بازی تعیین کننده کوربین در بریتانیا
هنگامی که دیوید کامرون در سال ۲۰۱۰ به نخستوزیری بریتانیا رسید بسیاری این تصور را داشتند که فضای سیاسی در بریتانیا به حدی از ثبات رسیده که دیگر نیازی نیست در این کشور انتخابات زودهنگام متعدد برگزار شود تا دولت جایگاه خود را تثبیت کند یا اینکه جای خود را به حزبی دیگر بدهد.
حضور با ثبات او در یک دوره 5 ساله بدون خطر برگزاری انتخابات زودهنگام همچنین پیروزی مجدد او در انتخابات سال 2015 بسیاری را امیدوار کرده بود که صحنه سیاسی بریتانیا به یک ثبات و منطق رسیده که هر دولت میتواند حداقل 5 سال بر مسند امور قرار گیرد و نیازی نباشد هر چند ماه در کشور یک انتخابات زودهنگام برگزار شود. اما رفراندوم برگزیت مانند یک بلای آسمانی بر سر بریتانیا آوار شد و تمام رشتهای که سیاستمداران برای ثبات سیاسی ریسیده بودند، پنبه شد. برگزیت چنان لرزهای بر بدنه سیاسی بریتانیا انداخت که از سال 2016 هر لحظه میتوان منتظر اتفاقات جدید در این کشور بود که انتخابات زودهنگام سادهترین آن است.
به گزارش بازتاب به نقل از اعتماد، رکوردها و اتفاقاتی در این 3سال ثبت شده که شاید در تاریخ سیاسی بریتانیا اگر نگوییم بیسابقه اما کم سابقه بوده است. حالا طی چند روز اخیر جریان اتفاقات در بریتانیا به حدی با سرعت پیش میرود که انگار یک نوار در دور تند قرار گرفته است. از زمانی که بوریس جانسون به عنوان نخستوزیر تلاش کرد تا فعالیت مجلس عوام بریتانیا را به حالت تعلیق درآورد، روند جریانات به شدت سریع پیش میرود چراکه همه سیاستمداران بریتانیایی از هر طیفی به این نتیجه رسیدهاند که باید هر کاری را به سرعت به سرانجام برسانند. از همین رو بود که مجلس عوام تنها طی 3 روز کاری کرد که شاید مجموعه آن میتوانست در چند هفته رخ دهد. از گرفتن اختیار دولت در تصویب خروج بدون توافق گرفته تا جلوگیری از برگزاری انتخابات زودهنگام همه چیز به سمتی پیش رفت که بازی تماما علیه بوریس جانسون شد. نخستوزیر بریتانیا که خود قصد داشت به نحوی مجلس بریتانیا را دور بزند و نمایندگان پارلمان را در شرایط آچمز قرار دهد حالا خود در شرایط آچمز قرار گرفته است. به نحوی که حتی تعلیق پارلمان نیز دردی از او دوا نمیکند. عملا شروع به کار بوریس جانسون را باید یک شروع ناامیدکننده نامید که حتی یک قدم هم نتوانست در اجرای سیاستهای خود در راستای خروج از اتحادیه بردارد.
او در تلاش بود تا بتواند از تعلیق پارلمان به عنوان ابزاری در برابر اتحادیه استفاده کند تا بتواند امتیاز بیشتری را در مذاکرات به دست آورد. اما با توجه به شرایط موفق نشد و حالا مجبور است در این مدت تا پایان اکتبر مجوز تمدید دوره خروج را از اتحادیه دریافت کند. جانسون قصد داشت که روز 31 اکتبر آخرین روز حضور بریتانیا در اتحادیه چه با توافق و چه بیتوافق باشد. اما در عمل با توجه به فضایی که مجلس عوام به وجود آورد، بحث خروج از اختیار بوریس جانسون خارج شد.
