن اعتقاد داشتند ترجیح دادند که سیاست خارجی تهاجمی تری داشته باشند.

آنها قیمت نفت را افزایش دادند و جنگی را علیه حوثی های یمن تنها دو ماه بعد از روی کار آندن سلمان به راه انداختند.

در همان اثنا سلمان پسر 29 ساله اش را بع عنوان وزیر دفاع و معاون ولیعهد عربستان برگزید. سران عربستان روشن کرده بودند که آماده رویارویی با ایران در جنگ های نیابتی منطقه اند که این بار به سوریه و یمن و بحرین و لبنان تسری یافته بود.

همان طور که سخنان سرویس اطلاعاتی آلمان نشان داد، عربستان میخواهد ثابت کند که آماده خطرات نظامی مالی و سیاسی بی سابقه ای است که به واسطه موقعیت منطقه به آنها تحمیل خواهد شد.

نتیجه سیاست های تهاجمی ریاض چه خواهد بود؟

از آغاز جنگ یمن در مارس 2015 حدود 10000 تن کشته شده اند . بر اساس برخی تخمین ها هزینه جنگ برای عربستان بیش از 200 میلیون دلار در روز بوده است. علی رغم حملات هوایی شدید و محاصره سعودی ها و متحدانشان موفق نشدند حوثی ها را از پایتخت بیرون کنند. اما پادشاه عربستان و به ویزه بن سلمان مقصر اصلی در درگیری های یمن است تمایلی به رها کردن این جنگ و قبول پیروزی ایران ندارند.

دولت اوباما گهگاه اقدامات عربستان را در یمن مورد انتقاد قرار می داد اما ترامپ ساکت مانده و تنها به فروش اسلحه هایش فکر میکند. سعودی ها به ترامپ بعنوان کسی که آنها را متوقف نخواهد کرد، نگاه می کنند، برخلاف اوباما که با مذاکره با ایران، جلوی آنها ایستاد. از زمان روی کار آمدن ترامپ او نشان داده قرار نیست هیچ انتقادی از عربستان داشته باشد. بغد از سفر ترامپ به ریاض و حمایت قوی او از غربستان و متحدانش در برابر ایران، سلمان و پسرش بیش از گذشته تشویق شدند.

5 ژوئن یعنی دو هفته بعد از سفر ترامپ سعودی و چهار کشور دیگر در منطقه قطر را محاصره اقتصادی کردند و این کشور را به حمایت مالی از تروریسم و حمایت از گروخ های اسلامی اخوان و حماس متهم کرد. آنها مدعی شدند قطر انزوای ایران توسط کشورهای عربی را تضعیف کرده است.

درست مانند حنگ در یمن انزوای قطر نیز یکی از اقدامات سلمان و پسرش برای سرنگونی رقیب است. اکنون که بن سلمان موقعیت بالاتری گرفته است احتمالا خطرات بیشتری در راه خواهد بود.