بازگشت التهاب به بازار ارز

کمتر از ۱۰ روز مانده به آغاز سال نو قیمت ارز در بازار با روند افزایشی تازه‌ای روبه رو شده است. تابلو صرافی‌های رسمی قیمت دلار را ۴۷۹۰ تومان نشان می‌دهد. در عین حال گفته می‌شود که دلار با این قیمت نیز فقط به افرادی که مجوز دارند به فروش می‌رسد.

به گزارش فرارو، گزارش‌ها از بازار ارز حاکی از آن است که از صبح امروز دلار در بازار آزاد نایاب شده و صرافی‌ها از عرضه آن خودداری می‌کنند.

خبرگزاری ایسنا در این باره گزارش داد “صرافی‌های چهارراه استانبول تهران و میدان فردوسی که یکی از مراکز اصلی فروش ارز در پایتخت به شمار می‌رود، به مردم عادی یا مسافر حتی با ارائه پاسپورت و ویزا هم دلار و یورو نمی‌فروختند. این در حالی بود که دلالان میدان فردوسی که در اطراف این میدان ارز‌های خارجی در دست دارند، دلار را ۴۸۰۰ تومان می‌فروختند. البته تعداد زیادی از همین افراد نیز دلاری برای فروش نداشتند.”

براساس این گزارش، در این میان تعدادی از صراف‌ها نیز از نبود دلار برای عرضه گلایه داشتند. همچنین افرادی که در میدان فردوسی کیف به دست، ارز‌های خارجی می‌فروختند، یورو را ۵۹۰۰ تومان برای فروش قیمت‌گذاری کرده‌اند.

اما تابلو صرافی‌ها نشان می‌دهد که قیمت دلار در بازار ۴۷۹۰ تومان است. این در حالی است که رقم‌های بالاتری نیز وجود دارد. همچنین تابلو صرافی‌ها قیمت یورو را ۵۷۹۴ تومان اعلام می‌کنند، پوند هم ۶۸۴۰ تومان عرضه می‌شود.

در همین حال براساس گزارش‌ها بازار سکه نیز تحت تاثیر قرار گرفته و با رشد قیمت همراه بوده است. در جریان معاملات امروز (دوشنبه) قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با ۹۵۰۰ تومان افزایش به یک میلیون و ۵۹۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است؛ ضمن اینکه هر قطعه سه تمام بهار آزادی طرح قدیم یک میلیون و ۵۷۰ هزار تومان، نیم سکه ۷۷۰ هزار تومان، ربع سکه ۴۸۶ هزار تومان و سکه یک گرمی ۳۴۵ هزار تومان است.

بازار ارز ایران در ماه‌های دی و بهمن شرایط توفانی را سپری کرد، به گونه‌ای که قیمت دلار به ۵۰۰ هزار تومان نیز رسید. نهایتا با ورود دولت به بازار و اقدامات بانک مرکزی قیمت ارز کنترل شد و به کانال ۴۵۰۰ تومان بازگشت.

در دوران ملتهب بازار، قیمت ارز مبادله‌ای و ارز آزاد اختلاف فاحشی پیدا کرد؛ اختلافی که منتقدان آن را مانع بزرگی برای تک نرخی شدن قیمت ارز تلقی می‌کنند.

بانک مرکزی در بهمن ماه تصمیم گرفت بسته ضد التهاب ارزی با تدابیر سه گانه ارائه کند.

انتشار گواهی “سپرده ریالی” یکی از این تدابیر بود که متقاضیان می‌توانستند پول خود را در بانک قرار دهند و در سررسید‌های یک ساله به آن‌ها سود ۲۰ درصدی پیشنهاد شد؛ در صورت برداشت پیش از موعد این سود به ۱۴ درصد کاهش خواهد یافت.

گواهی “سپرده ریالی ارز بنیان” از دیگر پیشنهاداتی بود که بانک مرکزی برای دور نگهداشتن مردم از هجوم به بازار ارز در دستور کار خود قرار داد. سومین تدبیر ضدالتهاب بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز پیش فروش سکه بود.

در کنار این تدابیر برخورد پلیسی نیز در دستور کار قرار گرفت و پلیس با حمله بازار دلالی دلار، تعدادی زیادی از دلالان ارز را دستگیر کرد.

حالا با گذشت کمتر از یک ماه از این تحولات به نظر می‌رسد تدابیر موقت بانک مرکزی نتوانسته است آنچنان موفق باشد.

فعالان بخش خصوصی می گویند بیش از 20 میلیارد دلار ارز خانگی در ایران وجود دارد که دولت باید آنها را فعال کند.

میثم رادپور تحلیلگر بازار ارز درباره وضعیت امروز بازار به فرارو گفت: «دلار شناور در حال حاضر در بازار وجود ندارد. دلار‌های شناور در بازار خریداری و در جایی حبس شده اند. مسئله این است که بانک مرکزی نمی‌تواند در حجم بالایی برای کنترل بازار دلار نقدی با قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار تزریق کند. این اقدام بانکی مرکزی در شرایط بسیار خاص و به شکل محدود مقدور است.»

او افزود: «نکته دیگر این است که فراهم کردن دلار نقدی در حجم بالا برای بانک مرکزی کار آسانی نیست و از این جهت بانک مرکزی تحت فشار است. بانک مرکزی وقتی که دلار را با زیر قیمت عرضه می‌کند مشخص است وضعیت پایدار نخواهد بود و بازار هم دست روی دست نخواهد گذاشت و قطعا تا هر زمانی که بانک مرکزی دلار عرضه کند آن را می‌خرد. آنقدر دلار می‌خرند که یا بانک مرکزی نمی‌تواند عرضه کند و یا نهایتا قیمت تعدیل شود.»

به گفته این کارشناس “حجم عرضه‌ای که بانک مرکزی داشته است شاید برای بازار عدد قابل توجهی نباشد، اما برای بانک مرکزی تامین وفراهم کردن دلار نقدی به صورت روزانه کار دشواری است. الان یک نفر به یک شعبه بانک برود و ۵۰ میلیون پول به صورت نقدی طلب کند بانک دچار دردسر می‌شود، درباره دلار نقدی هم همین وضعیت وجود دارد.»

رادپور درباره اثرات بسته ضدالتهاب بانک مرکزی گفت: «تصمیم بانک مرکزی از روی ناچاری بود، شاید به دنبال به تعویق انداختن وضعیت بود تا فشارها کاهش یابد. قاعدتا میزانی از نقدینگی به سمت بازار پیش فروش سکه سوق پیدا کرده است، اما بازار سکه اصلا حریف بازار دلار نمی‌شود. در مورد افزایش سود سپرده هم نمی‌توانیم بگویم در بازار ارز موثر نبوده است، اما اثرش مقطعی بوده، در همین حدی بود که می‌بینید. یعنی با این سیاست‌ها و عرضه دلار از سوی بانک مرکزی به بازار هم قیمت دلارخیلی کاهش پیدا نکرد و حول و حوش ۴۷۰۰ تومان بود. یعنی تاثیر اقدامات بانک مرکزی در همین حد بوده است. البته شاید اگر همین اقدامات هم صورت نمی‌گرفت وضعیت جدی‌تر و بد‌تر هم می‌شد.»

او افزود: «اساسا سیاست‌های اینچنینی نمی‌توانند بازار را خفه کنند و مانع ازنوسانات شوند و خیال همه را راحت کند.»