انقلابی در صنعت پوشاک؛ ژاکتی که با عرق کردن «هوشمندانه» نازک می‌شود
بازتاب– محققان چینی با الهام از طبیعت، ماده‌ای هوشمند ساخته‌اند که مانند یک سیستم تهویه مطبوع شخصی عمل می‌کند و به بدن کمک می‌کند در هر آب و هوایی در دمای ایده‌آل باقی بماند.
آیا تا به حال آرزو کرده‌اید که ژاکتی بپوشید که خودش را با دمای بدن شما وفق دهد؟ این آرزو به لطف نوآوری شگفت‌انگیز پژوهشگران دانشگاه هوانوردی و فضانوردی نانجینگ، به واقعیت نزدیک می‌شود.
آن‌ها موفق به توسعهٔ ژاکتی شده‌اند که دارای لایه‌ای هوشمند از جنس «سلولز باکتریایی» است. این لایه به‌طور هوشمندانه‌ای در مواجهه با رطوبت ناشی از عرق بدن واکنش نشان می‌دهد: در هوای خشک و سرد جمع شده و ضخیم می‌شود تا گرمای بدن را حفظ کند، و در هوای مرطوب و گرم صاف و نازک می‌شود تا امکان خنک‌سازی بهتر را فراهم آورد.
مکانیسم هوشمند: از طبیعت تا فناوری
کلید این فناوری در رفتار قابل پیش‌بینی لایهٔ سلولزی نهفته است. این ماده که با پلی‌استر تقویت شده تا استحکام لازم را داشته باشد، پس از ۲۰۰ بار چرخهٔ تغییر شکل نیز عملکرد خود را از دست نمی‌دهد و می‌تواند تا ۱۲ ساعت در حالت مطلوب باقی بماند.
دکتر شائوچیانگ لی، سرپرست این تیم تحقیقاتی، در این باره می‌گوید: «پاسخ به دما همیشه می‌تواند با تأخیر همراه باشد، اما عرق کردن یک نشانهٔ بیولوژیک ساده، مستقیم و به‌موقع از نیاز بدن برای دفع گرما است. ما در این نوآوری از این سیگنال طبیعی بهره بردیم.»
آزمایش‌ها چه می‌گویند؟
نتایج آزمایش‌های انجام‌شده در شرایط کنترل‌شده بسیار امیدوارکننده بوده است:
در حالت مرطوب (عرق کردن): میزان خنک‌سازی این ژاکت معادل یک پیراهن نازک پلی‌استری است.
در حالت خشک (هوای سرد): خاصیت عایقی آن قابل مقایسه با کت‌های پر مرغوب است.
چالش‌های پیش رو و افق آینده
یکی از چالش‌های اصلی، کارایی این ماده هنگام پوشیده شدن روی لباس‌های دیگر است. همانطور که دکتر شیائوفنگ جیانگ، دیگر عضو این تیم اشاره می‌کند، نفوذ رطوبت از میان چندین لایه پارچه می‌تواند سرعت و کارایی واکنش را کاهش دهد.
به همین دلیل، هدف بعدی این تیم، توسعهٔ نسخه‌ای کامل‌تر از این پارچه است که به اندازه‌ای گرم باشد تا بتوان آن را به عنوان یک لایهٔ بیرونی بدون نیاز به پوشاک اضافی به تن کرد.
از نظر اقتصادی، آینده این فناوری درخشان به نظر می‌رسد، چرا که مادهٔ اولیه اصلی آن (سلولز باکتریایی) ارزان و به راحتی در دسترس است. با این حال، عبور از سد آخر یعنی «دوام و ماندگاری» در برابر لباس‌های متعارف، شرط اصلی تجاری‌سازی این محصول انقلابی خواهد بود.
به نظر می‌رسد رویای پوشیدن لباسی که خودش همزمان با تغییرات آب و هوایی تنظیم می‌شود، به زودی از کتاب‌های علمی‌تخیلی به کمد لباس‌های ما راه پیدا کند.
