بازی جدید امریکا برای نقض توافق هسته ای

مقابله نفس گیر ایران و امریکا بر روی شطرنج برجام به وین رسیده است.
نیکی هیلی به وین رفته است تا برگه های پرونده ایران را بالا و پایین کند تا شاید برگ برنده ای برای پاره کردن برجام پیدا کند. اما ایران نیز دست روی دست نگذاشته است. ظریف مصمم تر از گذشته ماموریت دارد که از برجام حفظ و حراست کند. این بازی ادامه خواهد داشت. باید ببینیم کدام طرف خسته خواهد شد و در جنگ اعصاب پسا برجامی هزینه نقض برجام را خواهد داد.

ترامپ از ابتدای سرکار آمدن به عنوان رئیس جمهور امریکا، آبش با ایران به یک جوی نرفته است. این رئیس جمهور تاجر مسلک که قادر است هر روز، خبری جدید برای رسانه ها بسازد بازی جدیدی برای برجام طراحی کرده است. هر چقدر که اوباما مشتاق تر به حل معضلات بین ایران و امریکا بود، اومابا مهجور تر از قبل پیش رفته است. سخن از پاره کردن برجام حالا به سفر نیکی هیلی نماینده دائم امریکا در سازمان ملل به وین کشیده است که به دنبال در انداختن طرحی جدید برای دور زدن برجام است. نیکی هیلی، برای رایزنی‌ درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران به وین، پایتخت اتریش سفر کرده است.

همین موضوع باعث شده است محمد جواد ظریف در این باره دست به قلم شود و طی نامه ای به آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد پیامدهای منفی سفر نماینده آمریکا در سازمان ملل به وین هشدار دهد.

این موضوع را واشنگتن پست نوشته است که محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران طی نامه ای به یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، سفر نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل به وین را دارای تبعات منفی دانسته است.در این نامه ظریف تاکید کرده است برنامه ریزی، تبلیغات و پیام این سفر، پیامدهای منفی بر اجرای برجام خواهد داشت.

در همین حال «نیکی هیلی» طی سخنانی پیش از عزیمت به وین، مدعی شده بود برای سوال کردن از مقامات آژانس در خصوص پایبندی ایران به برجام راهی اتریش می شود.

نماینده آمریکا در سازمان ملل با رد انتقاد ایران از سفرش به وین گفت: جالب است که ایران تا این حد نگران سفر من به وین است.نیکی هیلی مدعی شد: اگر آنها چیزی برای پنهان کردن ندارند، نباید نگران پرسش های من از آژانس باشند.

نماینده امریکا در سازمان ملل به رویترز گفته است: ایالات متحده می خواهد بداند که آیا آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازرسی از سایت های نظامی ایران به منظور تایید توافق هسته ای 2015 به این مراکز دسترسی دارد؟ او در سخنانی جدید که تلاش می کند توپ را به زمین ایران بیندازد گفت: اگر نگاه کنید، در رفتار گذشته ایران، آنچه که دیده اید، اقدامات پنهانی در سایت های نظامی، دانشگاه ها و موارد مشابه بوده است.

به نظر می رسد که این سخنان می تواند ماموریت نیکی هیلی و نقشه راه جدید ترامپ برای زدن زیر میز برجام را نمایان کند. ترامپ هر چند دو بار برجام را در سررسیدهای سه ماهه تایید کرده است اما تلاش زیادی کرده است تا در کنار تایید آن مشکلات زیادی را هم برای آن بوجود آورد. آخرین آن امضای تحریمهایی بود که علیه ایران و روسیه به شکل همزمان از طرف کنگره تنظیم شده بود. هر چند در این تحریمها سعی شد که نقص صریح برجام شکل نگیرد، اما به هر روی، ایران هر تلاش برای نا امن جلوه دادن ایران برای سرمایه گذاری یا صدور هر تحریم جدیدی را در منافات با روح برجام می داند و اقداماتی علیه آن شکل می دهد.

اما این بار ترامپ بعد از تایید برجام که آن را با اکراه بسیاری انجام داد و بحث اختلافات با تیلرسون بر روی آن نیز شدت گرفت و حتی موضوع استعفای تیلرسون نیز مطح شد، برای برجام پرونده ای جدید باز کرد تا گروهی جدید به بررسی راههای کنار گذاشتن برجام بپردازند. سفر نیکی هیلی به وین نیز در همین رابطه است. امریکا روی سایت های نظامی و خط قرمز های ایران دست گذاشته است. سفیر آمریکا درسازمان ملل در ادامه ادعای خود اضافه کرده است: اکنون مسائلی در برخی مکان های ایران وجود دارد، بنابر این باید مطمئن شویم که این موارد دیگر باقی نمانده است. اکنون آژانس مجبور است به سایت های نظامی این کشور سرکشی کند. آنها مجوز بازدید از سایت های مشکوک را در حال حاضر دارند، فقط باید بدانیم آیا آنها این کار را انجام می دهند؟

موضوعی که امریکا می داند ایران به هیچ وجه روی آن نه مذاکره می کند و نه حاضر به معامله است. شاید بتوان گفت بازی هوشمندانه از سوی امریکاست. اما دیپلماسی ایران هم فعالیت خود را خواهد داشت. همه حرکت ها و بازیهای امریکا باید مو به مو رصد می شود و ضد بازی و ضد حرکت آن طراحی و اجرا شود.

ایران بازی بزرگی در پیش دارد که توجه به همه جوانب معادله را طلب میکند. امریکا تلاش می کند هزینه نقض برجام را به دوش ایران بیندازد و پروسه انزوای دوباره آن را رقم بزند. این کار بدون استدلالی منطقی نا ممکن است. از این رو امریکا تلاش می کند یا روشی منطقی پیدا کند یا این روش را بتراشد.

اما ایران موضوع برجام را سندی بین المللی می داند که قدرتهای بزرگ جهانی در شکل گیری آن سهیم بوده اند. اتحادیه اروپا آنرا به عنوان سندی مهم و دستاوردی در راستای ایجاد صلح و ثبات تلقی می کند. از این رو ایران تلاش می کند اروپا و همچنین چین و روسیه را در طرف خود نگه دارد. مقابله با امریکا در موضوع برجام چالشی است که همکاری و همراهی دستگاه دیپلماسی و همچنین همه نهادهای داخلی را نیاز دارد.