بار سنگین همسان‌سازی حقوق بازنشستگان بر دوش دولت جدید/ منابع مالی افزایش مالیات بر ارزش افزوده کجا رفت؟
بازتاب– با گذشت پنج ماه از آغاز سال ۱۴۰۳ و با وجود تصویب همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در برنامه هفتم توسعه و گنجاندن منابع مالی آن در بودجه سالانه، دریافتی بازنشستگان همچنان بر پایه رویه‌های گذشته محاسبه و پرداخت می‌شود؛ گویی قانون مصوب، فقط بر کاغذ مانده است.
روز گذشته، رئیس سازمان تأمین اجتماعی در نشست کمیسیون اجتماعی مجلس از آغاز فرآیند همسان‌سازی با پرداخت علی‌الحساب خبر داد و تشکیل یک کمیته پیگیری را گام عملی در این مسیر دانست. اما بررسی واریزی‌های حقوقی از بیستم مرداد نشان می‌دهد که اجرای دقیق و ملموس این مصوبه، هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
پازوکی: دولت سیزدهم بحران را به ارث گذاشت
دکتر مهدی پازوکی، اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی، با انتقاد از عملکرد دولت پیشین، تأخیر در ابلاغ آیین‌نامه اجرایی همسان‌سازی را یکی از خطاهای بنیادین دولت سیزدهم خواند.
او خاطرنشان کرد: «در زمان بررسی لایحه، بسیاری از نمایندگان منابع مالی پیش‌بینی‌شده را غیرقابل اتکا می‌دانستند. به همین دلیل افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده به‌عنوان راه‌حل جایگزین برای تأمین منابع پیشنهاد شد. با این‌حال، اکنون با گذشت ۵ ماه از آغاز سال، نه خبری از اجرای کامل این طرح است، و نه شفافیتی درباره سرنوشت منابع آن.»
پازوکی افزود: «تنها مبلغ ناچیز ۳ میلیون تومان به عنوان علی‌الحساب به حساب بازنشستگان واریز شده که نشان‌دهنده بی‌اعتنایی دولت به قانون مصوب مجلس و نشانی از انحراف از بودجه مصوب است.»
بی‌عدالتی میان صندوق‌ها؛ شکافی که عمیق‌تر شد
به باور این استاد اقتصاد، یکی از مصادیق بارز بی‌عدالتی در دولت سیزدهم، اختلاف ۲۰ درصدی در میزان افزایش حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی نسبت به بازنشستگان کشوری بوده است. «چنین رویکردی نه‌تنها ناعادلانه است، بلکه تبعات اجتماعی خطرناکی نیز به‌دنبال دارد.»
پازوکی همچنین تأکید کرد: «دولت چهاردهم باید این بحران را فوراً مدیریت و اصلاح کند، چراکه در صورت تداوم این وضعیت، با یک بحران اجتماعی فراگیر روبه‌رو خواهیم بود. نباید فراموش کرد که بسیاری از بازنشستگان کشوری را معلمان و اساتید تشکیل می‌دهند و این قشر طی سال‌های اخیر از بی‌توجهی ساختاری به معیشت خود رنج برده‌اند.»
«مندلیف نیست، همسان‌سازی است»
او با زبان طنز تلخی ادامه داد: «برای اجرای همسان‌سازی حقوق، فقط به داده و آمار نیاز داریم. این جدول مندلیف نیست که به چندین سال مطالعه نیاز داشته باشد. دولت باید بر اساس اطلاعات دقیق، پایه حقوق را به‌گونه‌ای تنظیم کند که بازنشستگان عملاً ۹۰ درصد کسر مالیات را به عنوان حقوق خالص دریافت کنند.»
پازوکی با اشاره به تأخیر دولت سیزدهم در ابلاغ آیین‌نامه اجرایی همسان‌سازی، گفت: «دولت قبل بیشتر به دنبال بحران‌سازی بود تا حل بحران. اگر تورم افسارگسیخته کنترل نشود، افزایش حقوق‌ها هیچ اثر مثبتی بر معیشت نخواهد داشت. ما نیاز به اقتصادی منضبط داریم، نه فقط ارقام درشت در فیش‌های حقوقی.»
نتیجه سیاست‌های ناعادلانه: وضعیت معیشتی نامناسب برای ۱.۷ میلیون خانواده
او در پایان با اشاره به جمعیت یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفری بازنشستگان کشوری خاطرنشان کرد: «طی سه سال گذشته وضعیت معیشتی بازنشستگان کشوری به‌مراتب بدتر از بازنشستگان تأمین اجتماعی شده است. دلیل اصلی نیز بی‌ثباتی اقتصادی و فقدان عدالت در سیاست‌گذاری‌هاست.»
