بازی ضعیف در تجارت گازی

یک کارشناس انرژی معتقد است یکی از دلایل برد روسیه در روابط بین المللی، وابستگی غرب به گاز آن است و ایران می تواند با فعالیت موثر در بازار گاز، صفحه شطرنج خاورمیانه را به نفع خود تغییر دهد.

به گزارش مهر، در چند سال اخیر و با اوج گرفتن اهمییت مسائل زیست محیطی، تقاضای گاز در دنیا، به عنوان سوخت پاک و ارزان رو به رشد بوده است. به همین دلیل با رشد تقاضای گاز، این انرژی برای مصرف کنندگان اهمیت خاصی پیدا کرده چراکه امنیت انرژی آنها به گاز گره خورده است. در سال های اخیرنیز گاز طبیعی جایگاه ویژه‌ای علاوه بر یک منبع انرژی به عنوان سلاحی قدرتمند در روابط بین‌الملل پیدا کرده است. به طوری که در نگاه کشورهای صادرکننده، گاز علاوه بر یک منبع درآمدی قابل اتکا به عنوان یک ابزار افزایش قدرت سیاسی نیز درنظر گرفته می‌شود.

چنانچه با نیم نگاهی به اوضاع بین المللی می بینیم که در سال های اخیر، وابستگی گازی اروپا به روسیه نقش موثرتری نسبت به سلاح های جنگی این کشور در دفع تهدیدها داشته است، به طوری که کشورهای اروپایی بر سر مسائل مختلف مانند درگیری های اوکراین ، آمریکا را در اعمال تحریم علیه روسیه همراهی نکردند. در این شرایط روسیه با درک این موضوع تلاش کرده است تا علاوه بر تسریع در توسعه میادین نفتی و گازی خود، مسیرهای صادرات گاز به اروپا را نیز متنوع کند و از طرق مختلف وابستگی اروپا به گاز خود را افزایش دهد، در همین راستا خط لوله نورد استریم ۲ که موجب افزایش صادرات گاز به آلمان و چند کشور دیگر اروپایی می شود با وجود مخالفت امریکا در حال اجرا است.

رامین اسدی، کارشناس ارشد حوزه گاز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه کشورهای اروپایی در سال های گذشته تلاش کردند با بهینه سازی مصرف گاز و جایگزین کردن راه های وارداتی متعدد وابستگی گازی خود به روسیه را کاهش دهند، گفت: البته تاکنون این هدف محقق نشده و حتی در سال های اخیر وابستگی گازی آنها به روسیه بیشتر نیز شده است.

وی ادامه داد: کشورهای غربی و خصوصا امریکا همواره سایه تحریم های خود بر ایران را نگه داشته اند. مثلا در چند ماه اخیر رئیس جمهور آمریکا مرتبا ایران را تهدید به خروج از برجام و بازگشت تحریم های ظالمانه خود کرده است و در نهایت نیز رییس جمهور آمریکا با خروج از برجام ایران را تهدید به تحریم‌های دشوار تر از قبل کرد و برخی کشورهای منطقه نیز با این سیاست امریکا همراه شدند.

این کارشناس ارشد حوزه گاز با بیان اینکه اگرایران نیز مانند روسیه دارای روابط گازی گسترده تری بود، شاهد همراهی کشورهای منطقه با تحریم ها نبود، اظهار کرد: ایران به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر گاز دنیا که تاکنون نیز سهم قابل توجهی در بازار گاز نداشته است، همواره به عنوان یکی از گزینه های تامین پایدار گاز برای کشورهای در حال توسعه مطرح بوده است. از طرفی تامین پایدار انرژی برای کشورهای طرف تقاضا یکی از مولفه های امنیت ملی برای آنهاست. در این شرایط توسعه بازارهای صادراتی گاز ایران و تبدیل شدن به هاب گاز منطقه موجب می شود تا امنیت انرژی کشورهای طرف تقاضا به ایران گره بخورد و کشورهایی همچون آمریکا نتوانند به آسانی ایران را تحت فشار قرار دهند.

به گفته اسدی تجارت گاز (صادرات و واردات) به دلیل ویژگی‌های خاص خود از جمله بلندمدت بودن قراردادها، دشواری جایگزینی گاز برای کشورهای واردکننده و… می‌تواند امنیت کشورها را به ایران گره زده و به عنوان ابزار بازدارنده تحریم‌ها عمل کند و همچنین منبع درآمدی بسیار مناسبی برای ایران در زمان تحریم باشد.

وی با تاکید بر اینکه در صورتی که ایران دارای روابط گازی پر رونق تری بود و با برنامه ریزی راهبردی پیگیر صادرات گاز خود به کشورهای منطقه می شد، امروز به راحتی رئیس جمهور آمریکا نمی توانست ایران را به تحریم‌های شدیدتر تهدید کند، تصریح کرد: بنابراین لازم است مسئولین کشور چه در وزارت نفت و چه در وزارت امور خارجه، بیش از پیش پیگیر صادرات گاز ایران به کشورهای منطقه از جمله هند، پاکستان ، عراق، عمان و کویت باشند .