جانسون در اولین روز نخستوزیری خود قول داد که توافق جدید جسورانهای در بحث برگزیت داشته باشد. برخی بر این عقیده بودند جانسون بسیار خوشبین بود که میتواند به تنهایی مسیر خروج را طی کند و با هر گونه ناسازگاری بر سر این مسیر مقابله کند. هر چند اقدامات اولیه او در زمینه برگزیت به حدی با انرژی پیش میرفت که بسیاری را امیدوار کرد که میتواند روند برگزیت را به پایان برساند و این تصور به وجود آمد که شاید او کاری را انجام دهد که ترزا می در طول 3 سال نتوانست انجام دهد. اما شرایط نشان داد که موانع و فضای سیاسی بریتانیا بسیار پیچیدهتر از آن است که یک نفر به تنهایی همه چیز را به پایان برساند و همه در اشتباه بودند. جانسون در اولین رایگیری حساس در پارلمان، اکثریت خود را رسما از دست داد و 21 نفر از اعضای حزب محافظهکار علیه او رای دادند و حزب از اکثریت خارج شد. او سپس تلاش کرد تا یک انتخابات عمومی زودهنگام با هدف جایگزینی نمایندگان اخراجشده، برگزار کند اما شاید خود جانسون انتظار نداشت که جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر که خود بارها خواهان برگزاری انتخابات زودهنگام بود با این موضوع مخالفت کند. این اقدام کوربین را میتوان در پاسخ به اقدام جانسون برای تعلیق پارلمان دانست. چراکه او اکنون تا پایان دوره تعلیق پارلمان در دفتر نخستوزیر عملا در دام میافتد و جرمی کوربین دست بالا را در این میان برای خود حفظ میکند. دولت قصد دارد روز دوشنبه نیز مجددا پیشنهاد انتخابات جدید را ارایه دهد اما جرمی کوربین به عنوان رهبر مخالفان عنوان کرده که حزب کارگر زمانی با برگزاری انتخابات زودهنگام موافق خواهد بود که اطمینان پیدا کند، جلوی برگزیت بدون توافق به هر نحو ممکن گرفته شود.
پروفسور تونی تراورس از دانشکده اقتصاد لندن به سیانان گفت: قطعا بزرگترین اشتباه تاکتیکی بوریس جانسون این بود که درک نکرد به طور موثری یک قدرت وتو برای برگزار کردن یا نکردن انتخابات عمومی در اختیار کوربین به عنوان رهبر مخالفان قرار داده است.
ترزا می در طول 3سال گذشته با وجود اینکه بارها از او درخواست شد تا انتخابات زودهنگام برگزار کند تنها یک بار دست به این اقدام زد آن هم دورهای بود که خودش آن را خواست که تبدیل به بزرگترین اشتباه او هم شد ولی هیچگاه اجازه نداد، تصمیم در خصوص برگزاری انتخابات زودهنگام در اختیار حزب کارگر قرار گیرد. اما اکنون این اتفاق رخ داده چراکه بوریس جانسون بیش از هر زمان دیگری نیازمند انتخابات است زیرا نه اکنون اکثریت دارد و نه اعضای حزب چندان به شکل تمام قد پشت او قرار دارند.
هنوز کسی نمیداند که تصمیم جانسون در خصوص تعلیق پارلمان چقدر درست بوده شاید زمانی که این تصمیم از سوی جانسون اتخاذ شد بهترین گزینه برای او بود اما حالا تبدیل به بزرگترین اشتباه شده است چراکه عملا همه اختیارات دولت در بحث برگزیت از او سلب شد. ولی جانسون، پارلمان بریتانیا را وارد طولانیترین دوره تعلیق این کشور از زمان جنگ جهانی دوم کرد و باعث شد در این زمینه بین همحزبیها و حتی خانواده جانسون اختلاف ایجاد شود. هر چند اکنون دیوان عالی بریتانیا تصمیم جانسون را تایید کرده و تعلیق پارلمان قانونی است اما این اقدام یک ضربه جدی به بدنه حزب محافظهکار وارد کرد. حتی برادر بوریس جانسون که همواره پشت سر او بود و از او حمایت میکرد نیز از سمت خود استعفا کرد و در توییتر خود نوشت باید بین منافع ملی و وفاداری به خانواده یکی را انتخاب میکردم و او به نظر میرسد برای جلوگیری از اختلاف بیشتر با برادرش از سمت خود کنارهگیری کرد تا به نحوی وجهه خود را کماکان حفظ کند و موقعیت خود را به خاطر اشتباهات برادرش از بین نبرد. اما در نهایت نباید فراموش کرد که بوریس جانسون برای حفظ جایگاه خود سعی کرد از گزینههای موجود در اطراف خود بهترین بهره را ببرد اما شرایط نشان داد که نمیتوان به راحتی از بازی سیاسی در بریتانیا جان سالم به در برد.