بازگشت اسحاق!

روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت: جهانگیری به متن دولت برگشت و به نظر می‌رسد که ماندنی هم باشد. اعلام سیاست‌های اقتصادی دولت از زبان او طی روزهای گذشته نمایشی از روشن بودن موتورش و پایان بخشیدن به همه اتفاقاتی بود که او را به حاشیه راند. جهانگیری در شرایطی پرچمدار اقتدار دولت و ساماندهی بازار ارز شد که برخی تحلیلگران سیاسی منتظر خروج او از دولت بودند. آنچه جهانگیری دوشنبه شب اعلام کرد صرفا نرخ دلار نبود و روحانی با سپردن این مسوولیت به معاون اول خود تکلیف خیلی‌ مسائل را روشن کرد.

قصه دلخوری و جدایی جهانگیری از دولت همزمان بود با زمزمه‌هایی از اختلاف اسحاق جهانگیری و محمود واعظی در مورد چینش تیم اقتصادی دولت. در حقیقت انتصاب محمد نهاوندیان به عنوان معاون اقتصادی این شائبه را ایجاد کرد که نقش جهانگیری در سیاست‌های اقتصادی دولت کمتر شده است. فرماندهی قرارگاه اقتصاد مقاومتی و ریاست ستاد اقتصاد مقاومتی اما کافی بود تا اصلاح‌طلبان ضمن نگرانی از فروکاسته شدن نقش جهانگیری در تصمیمات دولت نگران میزان اثرگذاری او در عرصه‌های غیراقتصادی هم باشند.

از اینجا بود که گفته شد جهانگیری به لطف اقدامات محمود واعظی به حاشیه رانده شده و لازم است از این تهدید، فرصت بسازند. برخی اصلاح‌طلبان این ایده را ارائه کردند که باید نماینده خود در دولت را بیرون کشیده و مهیای مصاف ۱۴۰۰ کنند.

برخی چهره‌های سیاسی این جریان مثل محمد علی ابطحی، معاون اول روحانی را به کناره‌گیری دعوت کردند اما جهانگیری به این حرف‌ها توجه نکرد. علت این بی‌توجهی به حاشیه و تمرکز بر همکاری با دولت درایت جهانگیری باشد یا آنطور که عبدالله ناصری گفته بود «توصیه خاتمی»؛ فرقی نمی‌کند چون نتیجه‌اش به عقب راندن بدخواهان است.

پایان کدورت‌ها

به فرض اینکه کدورت‌هایی نیز در میان بوده باشد سلسله اتفاقات اخیر نشان می‌دهد جهانگیری به جایگاه واقعی خود بازگشته است. بدون شک این بازگشت یک‌شبه نبود و از همان وقتی شروع شد که جهانگیری در بلوای دی ماه جانانه از دولت دفاع کرد و گفت: «کسانی که حرکت‌های خیابانی را آغاز می‌کنند، پایان‌دهنده ‌آن نخواهند بود و دود اقدامات آنها به چشم خودشان هم می‌رود.» کمی بعد از آن نیز تهدید کرد که اگر لازم باشد موتورش را روشن می‌کند و سکوت را می‌شکند.

ظهر دیروز بود که سخنگوی دولت درباره قیمت بالای ارز گفت: «این وضعیت برخلاف میل دولت است و هرچند تاکنون موفق نشده‌ایم اما قطعا در این راستا با همه قوت از ظرفیت‌های بزرگ نظام استفاده می‌کنیم و این بازار را به تعادل می‌رسانیم.»

اما چند ساعت بعد این جهانگیری بود که ماموریت یافت تا نماد اقتدار دولت باشد و قدرت دولت مستقر را به رخ بکشد. همین دیروز هم در جلسه شورای اشتغال شرکت و گره‌گشایی از زندگی مردم را بر همه تکلیف کرد. همه اینها در مجموع پیامی غیر از ترمیم روابط جهانگیری و دولت ندارد. او سنگر اصلاح‌طلبان را در پاستور حفظ کرده و خیال جدا شدن در سر ندارد.

شاهد دیگر بر مدعای ترمیم روابط جهانگیری و روحانی آن است که طی ماه‌های اخیر و همزمان با اظهارنظرهای حساس جهانگیری، برخی مقامات مسوول در دولت نیز طی مصاحبه‌های خود بر صمیمانه بودن روابط با جهانگیری تاکید کردند. به عنوان مثال محمود واعظی در چندین مصاحبه به این حواشی پاسخ داد و آخرین بار نیز به روزنامه ایران گفت: «این حملات درحالی بود که اساسا وقتی که این حرف‌ها زده شد، ما اصلا کار خود را در دفتر رییس‌جمهوری آغاز نکرده بودیم. در هفته‌های دوم و سوم حضور ما در دفتر این بحث‌ها شروع شد، پیش از آنکه اساسا معلوم شده باشد با چه کسی و چگونه ارتباط خواهیم داشت. بعد از آن، ادعاهای دیگری را درباره اختلاف بین دکتر جهانگیری و بنده مطرح کردند. با قاطعیت به شما بگویم که هیچ کدام این حرف‌ها درست نیست. رابطه من با آقای جهانگیری از ابتدایی که با هم کار کردیم، در چهار سالی که من وزیر ارتباطات بودم و در این ماه‌ها که رییس دفتر رییس‌جمهوری هستم، غیر از صمیمیت و همکاری نزدیک چیز دیگری میان ما نبوده است. اساسا در این مدت میان من و ایشان کوچک‌ترین مطلبی به وجود نیامده و چه بسا رابطه ما از دوران وزارت هم صمیمی و نزدیک‌تر است».

ناهماهنگی در دولت

نوسانات اخیر بازار ارز غیر از روشن کردن جایگاه جهانگیری در دولت یک نمود دیگر نیز داشت و خیلی خوب ناهماهنگی‌های موجود در دولت را به نمایش گذاشت. نوبخت از عدم موفقت دولت می‌گفت و سیف وعده می‌داد که در روزهای آینده به نرخ متعادل برسند. آقای وزیر اقتصاد که اساسا منکر وجود ریشه‌های اقتصادی شد و می‌خواست که علت را از جای دیگر جویا شویم. تحلیل مسعود نیلی، مشاور رییس‌جمهور نیز شائبه حمایت یا استقبال دولت از افزایش نرخ ارز را ایجاد کرده بود. در همین احوال که هر کسی حرفی می‌زد، اسحاق جهانگیری تصمیم نهایی دولت را اعلام کرد. بازار ارز آرام گرفت اما مشاهده این ناهماهنگی نقدهای بسیاری به همراه داشت، چنانکه صدای علی لاریجانی، رییس مجلس را نیز درآورد و در جلسه دیروز خواستار شنیدن صدای واحد از دولت شد.