بازتاب– در دنیایی که بازی‌های ویدیویی دیگر فقط مخصوص جوانان نیستند، پژوهش‌های علمی نشان می‌دهند که برخی از این بازی‌ها می‌توانند تأثیر شگفت‌انگیزی بر حافظه سالمندان داشته باشند. به‌ویژه، بازی‌های پازلی دیجیتال می‌توانند قدرت تمرکز و حافظه افراد بالای ۶۰ سال را تا حدی بهبود ببخشند که با جوانان قابل مقایسه باشند! اما چرا این اتفاق می‌افتد و چگونه می‌توان از این یافته برای بهبود عملکرد ذهنی استفاده کرد؟

طبق مطالعه‌ای که توسط دانشگاه یورک انجام شده است، افراد سالمندی که به‌طور منظم بازی‌های پازلی دیجیتال انجام می‌دهند، توانایی بیشتری در حفظ اطلاعات و نادیده گرفتن عوامل حواس‌پرتی دارند. این یافته، برخلاف نتیجه‌ای است که در مورد بازی‌های استراتژیک به دست آمده است؛ جایی که سالمندان هنگام انجام این بازی‌ها، افزایش قابل‌توجهی در توانایی حافظه و تمرکز نشان نداده‌اند.

چگونه بازی‌های دیجیتال بر حافظه تأثیر می‌گذارند؟

دانشمندان پیش از این ثابت کرده بودند که با افزایش سن، توانایی‌های ذهنی، از جمله حافظه فعال که مسئول نگه داشتن اطلاعات در لحظه است، رو به کاهش می‌رود. معمولاً حافظه فعال بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی در اوج خود قرار دارد و سپس روندی نزولی پیدا می‌کند. اما حالا شواهد جدید نشان می‌دهد که بازی‌های پازلی می‌توانند این کاهش را تا حدی جبران کنند.

در این مطالعه، محققان گروهی از سالمندان را مورد آزمایش قرار دادند. آن‌ها باید تصاویری را به خاطر می‌سپردند، درحالی‌که عوامل مختلفی حواس آن‌ها را پرت می‌کرد. نتیجه شگفت‌آور بود: افرادی که بازی‌های پازلی انجام می‌دادند، به‌طور قابل‌توجهی توانستند اطلاعات بیشتری را حفظ کنند و حواس‌پرتی‌های غیرضروری را نادیده بگیرند.

بازی‌های اکشن یا استراتژیک؛ کدام یک مؤثرتر است؟

دکتر فیونا مک‌نب، از تیم تحقیقاتی دانشگاه یورک، می‌گوید که تمرکز اصلی مطالعات قبلی بر بازی‌های اکشن بود، زیرا این بازی‌ها نیاز به واکنش‌های سریع و تمرکز بالا دارند. اما یافته‌های جدید نشان می‌دهند که بازی‌های اکشن برای جوانان چندان مفید نیستند. در عوض، بازی‌های استراتژیک که شامل برنامه‌ریزی و حل مسئله هستند بیشترین تأثیر را بر حافظه و تمرکز جوانان دارند.

اما این قضیه برای سالمندان متفاوت است. برخلاف جوانان، افراد مسن هنگام انجام بازی‌های استراتژیک پیشرفت قابل‌توجهی در حافظه خود نشان ندادند. این موضوع باعث شد محققان به این نتیجه برسند که شاید پیچیدگی بازی‌های استراتژیک برای سالمندان بیش از حد چالش‌برانگیز باشد و درنتیجه، اثری بر تقویت حافظه آن‌ها نگذارد.

توانایی نادیده گرفتن عوامل مزاحم؛ کلیدی برای حافظه بهتر

یکی از دلایل موفقیت بازی‌های پازلی در تقویت حافظه سالمندان، توانایی آن‌ها در رمزگذاری در برابر حواس‌پرتی است. دکتر جو کاتینگ، از دانشگاه یورک، توضیح می‌دهد که افراد وقتی بتوانند عوامل مزاحم را نادیده بگیرند، اطلاعات را بهتر پردازش و ذخیره می‌کنند.

او این موضوع را با یک مثال ساده توضیح می‌دهد: تصور کنید در خیابان در حال قدم زدن هستید و سعی دارید نام خیابان را به خاطر بسپارید، اما در همین لحظه، یک کودک یا یک سگ از کنارتان عبور می‌کند. اگر بتوانید حواس خود را از این عوامل پرت‌کننده دور کنید، شانس بیشتری برای به خاطر سپردن نام خیابان خواهید داشت. اما با افزایش سن، این توانایی کاهش می‌یابد. جالب اینجاست که بازی‌های پازلی می‌توانند این توانایی را در سالمندان تقویت کنند.

اهمیت انتخاب درست بازی برای هر سن

یکی از نتایج کلیدی این مطالعه، تفاوت تأثیر انواع بازی‌ها بر گروه‌های سنی مختلف بود. سالمندانی که بازی‌های استراتژیک انجام دادند، بیشتر دچار فراموشی شدند، درحالی‌که جوانانی که فقط بازی‌های پازلی انجام داده بودند، در حفظ تمرکز مشکل داشتند.

این یافته نشان می‌دهد که انتخاب نوع بازی متناسب با سن می‌تواند نقش مهمی در بهبود عملکرد شناختی افراد داشته باشد. محققان پیشنهاد می‌کنند که در تحقیقات آینده، تأثیر انواع مختلف بازی‌ها بر اساس سن افراد بررسی شود تا مشخص شود که مغز چگونه اطلاعات را در طول زمان ذخیره و پردازش می‌کند.

بازی کنید، ذهن خود را تقویت کنید!

این مطالعه نشان می‌دهد که بازی‌های پازلی دیجیتال می‌توانند به‌عنوان ابزاری مفید برای تقویت حافظه و تمرکز سالمندان مورد استفاده قرار گیرند. در دنیایی که چالش‌های ذهنی ناشی از افزایش سن اجتناب‌ناپذیر است، شاید یک راهکار ساده برای تقویت حافظه، حل یک پازل دیجیتال باشد!

پس اگر به دنبال راهی سرگرم‌کننده و مؤثر برای حفظ سلامت ذهنی خود یا عزیزانتان هستید، پیشنهاد می‌شود بازی‌های پازلی دیجیتال را امتحان کنید.